چکیده: کسانی که تصویر فقرا و کلیه فروشان و... را در مقابل سفر حج قرار می‌دهند قلم‌هایی هستند که دانسته یا ندانسته به نفع استکبار می‌نویسند و در واقع هدف آنها را ترویج می‌دهند که مهم‌ترین هدف آنها از بین بردن اتحادی است که در سایه حج حاصل می‌شود. آنها اصلا دلسوز فقرا نبوده و نیستند.
«حج تمتع» برای کسی که مستطیع شده است، از واجبات الهی است و بر فردی که مستطیع شده است لازم است برای یک بار به این حج برود. که با فراهم بودن شرائط، نافرمانی از آن گناه محسوب می‌شود و مسلم است که گناه نه تنها دل آدمی را پاک نمی‌کند، بلکه سبب تیرگی و تاریکی و ناپاکی قلب می‌شود. وجوب حج هیچ تفاوتی با دیگر واجبات الهی مانند نماز و روزه و... ندارد.
حج، یک سفر سیاحتی - تفریحی برای دیدن مکه و مدینه نیست؛ حج، نماد وحدت مسلمین است. حج یکی از بزرگترین اعمال عبادی مسلمانان است که ضمن پالایش روحی مسلمانان باعث می‌شود مسلمانان در یک اجتماع با شکوه دور همدیگر جمع شده و در کنار خانه‌ی خدا پیمان برادری و اتحاد را امضا کنند. و دشمنان اسلام نیز از همین اتحاد و یک‌پارچگی مسلمانان می‌ترسند، لذا با ایجاد افکاری منفی راجع به حج در صدد کم‌رنگ کردن این عبادت دشمن‌شکن هستند؛ به خاطر حالات معنوی موجود در حج است که خداوند از پیامبرش خواست مردم را به سمت حج فرا بخواند و فرمود: «وَ أَذِّنْ فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوكَ رِجالاً وَ عَلى كُلِّ ضامِرٍ یَأْتینَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمیق [حج/27] و مردم را دعوت عمومى به حج كن تا پیاده و سواره بر مركب‌هاى لاغر از هر راه دورى به سوى تو بیایند».
حج عامل مبارزه با تعصبات ملى و نژاد پرستى و وسیلهاى است براى شكستن سانسورها و از بین بردن خفقان در کشورها و نظام‌هاى ظالمانهاست .
آنها خوب می‌دانند که حج وسیلهاى است براى انتقال اخبار سیاسى كشورهاى اسلامى از هر نقطه به نقطه دیگر، و بالآخره حج، عامل مؤثرى است براى شكستن زنجیرهاى اسارت و استعمار و آزاد ساختن مسلمین است، به همین خاطر است که امیر المومنین(علیه‌السلام) به هنگامى كه فلسفه فرائض و عبادات را مىشمرد، درباره حج می‌فرماید: «خداوند مراسم حج را براى تقویت آئین اسلام تشریع كرد».[1]
علاوه بر این، همواره شیعه از جانب وهابیت، متهم است به اینکه شیعیان مسلمان نیستند و نماز نمی‌خوانند و قرآن دیگری دارند و از این دست اکاذیب مضحک. حج، بزرگترین فرصت بهینه برای حضور شیعیان در یک مراسم عبادی سیاسی جمعی است تا عقائد و افکار و رفتار خود را برای مسلمین دیگر کشورها تبیین کنند تا این تبلیغات مسموم بر علیه شیعه خنثی شود و چه فرصتی بهتر از حج؟!
اما احکام الهی همواره در مظلومیت تمام بوده و مورد همجمه و سیل مخالفت‌های انسان‌های کوردل قرار می‌گیرد؛ از حجاب گرفته تا نماز و روزه و امر به معروف و نهی از منکر و ... . در این میان حج، این واجب الهی نیز بی‌نصیب نبوده است و چه کمپینی در شبکه‌های مجازی و اجتماعی در مخالفت با این واجب خدا به راه انداخته‌اند و از مسلمانان به دلائل مختلف خواسته‌اند که این تکلیف الهی را ترک و به حج نروند و با بهانه‌های واهی و بعضا مغالطات گوناگون در صدد کم‌رنگ کردن آن هستند.
از جمله دلایلی که در میان این استدلالات زیاد به چشم می‌خورد، این است که می‌گویند: چرا پولی که برای سفر حج صرف می‌شود، را در داخل کشور برای رفع محرومیت هزینه نکنیم؟ چرا صرف فقرا یا ساخت مدرسه و یا بیمارستان نمی‌کنید؟ سیر کردن شکم یک گرسنه بالاتر از حج است؛ به جای سفر حج، به ازدواج جوان‌ها بپردازید و چند نفر را به خانه بخت بفرستید. این شعر را نیز در ادامه حرف خود می‌خوانند:
دل‌خوش از آنیم که حج می‌رویم غافل از آنیم که کج می‌رویم
کعبه به دیدار خدا می‌رویم او که همین‌جاست کجا می‌رویم
حج به خدا جز به دل پاک نیست شستن غم از دل غم‌ناک نیست
حال سوال این است که چون خدا در همه جا وجود دارد ما باید حج را ترک کنیم و به سرزمین وحی نرویم؟! آیا داشتن دل پاک و بی‌توجهی به فرامین الهی برای رسیدن به سعادت و خوش‌بختی کفایت می‌کند؟!
در جواب به این سفسطه‌ها باید گفت:
اولا: حج هیچ منافاتی با فقرزدایی ندارد، چرا که در اسلام تاکیدات فراوانی بر فقرزدایی شده است و حتی زکات و خمس که از واجبات مالی هستند برای همین امور اختصاص داده شده‌اند. دین اسلام معتدل است و به همه جوانب توجه کافی و لازم را دارد و همان اندازه که دعوت به زیارت معنوی حج کرده است، چند برابر آن، مسلمانان را دعوت به کمک رسانی به فقرا و ساخت مساجد و مدارس و بیمارستان و کارهای خیر دیگر نموده است که با مراجعه به قرآن و روایات، به این واقعیت دست خواهیم یافت و خواهیم دید چه تاکیدات فراوانی بر امر انفاق و کمک به سائلان و محرومان شده است.
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّباتِ ما كَسَبْتُمْ وَ مِمَّا أَخْرَجْنا لَكُمْ مِنَ الْأَرْض [بقره/267] ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از بهترین چیزهایی که به دست آورده‌اید و از آن‌چه از زمین برایتان بیرون آورده‌ایم، انفاق نمایید».
چه قدر در اسلام بر صدقه دادن تاکید شده است و حتی خدا اجر فراوانی را در صدقه دادن قرار داده است و به فرموده امام باقر(علیه‌السلام) «صدقه هفتاد بلا را دفع می‌کند».[2] تا مردم ترغیب به صدقه دادن شوند. مگر نشنیده‌اید این حدیث پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) را که فرموده است: «کسی که همسایه گرسنه‌ای دارد، اگر خودش سیر بخوابد مسلمان نیست».[3]
ثانیا: نمی‌دانم چرا اینان به هزینه سفر حج هجمه و اعتراض می‌کنند و ذره‌ای به هزینه‌های هنگفتی که صرف مخارج خوش‌گذرانی طیف ثروت‌مند جامعه در سفرهای آنتالیا، دبی، واشنگتن دی‌سی و مالزی و تایلند و سفرهای اروپایی و آمریکایی می‌شود، نگاهی نمی‌اندازند. مگر اینان ایرانی نیستند؟! مگر اینان وظیفه‌ای در زدودن فقر از جامعه ندارند؟! مگر اینان این هزینه‌های کلان را صرف خوش‌گذرانی خود نمی‌کنند؟! مگر برخی از اینان برای عیش و نوش و برخی بسا صرفا برای فحشا به این سفرها نمی‌روند؟! سفر فحشا و خوش‌گذرانی کجا و سفر عبادی حج کجا؟!
چرا وقتی نوبت به سفر معنوی و دشمن‌شکن حج می‌رسد، این قدر دلسوز فقرا شده و این‌گونه حساب‌گر می‌شوند؟! چرا کسی به این سفرها اعتراضی نمی‌کند؟! چرا کسی نمی‌گوید به جای این سفرها به فقرا کمک کنند و یا مدرسه بسازند؟! چرا کسی از همین معترضین به هزینه‌های هنگفت عروسی‌های مجلل اعتراض نمی‌کند و نمی‌گوید به جای این‌همه هزینه برای یک شب، آن‌را برای ازدواج دو جوان هزینه کن؟! چرا زبان‌شان در اعتراض به این مقولات کوتاه است؟!
بر اساس آمار رسمی تركیه، یك میلیون و ۵۰۰ هزار ایرانی در سال ۲۰۱۱ به تركیه سفر كرده‌اند كه گردش‌گران ایرانی بعد از آلمان، روسیه و انگلیس بیشترین گردش‌گران ورودی به تركیه محسوب می‌شوند، و ایران رتبه چهارم ورود گردش‌گر به تركیه را داراست كه درآمد حاصل از گردش‌گران ایرانی برای تركیه در سال ۲۰۱۱ رقمی معادل یك میلیارد دلار اعلام شده است.»[4]
ثالثا: سوال این است که اگر شما معترضین به حج، خدا را قبول دارید حال، می‌گوییم: آیا خدا بهتر از شما می‌داند یا شما بهتر از خدا؟! مگر شک دارید که خدا در جای جای قرآن خویش حج را از واجبات خود قرار داده است؟! کجا کمک به مستمندان که مستحب است به منزلت واجب می‌رسد؟! مگر می‌شود واجبی را به خاطر انجام مستحب ترک نمود؟!
مگر دلیل می‌شود که چون فقر در جامعه وجود دارد واجبی از واجبات الهی را کنار گذاشت؟! اگر این‌گونه است پس باید فتوا دهید چون آب در این مملکت کم است نماز بی‌غسل و وضو بخوانید!!
صد تاسف و هزاران داد از فقر فکری و اندیشه این‌گونه سخنان کاملا غیر منطقی که در مورد احکام و واجبات اسلامی زده می‌شود. داد و فغان از فقر اندیشه، که کمتر از بیداد فقر اقتصادی نیست.
خلاصه: کسانی که تصویر فقرا و کلیه‌فروشان و... را در مقابل سفر حج قرار می‌دهند، قلم‌هایی هستند که دانسته یا ندانسته به نفع استکبار می‌نویسند و در واقع هدف آنها را ترویج می‌دهند که مهم‌ترین هدف آنها از بین بردن اتحادی است که در سایه حج حاصل می‌شود، آنها اصلا دلسوز فقرا نبوده و نیستند.
_______________________
پی‌نوشت
[1]. عبدالواحد بن محمد تمیمى آمدى, غرر الحكم و درر الكلم، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى قم، 1366ش, ص176./ حضرت زهراء(علیهاالسلام) نیز حج را مورد قوام و استحکام دین می‌دانند. « ... و الحجَ تشییدا للدین ....». خطبه فدکیه.
[2]. محمد کلینی، کافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ هـ.ش، ج۴، همان، ح ۶، ص ۶.
[3]. علامه مجلسی، بحار الانوار، ج71، ص 94. و فرمود: «اهل يك آبادى كه شب را بگذرانند و در ايشان گرسنه اى باشد روز قيامت خداوند به آنها نظر رحمت نيفكند». اصول كافى ج 4، ص 493.
[4]. خبرگزاری فارس.
نظرات
بسیار بسیار مطلب خوبی رو بیان کردین.
واقعا سفرهایی که به منظور خوشگذرونی و تفریح و حتی گاها فساد و فحشا به کشورهای غربی و شرقی انجام میشه، خیلی از این سفرهای غیر ضروری اگه هزینشون صرف نیازمندان بشه قطعا وضعیت بهتری رو در کشورمون شاهد خواهیم بود.
نکته‌ی دیگه ای که لازمه بهش اشاره بشه و اینجا فراموش شده شرط اصلی استطاعت مالی هست، به عبارتی حج تمتع بر کسی واجب می‌شود که استطاعت داشته باشد یعنی از لحاظ مالی، تمکن ثبت نام ورفتن وانجام مناسک حج را داشته باشد و در برگشت هم در تهیه مخارج عیال خود به زحمت نیفتد و از نظر جسمی بتواند اعمال حج را به جا آورد. همچنین در فامیل و اقوام و یا همسایه های محل زندگی اش تا 40 خانواده در اطراف خود فقیر و نیازمندی نداشته باشد اگر نه آن فقیر واجب تر از حج واجب است . اگر کسی این شرایط را داشت حج بر او واجب می شود و باید حتما حج تمتع را به جا آورد.
بله قطعا فردی که میخواد به حج بره باید فقیری در اطرف محل زندگی و همسایگانش نداشته باشه. هرچند که حج رفتن از واجبات برای هر زن و مرد مسلمان بوده و استطاعت مالی مهم هست، قبل از اون حل کردن مشکلات مالی افراد نزدیک و همسایه ها اهمیت بیشتری داره،
البته به نظر میاد که مطالبی که در این مورد نوشته شده یه جورایی نخواسته به این موضوع اشاره کنه!
ممكنه بگيد از كجا اطلاع واجب تر بودن از حج كمك به خانواده و ٤٠ همسايه نيازمند رو اورديد. ايا منبعي داريد؟
کدوم اتحادو میگین همین عراقی که دارین کمکش میکنین قدرت پیدا کنه دوباره به ایران حمله میکنه
پس ثروتمندان حجشان قبوله چون تو فامیلشون وتو همسایگیشون فقیر ندارن
ای که رفتی سفر حج، خبری بود؟ ازآه یتیمان گرسنه، اثری بود ؟ ای شیخ بگو، شمش طلا را چه کسی برد ؟ از سفره مردان وطن، نان چه کسی خورد؟ ای شیخ بگو، مشکل ما، پوشش زن بود؟ یا آنکه شبی با دل خوش، سیر شدن بود؟
ای کاش یکمم ذوق هنریت رو برای اونهایی که آنتالیا و سفر اروپایی و... میرند که جمعیتشون به مراتب از حاجیان بیشتره خرج میکردی تا حداقل با ابلیس معلوم بشه چند چند هستی!!
تاسف از نوع فکر شماست که همه دین رو در سیر کردن شکم فقیر، منحصر کردید.
کاربر محترم، این اشعار رو نباید خطاب به شیخ و مومنین بگید چون اونها اتفاقا اهل سیر کردن شکم فقرا هستند بلکه این سخن رو باید خطاب به دنیاپرستانی بگید که فقط به فکر سیرکردن شکم خودشان و خالی کردن شکم دیگران هستند.
کسانی که این افکار رو در اذهان شما ترویج دادند تا فکر شما رو نسبت به حج و سفر زیارتی، سیاه کنند همان دنیاپرستانی هستند که ذره‌ای به فکر شکم خالی یتیمان و فقیران نیستند
ابزار و آلت دست دشمنان دین نشوید و به سادگی بازی نخورید بلکه با منطق و بینش واقع‌بینانه ببینید که چه کسی دغدغه فقرزادیی دارد.
از خودتان بپرسید:
غالبا موسسات خیریه را چه قشری بنا نهادند؟!
متدین‌ها بیشتر به فکر فقرا هستند یا غیر متدین‌ها؟!
کدام فرهنگ بیشترین تاکید و تحریک را برای خدمت به فقرا دارد؟ فرهنگ دینی یا فرهنگ غیر دینی؟ لطفا کمی در مورد دین مطالعه کنید تا ببینید که در بسیاری موارد اسلام کمک به فقیر را واجب کرده (مثل زکات‌ها و کفارات و خمس و...) و در بسیاری موارد دیگر نیز کمک به فقرا را مستحب موکد نموده است.