راه حلی متفاوت برای همسردار شدن دختران سن بالا و زنان بیوه

مقدمه‏/در سنین بالاتر، نیاز انسان - خصوصا اگر زن باشد - به انیس و همدم و نیاز عاطفى به ازدواج بیش‏تر است؛ همان طور كه در كشورهاى غربى مشاهده مى ‏شود، على رغم امكان رفع نیاز جنسى بدون ازدواج، در سن حدود سى سال ازدواج مى‏ كنند؛ چون آن را تنها راه رفع نیاز عاطفى مى‏ بینند. متأسفانه طبق آمار تعداد زنان مجرد (قبلاً ازدواج كرده) و دختران ازدواج نكرده سن بالا در كشور بیش از یك میلیون نفر است كه با انواع و اقسام مشكلات و مسائل مواجهند و جا دارد به مشكلات و راههاى رفع موانع ازدواج آنان پرداخته شود.
یكى از مشكلات مهم آن است كه امكان ازدواج تنها براى نصف آنان با مردان مجرد و پسران وجود دارد؛ چرا كه طبق آمار منتشر شده از مركز آمار ایران در سال 85 تعداد زنان مجردى كه قبلا ازدواج كرده ‏اند و هنوز در موقعیت سنى ازدواج (تا حدود 50 سال) هستند، 500 هزار نفر و بیش از دو برابر مردان مجرد واقع در موقعیت ازدواج (تا حدود 60 سال) است. همچنین بر اساس همین آمار، تعداد دختران سن بالا (بین‏30 تا 45 سال) بیش‏تر از 500 هزار نفر و بیش از دو برابر پسرانى است كه در موقعیت سنى مناسب (بین 35 تا 50 سال) براى ازدواج با آنها قرار دارند.بنا بر این، جمع تعداد خانمهاى مجرد و دختران سن بالا بیش از یك میلیون نفر است كه تنها حدود نصف آنان امكان ازدواج با مردان مجرد و پسران را دارند.
پس این دختران و زنان دو دسته‏ اند: 1. آنها كه امكان ازدواج برایشان هست اما بر سر راه ازدواجشان مشكل وجود دارد؛ 2. آنها كه به دلیل نبود مرد مجرد و پسر، ازدواج برایشان ممكن نیست.
موانع ازدواج دسته اوّل، همانند: توقعات بالا و تفكر عدم ازدواج با وجود داشتن فرزند و لزوم وفادارى به همسر سابق است كه رفع آن در گرو كار رسانه ‏اى در زمینه لزوم رواج ازدواج افراد مجرد - قبلاً ازدواج كرده - و همچنین دختران سن بالا و راه هاى رفع موانع آن مى ‏باشد، تا جایى كه ازدواج در این گروه به سهولت و فراوانى انجام شود.
اما در دسته دوم، مشكل اساسى وجود دارد؛ چون از یك طرف نیاز به ازدواج و تشكیل خانواده در آنها هست و از طرف دیگر فرد مجرد براى ازدواج با آنها وجود ندارد. مشكل وقتى بیش‏تر مى ‏شود كه مردان و پسران سن بالا با آنها ازدواج نكنند و سراغ دختران یا زنان كم سن ‏تر بروند؛ در نتیجه، تعداد بیش‏ترى از این زنان و دختران شانس ازدواج را از دست خواهند داد.
در حال حاضر، جامعه نظر مساعدى نسبت به ازدواج مجدد ندارد و عمل به آن را مذموم مى‏ شمرد و حتى گفته مى ‏شود كه این خانمها نیاز به ازدواج ندارند و تجرد آنان را به همسر دوم شدن ترجیح مى‏ دهند. این تصور با توجه به جو كنونى طبیعى به نظر مى‏ رسد؛ چون وقتى فكرى بر جامعه حاكم است كه حتى اجازه حرف زدن به طرف مقابل نمى ‏دهد، قاعدتاً او سكوت خواهد كرد و دیگران خیال مى‏ كنند كه او به وضع موجود راضى است.
حال سؤال این است كه چه باید كرد و با توجه به وضعیت موجود چه نسخه ‏اى باید ارائه نمود تا بدون ایجاد پیامد سوء، نیاز این قشر از جامعه به صورت مناسب رفع گردد؟
الف. پیشگیرى‏
انجام اقدامات پیشگیرانه در جهت جلوگیرى از افزایش تعداد دختران ازدواج نكرده و بیوه ‏ها از راههایى همانند: 1-کم كردن طلاق با توصیه به والدین نسبت به عدم تأخیر ازدواج به دلیل اینكه ازدواج در سن بالا امكان جدایى را افزایش مى‏ دهد؛ چون هرچه سن بالاتر مى‏رود، امكان تغییر روحیات فرد در جهت تطابق با همسر كم‏تر مى‏ شود؛ 2-كمك مالى به خانواده‏هاى نیازمند در جهت كم شدن طلاق به خاطر مشكلات اقتصادى؛ 3-توسعه مشاوره‏هاى دینى براى خانواده‏ها، در جهت جلوگیرى از اختلاف و طلاق؛ 4- مشاوره ازدواج براى جوانان در جهت پیشگیرى از طلاق؛ 5- آموزش جوانان در جهت پایین آوردن درصد طلاق. باید كلاسهایى در چند مقطع ترتیب داده شود، یكى قبل از عقد كه در حقیقت كلاسهاى پیشگیرى باشد و راه و چاه به زوجین نشان داده شود. كلاس دوم مربوط به زمان عقد باشد و كلاس سوم مربوط به بعد از ازدواج، كه این دو كلاس أخیر، باید بیش‏تر حالت درمانى داشته باشد و راههاى صبر و مبارزه با مشكلات را به آنها یاد دهد كه در برخى مناطق در حال اجرا است و بسیار موفق بوده و استقبال بى‏ نظیرى نیز از آن صورت گرفته است.
6-به جوانان باید گفته شود كه آموزش ازدواج و زندگى مشترك لازم است، حتى اگر در چند رشته علمى هم متخصص باشند؛ چون ازدواج نیز نیاز به تخصص دارد. شاهد بر این مطلب آنكه طبق آمار درصد طلاق بین تحصیل كرده ‏ها از اقشار دیگر پایین‏تر نیست؛ 7- كم كردن تعداد دختران مازاد بر پسر با پایین آوردن سن ازدواج در حد دبیرستان: طبق بررسى آمارى سال 85 تعداد جمعیت جوان دختر و پسر تقریبا برابر است؛ اما به دلیل اینكه معمولاً پسرها با دختران هم سن خود ازدواج نمى ‏كنند، همیشه یك تعداد دختر بدون شوهر خواهند ماند. این اختلاف سن بین دختر و پسر در سنین بالاتر بیش‏تر و در سنین پایین‏تر كم‏تر مى‏باشد.
پس در صورتى كه ازدواج در سن نوجوانى انجام شود، فاصله سنى دختران و پسرانى كه ازدواج مى‏كنند بسیار نزدیك و یا بعضاً یكسان خواهد شد و در نتیجه، در آینده مشكل دختران مازاد بر پسر وجود نخواهد داشت؛ از اینرو یكى از راههاى پیش گیرى از افزایش تعداد دختران ازدواج نكرده، پایین آوردن سن ازدواج در حد نوجوانى و سنین دبیرستان است.
ب. ازدواج دائم با مردان مجرد و پسران‏
لازم است كه این راهكار تا حد امكان اجرا شود و كار فرهنگى لازم براى دوباره ازدواج كردن مجردان صورت گیرد تا حدى كه حتى تجرد زنان و مردانى كه سابقه ازدواج دارند در جامعه عیب شمرده شود، همچنین در مورد ازدواج آسان و بدون مراسم دختران و پسران سن بالا تبلیغ رسانه‏اى صورت گیرد؛ البته باید توجه داشت كه با وجود گسترش این نوع ازدواج مشكل همچنان باقى است و تعداد زیادى از زنان و دختران موفق به ازدواج نخواهند شد؛ چون پسر و مرد مجرد كافى براى ازدواج با آنان وجود ندارد؛ و پسران مجرد كم سن‏تر نیز براى ازدواج به دنبال دختران سن بالا و خانمهاى مجرد نمى‏روند.
ج. ازدواج موقت‏: به نظر مى‏ رسد این راهكار با توجه به روحیه عاطفى خانمها كه بیش‏تر تمایل به ازدواج دائم دارند، كم‏تر مورد استقبال این قشر قرار گیرد.
د. ازدواج به عنوان همسر دوم و پیامدهاى آن‏: با توجه به نیازها و پیامدهاى تجرد در این گروه از خانمها و نا كارآمدى راهكارهاى دیگر، تنها راه باقیمانده در مورد آنها - غیر از تجرد تا آخر عمر - ازدواج به عنوان همسر دوم است؛ اما باور عمومى بر آن است كه تعدّد زوجات پیامد خوبى ندارد و باعث لطمه به پایدارى خانواده مى ‏شود و لذا به هیچ وجه نباید انجام شود. لازم به ذكر است كه اوّلاً: مقصود ترویج تعدّد زوجات به صورت عمومى نیست؛ بلكه مراد رفع ممنوعیت كلى از چند همسرى است تا دختران و زنانى كه نمى‏ خواهند تا آخر عمر مجرد بمانند، بتوانند از این فرصت استفاده كنند.
ثانیاً: رواج چند همسرى براى همه یا حتى بسیارى از مردان متأهل اصلا ممكن نیست؛ چون طبق آمار سال 85 هفده میلیون نفر مرد متأهل در كشور وجود دارد و جمعیت كل خانم هاى مجرد و دختران سن بالا حدود یك میلیون نفر است كه اگر هیچ كدام از پسران و مردان مجرد با آنها ازدواج نكنند، تنها حدود یك هفدهم از مردان متأهل قادر به ازدواج با آنها خواهند بود.
ثالثاً: مى ‏توان گفت كه باز شدن راه ازدواج دوم به دو دلیل سبب كم شدن تمایل مردان متأهل به ازدواج دوم مى ‏شود:
دلیل اوّل اینكه: حرص كاذب مردان متأهل كه به دلیل منع كنونى ایجاد شده است، بعد از مدتى از بین خواهد رفت؛ همان طور كه در مناطق رواج چند همسرى دیده مى ‏شود كه اكثر مردان اقدام به ازدواج مجدد نمى‏ كنند و همیشه گروه كمى كه توان مالى اداره دو زندگى را دارند، این كار را انجام مى‏دهند.
دلیل دوم آنكه: باز شدن راه ازدواج دوم سبب اهتمام بیش‏تر زن به آراستگى براى شوهر و رفع نیاز جنسى وى خواهد شد؛ چون مى‏داند اگر این كار را نكند، ممكن است شوهرش به سراغ ازدواج دوم برود و در نتیجه اكثر مردان به خاطر رسیدن به آرامش روحى و جسمى احساس نیاز به ازدواج مجدد نخواهند كرد. در صورتى كه در وضعیت كنونى كه خیال زن اوّل نسبت به نبود همسر دوم راحت است، عده نه چندان كمى از زنان شوهردار به خود نمى‏رسند و خود را با آراستگى به شوهر عرضه نمى ‏نمایند و نیازهاى جنسى شوهر را برآورده نمى ‏كنند و در نتیجه، عده‏اى از مردان كه نیازهاى خود را بر آورده نشده مى‏بینند، سراغ راههاى دیگر اعم از ازدواج پنهانى و یا كارهاى خلاف مخفى، مثل: ارتباطات نامشروع، و یا علنى، همچون استفاده از ماهواره و سى دى مبتذل و... مى‏روند.
رابعاً: بر فرض كه رواج تعدد زوجات سبب لطمه به پایدارى خانواده باشد، باز نمى‏توان صورت مسئله را پاك نمود و تعدد زوجات را نفى كرد؛ چون رد آن به معنى محرومیت تا آخر عمر عده زیادى از خانمهاى مجرد و دختران سن بالا از نعمت خانواده مى ‏باشد، كه این امر جز ظلم اكثریت به اقلیت چیز دیگرى نخواهد بود.
پس حال كه رد یك طرفه چند همسرى درست نیست، باید منافع و ضررها و یا به عبارتى پیامدهاى مثبت و منفى تعدد زوجات را بررسى و در نهایت بهترین و كم ضررترین راه را پیشنهاد نمود.
پیامدهاى مثبت‏
1. در خانمهاى مجرد و دختران سن بالا
-قرار گرفتن در محور كانون گرم خانواده به عنوان همسر و مادر؛
-برخوردارى از داشتن همسرى كه در انجام مسئولیتهاى زندگى مشاركت كند و همسر را در حل مشكلات یارى نماید و تكیه گاه وى در سختی ها باشد؛
-احساس آرامش در كنار همسر؛
-برخوردارى از لذت عاشق شدن و معشوق بودن؛
-برخوردارى از لذت ارتباط عاشقانه و جنسى؛
مصون ماندن از نگاه‏هاى هوس آلود؛
-رهایى از افسردگى؛
- نجات از گیر و دار فشارهاى اقتصادى؛
-كم شدن خطر آلودگیهاى اخلاقى و روابط نامشروع.
2. در مردان متأهل در معرض خطر
-پیشگیرى از گناهان چشمى، برخورد شهوانى با جنس مخالف و رفتن به سوى بازار فحشا؛
-حفظ شدن كسانى كه به خاطر شغل در خطر انحراف اخلاقى هستند، همانند: كاركنان دولت اعزامى به خارج كشور و مأموران انتظامى و قضایى برخورد كننده با خلاف كاران اخلاقى، خصوصاً آنان كه در كنار همسر نیستند؛
-كاهش استفاده از ماهواره و فیلمهاى خلاف اخلاق در منزل به دلیل رفع نیاز جنسى.
3. در همسر اوّل‏
-هم صحبت داشتن در زمان نبود شوهر؛
-نگهدارى بچه ‏ها توسط همسر دوم در زمان مسافرت یا مریضى همسر اوّل.
4. دیگر پیامدها
-كم شدن مشترى بازار فحشا (به دلیل نرفتن مردان متأهل به سراغ فواحش)؛
-كم شدن عرضه كننده فحشا (به خاطر اینكه ازدواج با مردان متأهل از كشیده شدن تعدادى از این زنان و دختران به فحشا جلو گیرى مى‏كند و یا سبب توبه عده‏اى از فواحش مى‏شود)؛
بالا رفتن ضریب امنیت اخلاقى خانواده با عدم اجازه پدران نسبت به آورده شدن فیلم هاى مبتذل و یا ماهواره به منزل (در حالى كه الان عده زیادى از مردان متأهل نه تنها از این كار جلوگیرى نمى‏ كنند، بلكه به دلیل احساس نیاز جنسى با وجود آگاهى از اثرات تخریبى ماهواره بر فرزندان، آن را تهیه و در منزل نصب مى‏ كنند)؛
-بالا رفتن ضریب امنیت اخلاقى جامعه به دلیل تضمین شدن عفت مردان متأهل و زنان مجرد و دختران سن بالا.
پیامدهاى منفى‏
1. در همسر اوّل‏
-در تزلزل و رو به زوال دیدن بنیان خانواده؛
-تصور كم شدن یا از بین رفتن عشق و محبت شوهر نسبت به خود؛
-بى‏ دلیل دیدن ازدواج مجدد شوهر به خاطر كافى دانستن خود در رفع نیاز جنسى همسر؛
-احساس اینكه وجود نقص در خود سبب ازدواج مجدد شوهر شده است؛
-بد دانستن هم آغوشى همسر با زن دیگر؛
-ترس از رها شدن زندگى اوّل به خاطر همسر دوم؛
-خیانت كار پنداشتن شوهر؛
-عدم تمكین و بد اخلاقى؛
-قهر كردن و به هم زدن زندگى و خروج از منزل شوهر؛
-تقاضاى طلاق.
2. در مردان متأهل‏
-رها كردن زندگى و همسر اوّل در بعضى از موارد (خصوصاً در شرایط فعلى كه بعضاً به دلیل زده شدن از همسر اوّل اقدام به ازدواج دوم مى‏كنند)؛
-پدر و همسر پاره وقت شدن (در صورت عدم زندگى همسران در یك منزل).
3. در فرزندان‏
-ایجاد دید منفى نسبت به پدر به خاطر ناراحتى مادر؛
-ایجاد اختلاف بین فرزندان همسر دوم و اوّل.
بررسى پیامدها
یك نگاه اجمالى از قوت هر دو دسته پیامدهاى مثبت و منفى تعدد زوجات حكایت دارد كه هیچ كدام قابل اغماض نیست. از یك طرف داراى آثار مثبت و منافع زیادى براى افراد و اجتماع است؛ اما از طرف دیگر داراى پیامدهایى است كه منجر به تزلزل بنیان خانواده مى ‏شود.
لكن مى‏ توان گفت: یك تفاوت اساسى بین منافع و مضرات مذكور وجود دارد؛ چون انتساب منافع به عمل مرد صحیح، اما انتساب مضرات -از جمله تزلزل خانواده- به او نادرست است؛ به این معنى كه اقدام مرد به ازدواج دوم آثار مثبتى در زندگى زنان مجرد و دختران سن بالا و ... به وجود مى‏ آورد؛ اما پیامدهاى ذكر شده و همچنین تزلزل خانواده به دلیل ازدواج مجدد مرد به وجود نمى ‏آید، بلكه تمام این موارد از ابتدا تا رسیدن به نابودى خانواده ناشى از افكار موجود و اقدامات زن اوّل است؛ به این صورت كه او فكر مى‏ كند: با اینكه تمامى نیاز شوهرش را بر آورده كرده، وى از روى هوس همسر دیگرى اختیار كرده است و این كار وى را كمال بى‏ وفایى مى ‏بیند. همچنین تصور مى‏ كند: زندگى او با شوهرش نابود شده و تمام عشق و محبت بین او و همسرش از دست رفته است و زن دوم به جاى او در دل شوهر نشسته است. و در ادامه خیال مى‏ كند: شوهرش بالاخره او را رها خواهد كرد و بر اساس این افكار عكس العمل نشان مى‏ دهد كه از بدخلقى و دعوا و قهر شروع مى ‏شود و به عدم تمكین و خروج از منزل شوهر مى‏ رسد و در نهایت با درخواست طلاق به زندگى خود مهر پایان مى‏ زند.
حال چه باید گفت؟ آیا مرد زندگى را خراب كرده است یا زن ؟ همه مى‏ گویند در این مورد مرد مقصر است؛ چون او بوده كه با ازدواج مجدد سبب بروز این اعمال از زن اوّل شده است؛ ولى هر عقل سلیمى حكم مى‏ كند كه همه انسانها مسئول اعمال خود هستند و هیچ كس نمى‏ تواند دیگرى را مسبب اعمال خود بداند و اگر هم این كار را بكند، در هیچ دادگاه عادلانه ‏اى مورد قبول نیست. مثلا اگر كسى به خاطر وصول طلب خود چك دیگرى را برگشت زده و او به خاطر شدت ناراحتى نفر سومى را كشته، هیچ محكمه عادلانه‏ اى نفر اوّل را مقصر نمى‏ داند و او را محكوم نمى‏ كند. در ازدواج دوم نیز دقیقاً همین طور است: مرد كه ازدواج مى‏ كند، حقى را از زن اوّل تضییع نمى‏ كند تا مقصر باشد. اگر عكس العمل منفى زن اوّل نباشد، اصلاً زندگى خراب نمى ‏شود؛ همان طور كه در مناطق شیوع چند همسرى - در داخل و خارج كشور - دیده مى ‏شود. پس اینكه گفته مى‏ شود: ازدواج مجدد زندگى را متزلزل مى‏ كند، درست است؛ اما اینكه تصور مى ‏شود مرد عامل این تزلزل است، نادرست مى ‏باشد.
مقصر اصلى، تصورات نادرست: حقیقت آن است كه زن اوّل نیز مقصر نیست؛ بلكه او در اشتباه است. او حق دارد كه نگران پایدارى زندگیش باشد؛ اما اعمالى را مرتكب مى‏ شود كه با دست خود تیشه به ریشه زندگى مى ‏زند.
علت این اعمال آن است كه زندگى و احساسات شوهر را نسبت به خود از دست رفته مى ‏بیند، در حالى كه این طور نیست و ازدواج دوم الزاماً با بر هم زدن زندگى اوّل و عدم علاقه به همسر اوّل همراه نیست؛ چون در مناطق مختلفى از ایران و جهان دیده مى ‏شود كه مردان زیادى داراى دو همسرند و زندگى آنها پا برجا است و زنان اوّل نیز نسبت به زندگى خود احساس بدى ندارند و حتى در برخى از مناطق كشور، زن دوم را همسر اوّل براى شوهر خود انتخاب مى‏ كند. اگر این گونه است، دلیل وجود افكار ذكر شده در زنان شوهردار چیست؟ پاسخ آن است كه علت عمده دو چیز است: اوّل: عدم توجه زن به تفاوت خصوصیات زنان و مردان؛ چون در مردان جنبه جنسى بر عاطفى تقدم دارد و در زنان برعكس است؛ یعنى علاقه اصلى در زنان عاطفى و در مردان جنسى است؛ به همین علت دل مرد براى زن مهم است و جسم زن براى مرد؛ در نتیجه، زنان عفیفه به غیر از یك مرد دل نمى‏ بندند و بعد از ازدواج به غیر شوهر حتى فكر هم نمى‏ كنند؛ اما مردان برعكس هستند و به علت اینكه نگاه آنان به زنان جنسى است، به راحتى مى‏ توانند به چند زن علاقه داشته باشند؛ چون زن براى مرد به منزله گل است و علاقه به یك گل منافاتى با علاقه به گل دیگر ندارد، ولى متأسفانه زنان چون توجه به این مطلب ندارند و مردان را با خود قیاس مى‏ كنند، نسبت بى ‏وفایى و هوسرانى به آنها مى‏ دهند؛ در حالى كه این خصوصیت مردانه در جاى خود نیكو و لازم است، نه بد و مزاحم.
دوم: تبلیغات رسانه‏اى علیه تعدد زوجات وجود دارد؛ در حالى كه واقعیت غیر از این است؛ چون تعدد زوجات هزاران سال است كه وجود دارد و مختص به اسلام یا منطقه خاصى هم نیست و اگر موارد موجود در فیلمها درست باشد، مى‏بایست همه یا اكثر زندگی هاى چند همسرى موجود در جاهاى دیگر جهنم باشد و یا به طلاق كشیده شود. ممكن است گفته شود در قدیم مردها به دلیل وجود مرد سالارى همسر دوم اختیار مى‏ کردند و زنان نیز جرأت حرف زدن نداشتند. جواب آن است كه ممكن نیست یك كار تا این حد كه تصویر مى ‏شود ظالمانه باشد؛ اما در عین حال در طول تاریخ به این گستردگى ادامه داشته و حتى به عنوان یك عمل منفى شمرده نشود. اگر زنان اوّل مورد ظلم بودند، مى ‏بایست لا اقل به فرزندان خود توصیه مى‏ كردند كه این كار را نكنند و اگر فرزندانشان عملا آن را ترك نمى‏ كردند، حداقل مى ‏بایست دید آنها نسبت به تعدد زوجات منفى مى ‏شد و این باعث مى‏ گردید كه تعدد زوجات به تدریج كم رنگ و از تاریخ محو گردد. وجود تعدد زوجات در گذشته و حال، دلیل نادرست بودن تبلیغات رسانه‏ اى موجود علیه چند همسرى است كه تصورات موجود در ذهن زنان شوهردار را دامن مى ‏زند.
نتیجه اینكه: مقصر اصلى در زمینه بسته بودن راه ازدواج دوم، افكار نادرست در اذهان عموم، خصوصا زنان شوهردار است و تا این افكار هست، مشكل زنان مجرد و دختران سن بالا همچنان باقى مى ‏باشد.
چه باید كرد؟ با توجه به وضع موجود، توصیه به ازدواج دوم بدون در نظر گرفتن دغدغه و دل نگرانى خانم هاى اوّل درست نیست و نباید ازدواج دوم بدون رضایت همسر را توصیه كرد؛ چون در این صورت به جاى حل مشكل بر شدت آن افزوده خواهد شد؛ یعنى به قیمت خانواده ‏دار شدن زنان و دختران مجرد، تعدادى از خانواده‏ هاى موجود در معرض خطر قرار خواهند گرفت. اما در مقابل، این نیز درست نیست كه به خاطر رفع تزلزل از تعدادى خانواده، عده دیگرى از ازدواج و خانواده ‏دار شدن محروم شوند؛ به علت اینكه تفاوتى در این جهت میان زنان شوهردار و بى‏ همسر نیست و اگر پایدارى خانواده مهم است، آنان نیز نیازمند خانواده پایدار هستند ونباید از این حق محروم شوند؛ پس حال كه ضرر در دو طرف وجود دارد، به جاى تحمیل ضرر به یك طرف و پاك كردن صورت مسئله - كه در حال حاضر انجام مى ‏شود - با توجه به اینكه ریشه مشكل در افكار نادرست است، باید آن را از طریق بحث و گفتگو حل كرد.
این امر ممكن نیست، مگر در شرایطى كه همه اطراف دخیل در این امر بتوانند حرف خود را بزنند و حرف طرف مقابل را در شرایط مساوى بشنوند. تا زمانى كه تبلیغات در این زمینه یك سویه است و هرچه فیلم ساخته مى ‏شود و سخن گفته مى‏ شود، از وحشتناك بودن ازدواج دوم و پیامدهاى آن است و طرف مقابل جرأت نقد و حرف مخالف زدن ندارد، كارى از پیش نخواهد رفت، و هرچه مى‏ گذرد خانم هاى شوهردار در اعتقاد خود نسبت به نادرستى ازدواج دوم راسخ‏تر مى ‏شوند و در نتیجه حل مشكل سخت تر خواهد شد.
گفتمان دور از احساسات، بهترین راه‏
بهترین راه، باز كردن باب گفتگوى اجتماعى عاقلانه و واقع بینانه و به دور از احساسات با حضور اندیشمندان و كارشناسان مرد و زن در رشته ‏هاى مختلف است كه با توجه به نیازهاى این گروه از زنان و دختران، امكان ازدواج آنان با مردان همسردار مورد بحث و بررسى قرار گیرد. البته قبل از آن باید هرگونه تبلیغات رسانه ‏اى غیر واقع بینانه در این زمینه متوقف شود. نتیجه این كار در طول زمان مثبت به نظر مى ‏رسد؛ چون طبق آمار سال 85 در برابر جمعیت حدود پانصد هزار نفرى این گروه از زنان و دختران، حدود هفده میلیون نفر مرد متأهل وجود دارد؛ پس اگر بتوان از بین تمام زنان شوهردار تنها حدود یك سى و چهارم آنان را راضى كرد، مشكل حل خواهد شد.
سازمان دفاع از ازدواج خانمهاى مجرد و دختران سن بالا: براى اجرایى كردن راهكار فوق و همچنین ساماندهى ازدواج این گروه، مى توان نهادى مردمى ایجاد نمود كه اقدامات زیر را انجام دهد:
-تلاش در جهت گسترش گفتگو بین موافقان و مخالفان تعدد زوجات در جهت یافتن راهكار جامع الاطراف؛
-تلاش در جهت تصویب قوانین لازم براى عملى شدن تعدد زوجات با رفع پیامدهاى سوء آن؛
-تلاش در جهت جلوگیرى از ساخت و پخش برنامه ‏هاى مخالف ازدواج دوباره آنان؛
-دفاع از حق خانم هاى مجرد و دختران سن بالا براى خانواده ‏دار شدن و فعال سازى آنان در این زمینه؛
-ترغیب آنان به اظهار نیاز به ازدواج و یا راضى كردن آنها براى ازدواج؛
-بررسى مشكلات و موانع ازدواج آنان و سعى در رفع آنها؛
-انعكاس مصائب و مشكلات ناشى از عدم ازدواج آنان؛
-مقابله با ارزش شمرده شدن عدم ازدواج خانم هاى مجرد حتى با مردان مجرد؛
-انجام امور مربوط به همسر یابى از مشاوره ازدواج گرفته تا پیدا كردن مورد مناسب و انتخاب همسر؛
توصیه‏ هاى لازم در زمینه عدم سخت‏گیرى در انتخاب با توجه به شرایط موجود، همانند: راضى شدن به فرد پایین ‏تر از خود.
راهكارهاى غیر ازدواج‏
وقتى مشكلى وجود دارد، باید راهكارى ارائه شود كه آن را حل كند، اما در صورت عدم امكان آن، مى‏ توان راههایى را پیشنهاد نمود كه از شدت ناراحتى كم و تا حدى آن را تسكین دهد. در شرایط كنونى كه امكان ازدواج براى بسیارى از خانم هاى مجرد و دختران سن بالا وجود ندارد، راهكارهاى تسكینى زیر مى‏ تواند مفید باشد:
1. انس با قرآن و دعا و مجالس اهل بیت‏:؛
2. دورى از اسباب تحریك عاطفى جنسى و ارتباط با نامحرم؛
3. ایجاد سرگرمى و پركردن اوقات فراغت با ورزش و امثال آن؛
4. مشغولیت شدید علمى، اجرایى و فرهنگى.[1]
پایان

پی نوشت: 1-تمامی مطالب آماری از سایت مرکز آمار ایران، آمار و بررسی سال 85 گرفته شده است