دوستی قبل ازدواج آری یا نه؟

دوستی قبل ازدواج آری یا نه؟
انسان به حکم غريزه و نيازهاي عاطفي و رواني و جنسي خود در شرايط پس از بلوغ و بروز هيجانات، خواه‌ناخواه تمايل به هم‌صحبتي و ارتباط با جنس مخالف را دارد. در اين ميان، تمايلات جنسي و ارضاي آنها نقش پررنگ‌تري ايفا مي‌کند.
و برای رفع این نیاز بهترین راه حل ممکن ازدواج است اما عده‌ای به جای ازدواج به برقراری رابطه با جنس مخالف رو می‌آورند که این رابطه‌ها آسیب‌های فراوانی برای دختر و پسر دارد.  در این مقاله به بررسی بعضی از این آسیب‌ها می‌پردازیم:
در ابتدا باید به بررسی ملاک‌های یک دوست خوب در آیات و روایات اشاره‌ای بکنیم و بعد به بیان آسیب‌ها بپردازیم:

معیار و ملاک دوست
در دین اسلام معیارها و ملاک‌هایی برای انتخاب دوست ذکر شده است که در این‌جا به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم:
1- ‏ اهل ذکر و یاد خدا باشد.
 « وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُريدُونَ وَجْهَهُ...[1] با کسانی باش که پروردگار خود را صبح و عصر می‌خوانند، و تنها رضای او را می‌طلبند! و هرگز بخاطر زیورهای دنیا ، چشمان خود را از آنها برمگیر!»
2- مسخره کننده دین و ارزش‏ها نباشد.
« يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الَّذينَ اتَّخَذُوا دينَکُمْ هُزُواً وَ لَعِباً .... [2] ای کسانی که ایمان آورده‌اید! افرادی که آیین شما را به باد استهزاء و بازی می‌گیرند- از اهل کتاب و مشرکان- ولیّ خود انتخاب نکنید.»
3- دیدن او شما را به یاد خدا بیندازد.
«... وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً. [3] ... و از کسانی که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم اطاعت مکن! همان‌ها که از هوای نفس پیروی کردند ، و کارهایشان افراطی است. »
4-  آن‏چه برای خود می‏پسندد، برای شما هم بپسندد و آن چه برای خود نمی‏پسندد، برای شما هم نپسندد.
«... یُحِبُّ له ما یُحِبُّ لنفسه و یکره له ما یکره لنفسه» [4]
5-  خیانت کار نباشد.
امام صادق علیه السلام فرمود: « المؤمن اخوالمؤمن عینه و دلیله لایخونه و لایظلمه و لایغشه و لایعده عدهً فَیُخلِفَهُ» [5]  همانا مؤمن برادر ایمانی مؤمن است، چشم و راهنمای اوست به او خیانت و ستم روا ندارد و او را نفریبد و به او وعده‌ای ندهد که آن را به جا نیاورد.

از مجموع روایات و آیاتی که در مورد دوستی سفارش کرده‌اند آن دوستی خوب است که انسان را در رسیدن به هدف خلقت که همان کمال می‌باشد را یاری رساند.
دوستی دختر و پسر که در این زمانه فراگیر شده است با آن دوستی که اسلام بر آن تاکید دارد تفاوت فاحشی دارد.
منظور ما از دوستی دختر و پسر « آن نوع رابطه‏ای است که صمیمانه و گرم و عمدتاً پنهانی باشد که از طریق دیدارهای مخفیانه، رد و بدل کردن نامه، تلفن و ... ایجاد می‌گردد ». [6]
آیا این نوع دوستی درست است و یا درست نیست؟
این نوع دوستی از نظر دین، عقل، عرف و.... درست نیست در اینجا به اختصار به بعضی از این دلایل اشاره‌ای می‌کنیم:
الف) پشیمانی در قیامت. در برخی از آیات قرآن بیان شده است که در روز قیامت بسیاری از افراد از این که در انتخاب دوست دقت نکرده‌اند و دوست ناباب انتخاب کرده‌اند پشیمان هستند؛
 الْأَخِلاَّءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقينَ. [7] دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند ، مگر پرهیزگاران!
 یَا وَیْلَتِی لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَاناً خَلِیلاً. [8]  کسانی دست حسرت می‏گزند که ای کاش فلانی را به عنوان دوست انتخاب نمی‏کردیم. از مصادیق دوستی‌هایی که باعث پشیمانی در قیامت می‌شوند همین دوستی بین دختر و پسر می‌باشد.
ب) نهی شدید از خلوت کردن زن و مرد نامحرم: از پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است که فرمودند:
«ایّاکَ و الخلوهَ بالنساء والذی نفسی بیده ما خلا رجل بأمرأه إلاّ دخل الشیطان بینهما و لَاَنْ یزحم رجل خنزیر متلطِّخاً بطین و حماهٍ خیر له من ان یزحم منکبه امراه لا تحل له» [9] از خلوت کردن با زنان پرهیزید! قسم به خدایی که جانم در دست اوست، مردی با زنی خلوت نمی‏کند، مگر این که شیطان وارد می‏شود. اگر خوکی آلوده به کثافت به انسان بخورد، بهتر است از آن که شانه زن بیگانه‏ای با مرد نامحرم برخورد کند.
ج) درد بی درمان: بی بندوباری در ارتباطات بین دختر و پسر باعث ایجاد مشکلات و دردهای فردی و اجتماعی در بین جامعه می‌گردد که درمانی ندارد. رسول گرامی اسلام حضرت محمد صلی الله علیه وآله وسلم می‌فرمایند:
باعِدوا بین انفاس الرجال و النساء فَإنّه اذا کانت المعاینهُ و اللقاءُ کان الداءُ الذی لا دواء له» [10]
بین مردان و زنان، حریم ایجاد کنید، زیرا شکستن این حریم‏ها آسیب‏های جبران‏ناپذیری دارد.
د) سلب غیرت: یکی از ویژگی‌های مردان داشتن غیرت و تعصب نسبت به امور مهم مثل مساله دین و ناموس و... می‌باشد.
ارتباط دوستی با نامحرم از طریق غیرمجاز، نشانه نوعی بی‌غیرتی نسبت به ناموس مسلمانان و حتی نسبت به ناموس خویش است، چرا که این افراد کم کم از این که دیگران با ناموس آن‏ها دوست شوند ناراحت نمی‌گردند.
و پاکدامنی شخص به میزان غیرت او می‌باشد و هر چه قدر نسبت به ناموس خود احساس غیرت کند، نسبت به ناموس دیگران نیز احترام قائل است.
رابطه دختر و پسر قبل از ازدواج به هر بهانه‌ای برای هر دو دارای مشکلات و آسیب‌های متعددی می‌باشد که ما در این جا به بعضی از این آسیب‌ها اشاره می‌کنیم:
1-دوستی مانع شناخت می‌شود:
عده‌ای از جوانان به خاطر ایجاد شناخت قبل از ازدواج به سمت ایجاد رابطه می‌روند اما متوجه نیستند که این رابطه باعث می‌شود که جلوی شناخت صحیح و کامل گرفته بشود. خدای مهربان، بین دو جنس مخالف، جاذبه‌ای قرار داده است، جاذبه‌ای جدی و انکار ناپذیر. البته این جاذبه از جمله الطاف و موهبت‌های الهی است وازدواج وتشکیل زندگی به میزان زیادی وابسته به همین جاذبه است.
2- بدگمانی نسبت به یکدیگر
پسري كه قبل از ازدواج با افراد زيادي ارتباط داشته است به هنگام ازدواج به هر دختري نظر مي‌کند، مي‌پندارد او نيز با پسرهاي متعددي ارتباط داشته پاك و عفيف نيست.
حال اگر جواني با تجربه‌هاي قبل از ازدواج بخواهد كانون عشقي بر پا كند، خانواده‌اي تشكيل دهد، اولين مشكل او بدگماني به همسر اوست كه نكند او هم مانند بعضی از دختران از دوستان پسري برخوردار باشد. و طبعا اضطراب و ناآرامي بر زندگي او حاكم خواهد شد.
3- تنوع طلبي
مرد با زني‌كه قبل از ازدواج با افراد متعددي ارتباط دوستي دانسته خواه ناخواه تنوع طلب مي‌شود و اين امر بعد از تشكيل خانواده و زندگي مشترك همچنان ادامه مي‌يابد، و اين امر عامل كم شدن محبت به كانون گرم خانواده مي‌شود.
4- رفتارهای ساختگی ومصنوعی در دوستی‌ها
بیشتر ما آدم‌ها برایمان مهم است که دیگران در مورد ما چه نظر و قضاوتی دارند و براین اساس، غالبا سعی می‌کنیم در نگاه و نظر دیگران خوب جلوه کنیم. این تمایل به نشان دادن رفتارها وگفتارهای خوب، در مورد کسانی که نظرشان برایمان مهم است یا دوستشان داریم بسیار بیشتر و پررنگ‌تر است.
دختر و پسری که با هم دوست هستند می‌خواهند از تماشای همین رفتارهای غیر واقعی، مجازی و مصنوعی، پی به شخصیت واقعی طرف مقابل ببرند. اصلا چنین چیزی امکان دارد؟
5- ایجاد زمینه‌ی گناه و نفوذ شیطان
مطابق فرمایش صریح خداوند در قرآن، شیطان مدام انسان را وسوسه می‌کند تا به گناه وآلودگی بکشاند. شیطان برای فریب دادن و به گناه وا داشتن انسان ، دام‌ها ، فریب‌ها وحیله‌های فراوانی دارد.
ممکن است کسی بگوید نه ما با نیت پاک و صرفاً برای شناخت با هم دوست می‌شویم. ما به جوانانمان اصلا شک نداریم، خیر شما خوبید اما شیطان بد است، ما به جوانانمان بدبین نیستیم اما به شیطان بسیار سوءظن داریم، شیطان هرگز خیر شما را نمی‌خواهد وشما را با نیت پاک خود(که تله‌ی اولیه شیطان است ) به سوی گناه و فساد و تباهی می‌کشاند.
آیا فکر می‌کنید کسانی که الان خلافکار و گناه‌کار و فاسدند، یک روز صبح بیدار شدند وگفتند: برویم از امروز فاسد و خلافکار بشویم؟هرگز چنین نیست، شیطان اندک اندک و بتدریج به سمت گناه می‌کشاند.
6- افت تحصیلی
تحصیل دانش، نیازمند تمرکز فکری و روحی است. ارتباط دختر و پسر که روز به روز جدی‌تر می‌شود، بیش از هرچیز تمرکز انسان را به هم می‌ریزد.
برای دختر و پسرجوانی که در اوج هیجانات وعواطف هستند، این رابطه چنان لذت‌بخش و شیرین است که تمام فضای ذهنی‌شان را اشغال می کند. این درگیری ذهنی چنان شدید است که مجال و علاقه‌ای برای تمرکز بر فعالیت‌های روزمره باقی نمی‌ماند.
بیشترین استرس و اضطراب در این شرایط ناشی از مخفی  بودن رابطه و تلاش برای مخفی نگه داشتن رابطه می‌باشد.
7- اتلاف عمر و ضایع شدن وقت(هدر رفتن جوانی)
معمولا اینطور نیست که دونفر دوست با هم بنشینند مطالعه کنند و کار تحقیقاتی و پژوهشی کنند یا به عبادت خدا بپردازند، بلکه غالبا به لهو لغوی مشغولند.
8- کم شدن میل به ازدواج در پسرها
وقتی نیاز عاطفی و روانی ومتاسفانه گاهی نیاز جسمی پسر پاسخ داده می‌شود دیگر تمایل به ازدواج ندارد.
9- از دست دادن فرصت‌ها
دختر و پسری که رابطه دارند این رابطه مخفی باعث می‌شود که فرصت‌های زیادی را برای ازدواج از دست بدهند خصوصا دختر خانم که ممکن است در مدت این دوستی خواستگارهای خوب و مناسبی داشته باشد اما به خاطر دوستی آن را رد کند و این فرصت‌ها را ازدست بدهد.
10- پایان ناگوار
همه چیز دست خداست ،پایداری زندگی مشترک ،گرمی وعشق ، و سعادت و خوشبختی؟ حال که چنین است، مگر می‌شود ما این گرمی و سعادت و پایداری را با رابطه‌ای که خدا نمی‌پسندد تدارک ببینیم؟
امام حسین (ع) در روایتی می‌فرمایند: "هرکس بخواهد از طریق گناه به هدفی برسد همه چیز برایش وارونه و بر عکس می‌شود." [11]
11- جرّ و بحث دائمي
بدگماني از يك طرف و تنوع طلبي از طرف ديگر باعث مي‌شود هميشه جر و بحثي بين زوجين در گيرد و هر چند وقت يكبار به اين مسأله اشاره شود كه بلي اگر تو سالم بودي با من دوست نمي‌شدي.
12- مقایسه با همسر
دخترو یا پسری که رابطه داشته اند و این رابطه به ازدواج منجر نشده است اگر بعد با فرد دیگری ازدواج کنند و در زندگی با بحث و دعوایی به وجود بیاید همسرش را با دوست قبلیش مقایسه می‌کند با کسی که در این مدت برای ادامه رابطه و دوستی به او محبت می‌کرده و چهره  واقعی خود را نشان نداده است.

در این مقاله ابتدا به ملاک‌های دوست خوب در آیات و روایات اشاره کردیم و بعد از دلایلی برای درست نبودن دوستی بین دختر و پسر پرداختیم و در آخر به بیان مواردی از آفت‌های دوستی دختر و پسر اشاره کردیم. و در این جا لازم است چند کتاب که در این زمینه نگاشته شده‌اند اشاره‌ای بکنیم تا کسانی که مایل هستند به اطلاعات بیشتری دست پیدا کنند به آنها مراجعه نمایند:
1- روابط دختر و پسر. پدیدآورنده: محمدعلی رضایی اصفهانی، جمعی از پژوهشگران. ناشر: پژوهشهای تفسیر و علوم قرآن
2- تحلیلی تربیتی بر روابط دختر و پسر در ایران. پدیدآورنده: علی اصغر احمدی. ناشر: انجمن اولیاء و مربیان
3- روابط بین دختر و پسر از نظر شرع اسلام. پدیدآورنده: سیدرحمان شفیعی. ناشر: سلسله الذهب
4-  بررسی روابط دختر و پسر در ایران و راه کارهای اصلاحی آن. پدیدآورنده: عبدالله جوان. ناشر: دفتر عقل
5- روابط دختر و پسر در جامعه امروز. پدیدآورنده: نیاز جاودانی. ناشر: کتاب درمانی
6- نیمه پنهان (روابط دختر و پسر)، پدیدآورنده: موسسه پاسخگویی به سوالات شرعی و شبهات دینی پیام من  ناشر: نسیم حیات
7- تحلیلی بر روابط دختر و پسر. پدیدآورنده: حمزه کریم خانی، ناشر: عطر یاس
8- روابط دختران و پسران. پدیدآورنده: محسن ماجراجو. ناشر: قدسیان
 9- دوستی های قبل از ازدواج،سید مجتبی حورایی،ناشر: موسسه فرهنگی موعود

.................................................................................
پی نوشت:
1- سوره کهف آیه 28
2- سوره مائده آیه 75
3- سوره کهف آیه 28
4- وسائل الشیعه، ج‏12،ص‏211
5- وسائل الشیعه، ج‏12،ص‏211
6-  روابط دختر و پسر در ایران، علی اصغر احمدی، ص‏113
7-  سوره زخرف آیه 67
8- سوره فرقان آیه 28
9- مرآه النساء، ص‏117
10- مستدرک، ج 14، ص 264
11- تحف العقول صفحه 253