نحوه شناسایی و دفن شهدای کربلا توسط قبیله بنی اسد

در برخي از منابع حديثي و تاريخي گفته شده؛ وقتي عمر سعد از کربلا به طرف کوفه حرکت کرد و از آن مکان دور شد، گروهي از قبيله بني اسد که ساکن قريه «غاضريه» بودند آمدند و بر حسين ـ عليه السّلام ـ و اصحابش نماز خواندند و دفن کردند و حسين ـ عليه السّلام ـ را در همين مکاني که هم اکنون مرقد مطهرش مي باشد به خاک سپردند و علي بن حسين را پائين پاي آن حضرت دفن کردند و براي ديگر شهداي اهل بيت و اصحاب که در آن حوالي بودند حفره اي کندند از جانب پاي آن حضرت و همه را با هم در يک جا به خاک سپردند و عباس بن علي را در آن جا که به شهادت رسيده بود در راه «غاضريه»[1] دفن کردند و اکنون قبر او در آنمکان قرار دارد.
شيخ صدوق در عيون اخبار الرضا احاديثي در باب وفات موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ روايت کرده است، متضمن بر اين که متولي امر آن حضرت،[2] امام رضا ـ عليه السّلام ـ بوده است و در جاي ديگر امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي فرمايد: جائز نيست امام را غسل بدهد مگر کسي که امام باشد، و در احتجاج مولا الرضا بر واقفيه است که علي بن حمزه به آن حضرت گفت: «ما از پدران تو روايت کرده ايم که متولي امر امام نمي شود مگر امامي مثل او، حضرت در جواب فرمودند: مرا خبر ده که حسين ـ عليه السّلام ـ امام بود يا نبود گفت: امام بود، امام فرمود متولي امر او که شد؟ علي بن حمزه گفت: علي بن حسين ـ عليه السّلام ـ امام فرمودند: علي بن حسين کجا بود؟ او که در زندان و محبوس به دست عبيدالله بود! علي گفت: پنهان و پوشيده از کسان عبيدالله بيرون رفت و متولي امر پدر شد و بازگشت، امام فرمود: آن کسي که علي بن حسين را قدرت داد که به کربلا آمده و عهده دار دفن و کفن شهدا باشد، قدرت مي دهد صاحب اين امر به بغداد آمده و وظيفه کفن ودفن پدربزگوار خودرا انجام دهد، در حالي که نه در زندان بود و نه اسير.[3] با توجه به کلام امام روشن مي گردد که متولي امر دفن امام حسين ـ عليه السّلام ـ کسي نبوده، مگر علي بن حسين که امام بعد از او بوده است، چنان که شيخ صدوق در اين مورد چنين گفته: واقفيه با استناد به اين حديث نمي توانند بر ما (اثني عشري) ايراد گيرند، به اين دليل امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: جائز نيست غسل امام به عهده غير امام باشد، در صورت انجام غسل توسط ديگري به سبب اين عمل که از او سر زده است، امامت امام لاحق باطل نمي شود و نفرموده امام نيست مگر کسي که امام سابق را غسل بدهد، اما نسبت به دفن اجساد طاهر شهدا به قبيله بني اسد از باب اين بوده است که آنان امام سجاد را در اين امر ياري نموده اند وپس از شناسايي بر طبق دستور آن جناب شهدا را به خاک سپردند. به يقين انجام اين وظيفه براي امام کاري بس سهل و آسان است.

[1]. شيخ مفيد، الارشاد، قم، مؤسسه آل البيت لاحياء التراث، ج2، ص114.
[2]. عمربن حسن فتال نيشابوري، روضة الواعظين، ص222 (فصل في ذكر وفاته)، ص232.
[3]. أبي محمد بن حسن الطوسي، غيبة الطوسي، ص84؛ الكلام علي واقفيه، ص2.

مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات حوزه علمیه قم

http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=480&t=news0