امام مهدی در ادعیه ماه رمضان

امام مهدی در ادعیه ماه رمضان

ماه دوست­‌داشتنی رمضان که فقط گرسنگی و تشنگی و خوردن­های هول­‌هولکی سحر و انتظارهای شیرین افطار را ندارد. این ماهِ واقعا ماه، دعا و مناجات دارد و شب­های قدر و ابوحمزۀ ثمالی دارد و دعای جوشن کبیر و خیلی چیزهای دیگر. در احادیث این ماه را به ماه توبه، انابه، استغفار و بخشش یاد کرده­‌اند. چنانکه رنگ و بوی قرآن هم در این ماه بسیار پر رنگ است و بهار کتاب الهی همین ماه است و بس. اما آیا می­توانیم عنصری را یاد کنیم که فراگیری وی در این ماه بر امور دیگر غالب باشد؟ و اگر آن گونه چیزی یافت شود، چیست؟
«ولایت» در اسلام مقوله­‌ای فوق­‌العاده مهم است و نبی اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) به فرمان خداوند سبحان از ابتدای رسالت تا زمان رحلت خویش بر آن تأکید بسیار ورزیده‌­اند. ولایت والیان امر که از نگاه شیعه و در مرحلۀ اصیل آن منحصر در دوازده جانشین معصوم رسول اعظم خواهد بود، در تمامی عقاید و عبادات اصیل شیعی جریان دارد و روح عقاید و عبادات به شمار رفته و فقط باید مقداری نگاه خود را تیز نمود تا این جوهره را در میان آنها دریافت.
ماه رمضان نیز مستثنای از امور عبادی ما مسلمانان و شیعیان نیست. مصداق کنونی ولایت نبوی در حضرت امام زمان(عجل الله فرجه) تجلی دارد و در ادامه چند مورد از ارتباط ماه مبارک رمضان با ولایت و امام زمان را یاد می­کنیم و شما خوانندۀ ارجمند نیز یقینا با تفکر و اندیشۀ بیشتر در اعمال و ادعیه و دستورات این ماه، موارد دیگری را خواهی یافت. خطبۀ مشهور نبوی انتهای ماه شعبان را در مفاتیح الجنان محدث قمی همه خوانده‌­ایم. یکی از اموری که نبی اعظم در ماه رمضان ما را بدان توصیه فرموده­‌اند «انتظار ظهور قائم آل محمد» در این ماه است. همچنین در زمان افطار، خواندن دعای عهد-که بیعت‌­نامۀ روزانۀ ما شیعیان با امام زمان است- مستحب می­باشد. روح شب­های قدر هم تقدیر امور ما انسان­ها توسط خداوند و نازل فرمودن آن بر امام مهدی و امضای حضرت نسبت بدان است و لازم نیست گفته شود چرا در همان شب­ها خواندن دعای «اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن...» مورد تأکید قرار گرفته است. دعای شریف «افتتاح» نیز که در هر شب ماه مبارک خوانده می­شود، مملو از یاد مهدی زهرا و آن یوسف گم­گشته است. دعایی که توسط حضرت ولی عصر(عجل­‌الله­‌تعالی­‌فرجه­‌الشریف)، صادر گشته است.[1] حتی اگر نیک بنگریم دعای «اللهم ادخل علی اهل القبور السرور...» هم در حقیقت تکرار دعای «اللهم عجل لولیک الفرج» خواهد بود و به غیر از این موارد می­توان مصادیق دیگری از یاد صاحب الزمان را در ادعیه، مناجات­ها و اعمال این ماه یافت.
نکتۀ بعدی اینکه ماه رمضان، ماه قرآن و بهار آن است. از سوی دیگر پیغمبر اکرم به ما یادآوری فرموده‌­اند که دو یادگار مبارک ایشان یعنی «قرآن و عترت» از هم جدایی ندارند. از این جهت ماه رمضان بهار عترت و ولایت و امام زمان نیز هست. لذا اینکه مرحوم آیت الله شیخ موسی عباسی زنجانی فرموده که ماه ذی­حجه و شعبان دو ماه مختص به امام عصر(عجل الله فرجه) است،[2] باید ضلع سومی به نام ماه رمضان را نیز بر آن افزود. دیگر آن که ماه ذی­حجه را به سبب نزول آیه ولایت در آن، ماه ولایت می­نامند، اما می­دانیم که قرآن دو نزول داشته و «نزول تدریجی» آن در طی 23 سال بوده و «نزول دفعی»­اش از جمله همان آیه «الیوم اکملت لکم دینکم...» در ماه رمضان و در شب قدر بوده است. پس ماه رمضان نیز ماه ولایت امیرالمؤمنین و اولاد گرامی ایشان خواهد بود و اصولا چنانکه حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) ماه رمضان را ابتدای سال خوانده است(غُرَّةُ الشُّهُورِ شَهْرُ رَمَضان[3]: طلیعه و ابتدای ماه­ها، ماه رمضان است)، سال حقیقی با ولایت آغاز می شود و عارفان شیعی سال را از ماه مبارک آغاز می کنند. در ادعیه فراوانی در این ماه می­خوانیم که خداوندا سال فعلی مرا اینگونه و آنگونه قرار بده و این شواهد متعدد هم بر ابتدای سال حقیقی بودن ماه مبارک گواهی می­دهد.
إن­شاء­الله در ادعیه و مناجات­های خود ظهور ولی عصر و امام زمان خود را در صدر خواسته­‌ها و ورد زبان خود قرار داده(آن­گونه که در زیارتی معتبر ادعا می­کنیم: وَ مُقَدِّمَکُم أمامَ طَلِبَتِی) و آمدن هر چه سریعتر آن منجی اعظم را از خداوند منان و مهربان تمنا و خواهش می­کنیم. به قول حافظ گرامی: «گفتم: دعای دولت او ورد حافظ است/گفت: این دعا ملایک هفت آسمان کنند»؛ اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] . مجموعه ادعیه و زیارات پیرامون حضرت مهدی، ص177.
[2] . دلیل الحاج، موسی عباسی، ص4.
[3] . ر.ک: فضائل الاشهر الثلاثه، شیخ صدوق(متوفای 381ق)