در این پست می خوام نتیجه برهان سینوی رو بنویسم:
در این برهان با ابطال تسلسل اثبات می کنیم اولا: موجودی فراتر از این عالم وجود داره. ثانیا: آن موجود بی نیاز از غیر بوده و غنی مطلقه، چون وجود و هستی ذاتیشه. برای ذاتی و عرضی یه مثال میزنم تا واضح بشه، شما آب و شیرینی و شکر رو در نظر بگیرید؛ شیرینی برای شکر ذاتیه لذا شکر در هر شرایطی و درهر مکانی شیرینی خوش رو داره، اما شیرینی برای آب ذاتی نیست و عرضیه به این معنا که مال خودش نیست، چرا هر وقتی شکر رو به آب اضافه کنیم شیرین میشه و هر وقت اونو بگیریم، شیرینیشو از دست می ده؛ پس شیرینی برای آب ذاتی نیست و عرضیه.
در مورد وجود هم همین حرفو می زنیم در ممکنات و مخلوقات وجود عرضیه و مال خودشون نیست؛ اما در خالق و هستی بخش، وجود ذاتیه و هستی مال خودشه لذا هرگز ازش جدا نمی شه؛ به چنین موجودی «واجب الوجود» گفته میشه. پس «واجب الوجود» چون وجود و هستی ذاتیشه و مال خودشه، پس اولا: بی نیاز از هر چیز و هر کسه. ثانیا: چون وجود ذاتیشه هرگز ازش جدا نمیشه، درست مثل شیرینی برای شکر، پس او از ازل بوده یعنی نمی توان زمانی رو پیدا کرد او نباشه؛ «هو الأول» یعنی همین. همچنین نمی توان زمانی رو تصور کرد که از بین بره چون وجود مال خودشه، پس ابدی هم هست، «هوالآخر» هم یه همین معناست. لذا در این برهان هم ازلی بودن خداوند متعال اثبات میشه هم ابدی بودنش؛ هم بی نیاز و غنی مطلق بودن ذات باری تعالی.
توضیح بیشتر:
در برهان های قبلی تنها وجود یه چیزی فراتر از عالم ماده اثبات میشه، مثل برهان نظم که میگه یه ناظمی هست؛ یا برهان حرکت که میگه محرک اولی هست؛ یا برهان حدوث که میگه محدثی فراتر از عالم ماده وجود داره. اما در این برهان هر گاه گفتیم تسلسل باطله، پس باید در سر سلسه موجودات عالم یه موجودی قرار بگیره که مثل بقیه نباشه و وجود و هستی براش ضرورت داشته باشه و از دیگری نگرفته و بالاتر از او کسی نباشه؛ این نتیجه رو میشه گرفت که او داراست و غنی بالذاته؛ یعنی همه چیز رو داره و به کس دیگری محتاج نیست.
قرآن که کی می فرماد: «أنتم الفقراء و الله الغنی»به همین معناست، یعنی او موجودیه که به هیچ کس و هیچ چیزی تکیه ندارد و بی نیاز مطلقه نسبت به هر چیزی که فکر می کنید؛ پس مهمترین صفت الهی که بی نیازی باشه با استفاده از این برهان قابل اثباته.
باز این برهان فهمیده میشه خداوند متعال ازلی و ابدیه، به این معنا که همیشه بوده و خواهد بود، چون وجود ذاتیشه و قابل جدا شدن از او نیست. لذا این شبهه الآن جواب داده میشه -بعضی غربیها گفتند- ممکنه اون ناظم و خالق عالم، عالمو خلق کرده باشه و نظم داده باشه ولی خودش بعدا از بین رفته باشه.
در جواب میگیم نه چنین تصوری باطله، چون وجود ذاتیشه، پس هرگز از او جدا نمی شه و او تا ابد خواهد بود. با این بیان مسأله خلود هم پاسخ داده می شه و میگم چون خود او ابدی است پس اشکالی نداره مخلوق او نیز ابدی باشه و همیشه وجود رو از خالقش بگیره.
برای مطالعه بیشتر به کتب زیر مراجعه کنید:
1-الهیات علی هدی کتاب و السنه؛ آیت الله سبحانی ج1.
2-آموزش عقاید؛ آیت الله مصباح یزدی.
3-تبیین براهین اثبات خدا؛ آیت الله جوادی آملی.
4-عقاید استدلالی؛ حجة الأسلام ربانی گلپایگانی.