چکیده: زن 29سالهای هستم که بعد از یک رابطه دوستی چهار ساله با همسرم، در نهایت هشت ماه پیش عقد کردم. متاسفانه بعد از عقد، رفتار شوهرم تغییر کرد و ما درگیر مشکلات زیادی شدیم. از طرفی رفتار خانواده همسرم روز به روز نسبت به من بسیار تحقیرآمیز شد.
سلام، زن 29سالهای هستم که بعد از یک رابطه دوستی چهار ساله با همسرم، در نهایت هشت ماه پیش عقد کردم. خانواده همسرم به ظاهر سطح بالاتری دارند(متاسفانه با معیارهای امروز جامعه ما که پول و مسائل ظاهری را ملاک قرار میدهد.) در عوض خانواده من در یک شهرستان دورافتاده زندگی میکنند و من کیلومترها از آنان دور هستم.
متاسفانه بعد از عقد، رفتار شوهرم تغییر کرد و ما درگیر مشکلات زیادی شدیم. از طرفی رفتار خانواده همسرم روز به روز نسبت به من بسیار تحقیرآمیز شده است و با وجود اینکه از علاقه و اصرار همسرم به این ازدواج آگاه بودند، امّا رفتارشان به گونهایست که انگار من خواستگار پسرشان بودهام.
از طرفی دیگر، تحمل زخم زبانهای خواهرشوهر و جاریام را ندارم و بیشتر اوقاتم با گریه و دلتنگی میگذرد. در حال حاضر احساس شکست میکنم؛ احساس میکنم حمایت و کانون گرم خانوادهام را به خاطر کسی که ارزش نداشت از دست دادم.
متاسفانه همسرم نیز اصلا مرا قبول ندارد و به حرفها و زندگی خانوادهاش بسیار بیشتر از من اهمیت میدهد؛ از آن سو، همسرم در برابر اعتراض من به رفتارهای خانوادهاش، حق را به آنان میدهد و همین مسأله موجب شده تا عمیقا از او برنجم.
علاوه بر آن، علاقه و اعتمادم نیز به او از بین رفته است و شدیدا احساس غربت و تنهایی میکنم. لطفا مرا راهنمایی کنید.
پاسخ سوال:
با سلام، ابتدا از اینکه ما را به عنوان راهنمای خود انتخاب کردهاید، تشکر میکنم.
فارغ از اینکه در گذشته رابطه دوستی ۴سالهای با همسرتان داشتهاید و اینکه این رابطه چقدر در نحوه انتخاب و شرایط فعلی شما نقش داشته است، باید به این فکر کرد که در حال حاضر چه باید کرد تا این روند بهبود پیدا کند.
اینکه بعد از گذشت ۸ ماه از عقد، از یک طرف رفتارهای بعضا تحقیرآمیز همسر و خانوادهاش و از طرفی دوری از خانواده خود، شرایطی را برای شما بوجود آورده که اصلا برای شما رضایت بخش نیست، این خود نیازمند تحلیل است؛
اینکه چرا رفتار خانواده همسرتان در برابر شما نادرست و طعنه آمیز است، پاسخش را چه بسا در آن رابطه دوستی ۴ ساله میان شما و آقاپسرشان جستجو کرد.
چه بسا در انتخاب همسر از همان اول از این مسأله غافل بودید که برای ازدواج و تشکیل زندگی، تنها رضایت طرفین برای ازدواج کافی نیست، بلکه رضایت دو خانواده نیز لازم است. از این رو با غفلت از این مسأله وارد فاز جدیدی از ارتباط میان خود همسرتان شدید، بدون اینکه رضایت خانواده همسرتان مدنظر قرار داده شود و از آنجایی که به نظر میرسد موافقت آنان به دلیل اصرار و انتخاب آقاپسرشان بوده، لذا در نهایت برخلاف میل باطنی با این ازدواج موافقت کردهاند.
ولی باید توجه داشت که با ازدواج دو نفر، هریک از زن و مرد با خانوادهای که تاکنون تعاملی با آنها نداشتهاند، وارد ارتباط میشوند. واقعیت این است که وقتی زن و مرد وارد زندگی مشترک میشوند، به این موضوع توجه نمیکنند که تنها با یک فرد وصلت نکردهاند، بلکه با یک خانواده وصلت کردهاند.
امّا علت اینکه با گذشت ۸ماه از رابطه رسمی، خانواده همسرتان هنوز رابطه سرد و طعنه آمیزی باشما دارند چه بسا به این خاطر است که به زعم خودشان دو خانواده باهمدیگر از جهت ثروت و مسائل مادی دیگر تناسب لازمه را ندارند و خود را بالاتر از شما میدانند و احساس برتری بر شما دارند و تا زمانی که این احساس برتری در وجودشان باشد، وضع به همین منوال میماند.
امّا علت اینکه رفتار همسرتان با شما بعد از عقد به تدریج تغییر کرده است، به احتمال زیاد حرف و حدیثهای تاثیرگذار خانوادهاش از یک طرف و از طرفی بعضی از رفتارهای شما که بدنبال دفاع از خود در برابر رفتارهای خانوادهاش بودهاید، سبب شده نظرش نسبت به شما کم کم تغییر کند و در نهایت با شما رابطه سردی داشته باشد. امّا چاره کار چیست؟ آیا باید در چنین شرایطی که بطور کلی نسبت به همسرتان ناامید شدهاید، واکنش منفی نشان دهید؟
جواب: اگر کمی واقع بینانه به این قضیه نگاه کنیم، مسلما اگر بخواهید تصمیم به جدایی بگیرید، از یک طرف با توجه به سنتان و از طرفی باتوجه به احتمال پایین ازدواج مجدد(که موفقیت آمیز باشد) و پیامدهای سوء طلاق؛ ازجمله نگاهها و حرفهای دیگران، تنهایی، فشار روحی بعد از طلاق و نداشتن حامی و ... به نظر نمیرسد طلاق و جدایی راهحل مناسبی برای شما باشد.
زیرا شما چند ماه است که ازدواج کردهاید و معمولا اوایل ازدواج اینگونه اختلافات و مشکلات برای عدهای بوجود میآید که مسلما نیازمند تدبیر و گذر زمان است.
با تدبیر و گذر زمان خواهید توانست که حساسیت خانواده همسرتان را نسبت به خود کم کنید و همچنین خواهید توانست رابطه خود با همسرتان را بهبود دهید.
از این رو فارغ از راهکارهایی که به شما ارائه میشود، لازم است در برابر هر رفتار منفی و نادرست همسرتان و خانوادهاش، واکنش منفی و متقابل نشان ندهید، بلکه با یک سیاست رفتاری درست، روابط خود با همسر و همچنین روابط خود با خانوادهاش را مدیریت کنید.
امّا راهکارهای بهبود رابطه با همسرتان:
- همواره به این قاعده توجه کنید که خُوش خُلقی، باخود محبت را میآورد، لذا هیچ گاه از محبت به همسرتان دریغ نکنید. مطمئن باشید که با محبت و احترام به همسرتان خواهید توانست که نظرش را نسبت به خود تغییر دهید: در روایتی از امام على(علیهالسلام) آمده است: «حُسنُ الْخُلقِ یُورِثُ الْمَحَبَّةَ وَ یُؤَكِّدُ الْمَوَدَّةَ؛ خُوش خُلقى محبّت به بار مىآورد و دوستى را استوارتر مىسازد.»[1]
چه بسا بگویید که محبت یك طرفه چه فایده دارد؛ جوابش این است كه محبت دلها را نرم و شما را به همسرتان نزدیکتر میکند. البته باید در این راه هیچ ناامید نشوید و نباید بخاطر کج خُلقی و یا بدرفتاری همسرتان از او ناامید شوید، بلکه با تکرار محبت به او خواهید توانست که به او نزدیک شوید.
گاهی، ابراز محبت میتواند در فرد مقابل بسیار تاثیرگذار باشد و تمام سوءتفاهم و دلخوریها را یکجا از بین ببرد. امام صادق(علیهالسلام) در این باره فرموده: «هنگامى كه كسى را دوست مىدارى، او را از این محبّت آگاه كن؛ زیرا این كار، دوستى بین شما را محكمتر مىكند.»[2]
- بهترین شیوه اثرگذاری یک زن بر همسرش، استفاده از قدرت عاطفی فوق العادهای است که خداوند به زنان بخشیده است؛ مثلا شما میتوانید به مناسبت روز تولد، سالگرد ازدواج، اعیاد، هدیهای برای او بگیرید؛ پیغمبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) در حدیثی در این باره فرموده: «تَهادَوا تحابُّوا فَانَّ الهَدیَّةَ تَذهَبُ بِالضَّغائِن؛ هدیه دهید و به یکدیگر محبت کنید چرا که هدیه کینهها را از دل میبرد.»[3]
- هیچگاه نباید شوهر خود را در برابر رفتارهای نادرست خانوادهاش مقصّر بدانید؛ زیرا تغییر رفتار انسانها به راحتی امكان پذیر نیست و از طرفی در شكل گیری شخصیت هر كسی، عوامل مختلفی نقش دارد كه باید برای تغییر رفتار هر انسان، آن عوامل را تغییر داد و یا كنترل كرد.
- هرگاه قصد داشتید مطلبی را به صورت مستقیم به همسرتان بازگو کنید، توجه داشته باشید که بی مقدمه سر اصل مطلب نروید؛ بلکه ابتدا دقایقی را به ذکر خصوصیات و ویژگیهای مثبت او بپردازید و سپس به او بگویید که شما با این همه جنبههای مثبت، حیف نیست که با بیتوجهی به فلان موضوع، ارزش خود را پایین بیاوری.
- سعی کنید همسرتان را خلع سلاح کنید و یکی از راههای خلع سلاح، توجه مثبت بدون شرط است؛ بدین معنی که همسر خود را با قطع نظر از رفتارش، بپذیرید و قبولش داشته باشید که او مانند هر فردی، خصوصیات مثبتی دارد و تنها مهارتهای زندگی درست را به دلیل ناآگاهی یا کمبودهایی که در زندگی قبلا تجربه کرده و یا دخالتهای دیگران و ... ندارد. پس به حرف او گوش دهید و در برخی مشکلات با او همدردی کنید.
- همواره خود و همسرتان سعی كنید در مقابل مسائلی كه در زندگی برایتان به وجود میآید جبهه مشتركی داشته باشید، تا در مواقع لزوم كه بر اثر دخالت والدین یا اطرافیان، مسائلی در زندگی شما به وجود آمد، از یكدیگر حمایت كرده، توانایی روحی خود و همسرتان را برای تحمّل مشكلات زندگی بالا برده و با دلگرمی بیشتری به زندگی ادامه دهید.
امّا راهکارهای بهبود رابطه با خانواده همسرتان:
یک نکته کلی همیشه مدنظر داشته باشید که معمولا بعضی از خانوادهها، در پذیرش یک فرد جدید به کانون خانواده، از انعطاف مناسبی برخوردار هستند، امّا برخیها هم انعطاف کمتری دارند و در قبول و پذیرش فرد جدید مانند عروس یا داماد از خود مقاومت نشان میدهند و این مقاومتها نیز به صورتهای مختلف همچون؛ بیاحترامی، پرخاشگری، کم توجهای، قهر کردن، روابط سرد و بی روح خودش را نشان میدهد.
با اینگونه خانوادهها لازم است با احتیاط و ظرافتهای ویژه، برخورد کرد تا به تدریج بتوان جو حاکم بر آنها را تلطیف و قابل تحمل کرد، از این رو رعایت نکات زیر بسیار مفید و ضروری است؛
الف) با اینگونه خانوادهها نباید مقابله به مثل کرد؛ زیرا مقاومت آنها بیشتر خواهد شد و در قبول و پذیرش فرد جدید، انعطاف کمتری نشان میدهند.
ب) اگر خانواده همسرتان با خودشان گرم هستند امّا با شما سرد هستند، معلوم میشود كه در ارتباط شما با آنها اشكالی وجود دارد؛ یعنی ممکن است قلبا از شما سرد شده باشند و علتش هم شاید فقط از آنها نباشد؛ بلکه شاید کلام یا رفتاری از شما سر زده که به سردی رابطه دامن زده است، لذا در رفتارها و برخوردهای خودتان یک بازنگری کنید و اگر خطایی از رفتار خود دیدید، سعی کنید رفتار خود را اصلاح كنید تا زمینه اصلاح آنها نیز فراهم شود.
ولی اگر نقصی در کلام و رفتار خودتان ندیدید، نه تنها از هر گفتار و رفتار خراب کننده ارتباط خودداری کنید؛ بلکه سعی کنید بدون توقع و انتظار محبت از خانواده همسر، به آنها محبت كنید. البته این نوع محبت باید طوری باشد که موجب سوء استفاده آنان از شما نشود.
ج) هرگز از خانواده همسرتان پیش هیچ كس بد گویى نكنید.
ح) سعى كنید همسرتان را براى مقابله با خانوادهاش تحریك نكنید؛ چه اینكه وضعیت وخیمتر خواهد شد و آنها در این مقابله پیروز خواهند شد و مشكلات شما چند برابر مىگردد.
از طرفی اگر مادر شوهرتان یا خواهر شوهرتان یا هرکس دیگری حرفی بزنند یا انتقادی بکنند لازم نیست که شما به آن ترتیب اثر بدهید، بلکه ببینید آیا این حرف یا انتقاد باعث جلب رضایت شما و همسرتان میشود یانه. اگر انتقاد آنها باعث شود که رضایت و سازندگی میان شما و همسرتان بیش از پیش شود، بهتر است واکنش مثبت نشان دهید و از آن در زندگی مشترک خود استفاده کنید، ولی اگر حرف یا انتقاد آنها مخرب بود و یا رضایت بخش برای هر دوی شما نبود شما نباید به این حرفها توجه کنید، بلکه باید سعی کنید زندگی رضایت بخشی را برای خود و همسرتان داشته باشید و به دیگر حواشی توجه نکنید.
همچنین این نکته قابل ذکر است که بهبود رابطه شما با خانواده همسرتان، هیچ گاه نه با ایجاد صمیمت از سوی شما و نه با دوری شما از آنان بوجود نمیآید؛ بلکه با گذشت زمان همراه با صبر و تدبیر است که به تدریج حساسیت خانواده شوهرتان نسبت به شما و زندگی شما کم رنگ خواهد شد.
امام جعفر صادق(علیهالسلام) در این باره فرموده است: «در سفارشهاى لقمان به پسرش "ناتان"، آمده است: «پسرم! از چیزهایى كه باید با آن، در برابر دشمنت مسلّح شوى تا زمینگیرش كنى، نرمى با او و اظهار خشنودى از اوست؛ ولى با كنارهگیرى، خود را از او دور نكن، كه رازت براى او آشكار مىشود و براى سرنگونىِ تو تدارك مىبیند.»[4]
در ضمن جهت رفع تنهایی و غربت به راهکارهای ذیل توجه کنید:
- از تنهایی بپرهیزید.(از تنهایی که موجب بی هدفی شما و یا موجب افکار و تلقینهای نادرست میشود، بپرهیزید.)
- در کلاسهایی که موجب بالا رفتن مهارتهای شما میشود، شرکت کنید؛ مانند کلاس خیاطی، آشپزی، شیرنی پزی، صنایع دستی و ... که همگی اینها علاوه بر بالا بردن مهارتهای شما باعث حس موفقیت در شما میشود و از طرفی موجب دوستیابیهای جدید شما نیز میشود.
- ارتباط عاشقانه قلبی با خدا و اهل بیت(علیهمالسلام) را بیشتر برقرار کنید؛ زیرا اینگونه ارتباط زمینهای برای موفقیت و آرامش شما در زندگی میشوند.
- فعالیتهای ورزشی فکر شما را مشغول و انرژی شما را تخلیه میکند و از طرفی زمینهای برای پیدا کردن دوستیهای جدید نیز فراهم میشود.
پینوشت:
[1]. غررالحکم، ج۳، ص۳۹۴، ح۴۸۶۴
[2]. اصول کافی، ج۲، ص۶۴۴، ح۲
[3]. وسائل الشیعه، ج۷، ص۲۸۹
[4]. بحارالأنوار، ج۱۳، ص۴۱۳
این مطلب را در انجمن دنبال کنید: دوستی قبل از ازدواج دشمنی بعد از ازدواج!