آیا اسلام زن را مجبور به حجاب می‌کند؟

برخی معتقدند آن چه از آیات قرآن و آموزه‌های اسلامی بر می‌آید این است که زن از مرتبه پایین‌تری نسبت به مرد برخوردار است و قوانین دینی به نفع مردان و به ضرر زنان است. قصد داریم این مساله را مورد بررسی قرار داده و حقیقت را روشن نماییم.

شبهه: اجبار زن به حجاب: مگر انسان‌ها آزاد نیستند؟ چرا زن باید خود را بپوشاند ولی مرد نه! این عادلانه نیست که آزادی زن به خاطر آسایش مرد سلب شود. شبیه این جملات بارها از سوی دوست و دشمن مطرح شده و امکان دارد به عنوان سوال در ذهن اکثر ما هم باشد.

پاسخ شبهه:
1. پوشیدگی یک مطلوب تاریخی: بررسی‌ها نشان می‌دهد که پوشش تمام بدن در دوره‌های مختلف تاریخی چه نزد زنان و چه نزد مردان در ایران یک حقیقت بوده‌است و به هیچ وجه ایرانیان در برهنگی به سر نبرده‌اند. پوشش زن ایرانی در طول مسیر تاریخ، چه در زمان پیش از اسلام و چه پس از آن، همیشه با وقار و متانت و پوشیدگی خاصی همراه بوده است. دکتر «ویلز» می‌نویسد: «نانجیبی و بی‌شرمی و بی‌اعتنایی به عفّت و وقار، از نظر زنان ایرانی، عملی مذموم و رفتاری ناشایسته است... تا آن جا که در راه رفتن، صحبت و نگاه هم ملاحظه عفّت و نجابت خودش را دارد و هرگز حاضر به تنزّل کردن از مقام قابل احترام خود نمی‌گردد».[1]

 پس پوشش به عنوان نماد متانت به خودی خود مطلوب است چه برای زنان و چه برای مردان. حال چرا زنان بیشتر مخاطب این مساله هستند؟ ظرافت زن و زیبایی اندامش، او را آسیب پذیرتر نموده است و پوشش می‌تواند میزان آسیب پذیری او را کاهش دهد.

2. برهنگی به معنی آزادی: از سوی دیگر و در مورد مساله آزادی باید دید بی‌حجابی تامین کننده آزادی زن است یا آن را از بین می‌برد. به عبارت دیگر آیا زنی که به خاطر آزاد بودن، پوشش را کنار می‌گذارد اسیر نگاه‌ها و آزار مردان می‌شود یا واقعا به آزادی می‌رسد؟ تجربه کشورهای غربی که سابقه طولانی در آزادی پوشش برای زنان دارند نیز نشان می‌دهد که هم از نظر اجتماعی و هم به لحاظ اخلاقی زنان به اسارت درآمده‌اند تا این‌که آزاد شوند. استفاده تبلیغاتی و نگاه ابزاری به زن و آمار تکان دهنده تجاوز و سوءاستفاده جنسی از زنان موید این ادعا است. سازمان ملل در گزارشی به مناسبت سال روز منع خشونت علیه زنان، از آماری تکان دهنده درخصوص تجاوزهای جنسی و خشونت‌های شدید علیه زنان در کشورهای غربی پرده برداشت. طبق این گزارش در اروپا، ایالات متحده و استرالیا، بیش از نیمی از زنان معلول و یک سوم زنان بدون معلولیت، تجاوز جسمی را تجربه می‌کنند. بین ۴۰ تا ۵۰ درصد زنان در اتحادیه اروپا، ارتباط جنسی ناخواسته، تماس فیزیکی یا فرم‌های دیگری از اذیت و آزار جنسی در محل کارشان را تجربه کرده‌اند.‌[2]

3. محدودیت به نفع جامعه: هم‌چنین اقتضای زندگی اجتماعی پذیرش برخی محدودیت‌ها به نفع مصالح جامعه است. مثل محدودیت‌های رانندگی و شهرسازی و ... . پس وقتی محدودیت پوشش به نفع امنیت جامعه باشد، عقل نیز مراعات آن را تایید می‌کند.

4. حجاب، دستور خدا: مطابق آیات صریح قرآن و احادیث معتبر مراعات حجاب دستور خالق هستی است و بندگی در برابر او اقتضای اطاعت از دستور را دارد و بی‌تردید کمال انسان و جامعه در پیروی از فرامین الهی است:؛ قرآن در این رابطه می‌فرماید: «یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لازْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ یُدْنینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیماً [احزاب/۵۹] اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: جلباب‌ها [روسرى‌‏هاى بلند] خود را بر خویش فروافكنند، این كار براى این‌كه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است (و اگر تا كنون خطا و كوتاهى از آنها سر زده توبه كنند) خداوند همواره آمرزنده و رحیم است».

نتیجه گیری: به طور کلی پوشش و به صورت خاص حجاب اسلامی، منافاتی با آزادی زن نداشته و مانع رشد او نیست؛ بلکه عدم پوشیدگی وی موجب سلب آزادی و اسارت وی در چنگال شهوت‌رانی مردان می‌شود. پوشیدگی زن، در عین محافظت و تقویت نگاه انسانی جامعه به او موجب آرامش و امنیت اخلاقی جامعه می‌شود.

----------------------------------------------------
پی‌نوشت
[1]. سفرنامه دکتر ویلز، ص 367 و 368.
[2]. http://www.shafaf.ir/fa/news/86758