ماه رمضان نشانه ای از روز رستاخیز است. پیامبر صلی الله علیه و آله در خطبه شعبانیه فرمود:«گرسنگی و تشنگیتان در ماه رمضان، گرسنگی و تشنگی روز قیامت را به یاد آورید.»
ماه رمضان نشانه ای از روز رستاخیز است. حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله در فرازی از سخن خود در خطبه شعبانیه فرمود: « وَ اذْکُرُوا بِجُوعِکُمْ وَ عَطَشِکُمْ فِیهِ جُوعَ یوْمِ الْقِیامَه وَ عَطَشَهُ؛ 31ا گرسنگی و تشنگیتان در ماه رمضان، گرسنگی و تشنگی روز قیامت را به یاد آورید.»
مناسب است در این گفتار به مناسبت این کلام نبوی تصویری از برخی از مراحل مختلف جهانِ پس از مرگ داشته باشیم و ماه رمضان را زمینه ای مناسب برای تدارک زاد و توشه سفر مرگ قرار دهیم.
معاد، روز حساب رسی
روز قیامت روز حساب و کیفر و پاداش است و هر کس نتیجه اعمال خود را در مقابل دارد؛ «یومَ تَجِدُ کُلُّ نَفسٍ ما عَمِلَت مِن خَیرٍ مُحضراً وَ ما عَمِلَت مِن سُوءٍ تَوَدُّ لَو أَنَّ بَینَها وَ بَینَهُ أَمَداً بَعِیداً»؛ 32«در روز قیامت هر کس آنچه را که از کار نیک و بد انجام داده، حاضر می بیند و آرزو می کند میان او و آنچه از اعمال بد کرده، فاصله زمانی زیادی باشد.»
و در سوره کهف نیز به تجسّم اعمال و داوری عادلانه پروردگار پرداخته و می فرماید: «وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً وَ لایظلِم رَبُّکَ أَحَداً»؛ 33«مردم (درروز قیامت) تمام اعمال خود را (در برابرشان) حاضر می بینند و خداوند به هیچ کس ستم نمی کند.»
مشابه این سخن که در روز رستاخیز دقیق ترین و عادلانه ترین ترازوی عدالت نهاده خواهد شد و به اعمال خوب و بد افراد رسیدگی می شود، در سوره زلزال آمده که «فَمَنْ یعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّه خَیراً یرَهُ وَ مَنْ یعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّه شَرَّاً یرَهُ»؛ 34«هر کس ذرّه ای کار نیک یا بد انجام دهد، آن را در روز قیامت خواهد دید.»
بنابراین، روز قیامت روز شگفت انگیزی است. روز حساب و مکافات است و ماه رمضان یاد آور روز قیامت است. مردم در این ماه گرسنگی و تشنگی را تحمل می کنند تا روز قیامت را به یاد آرند که چگونه از هول حساب و وحشت آن روز سخت، گرما و سرما و گرسنگی و تشنگی را از یاد خواهند برد.
خوشحالی روزه داران
امام صادق علیه السلام فرمود: « لِلصَّائِمِ فَرْحَتانِ فَرحه عِندَ إِفطارِهِ وَ فَرحَه عِندَ لِقاءِ رَبِّهِ؛ 35ای روزه دار دو نوع شادی است: اول هنگام افطار و دوم زمانی که با پروردگارش ملاقات می کند.»
رسول خدا صلی الله علیه و آله در گفتاری بشارت آمیز می فرماید: «شعبان ماه من است و رمضان ماه خدا، هر کس در ماه من روزه بگیرد، من روز قیامت او را شفیع خواهم بود و هر کس ماه خدا را روز بگیرد، خداوند متعال در وحشت قبر با او مأنوس خواهد بود. او از قبر خود در روز قیامت با چهره ای درخشان محشور می شود و نامه اعمالش را به دست راست می گیرد و در درگاه الهی حضور می یابد. خداوند به او می فرماید: ای بنده من! از حقوق خودم که ترک کرده بودی، گذشتم و اما حقوق آفریدگانم که در مورد آنان قصور کرده ای، من جبران می کنم و آنان را راضی می کنم.» 36
صحنه هایی از روز قیامت
در آن روز سخت، برخی چهره هایی خندان و با نشاط دارند؛ «وُجُوهٌ یومَئِذٍ مُسفِرَه ضاحِکَه مُستَبشِرَه»؛ 37«قیافه هایی در آن روز گشوده، خندان و شادمان اند.»
«یوْمَ تَرَی المُؤْمِنینَ وَ المُؤْمِناتِ یسْعی نُورُهُمْ بَینَ أیدِیهِمْ وَ بِاَیمانِهِمْ بُشْراکُمُ الْیوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحتِهَا الأَنْهارُ خالِدینَ فِیها ذلِکَ هُوَ الفَوزُ العَظِیمُ»؛ 38«در آن روز مردان و زنان با ایمان را مشاهده می کنی که نورشان در جلو و سمت راستشان به سرعت حرکت می کند (و به آنها گفته می شود:) بشارت باد بر شما امروز به باغهایی (از بهشت) که نهرها زیر درختانشان جاری است. شما برای همیشه در آن باغها خواهید ماند و این همان رستگاری بزرگ است.»
پارسایان ـ در آن روزی که همه از دهشت و ترس آن در هول به سر می برند ـ مهمانان خداوند می باشند و در سایه رحمت الهی قرار خواهند گرفت؛ «یوْمَ نَحْشُرُ المُتَّقِینَ إِلی الرَّحْمَنِ وَفْداً»؛ 39«در آن روز پرهیزگاران را دسته جمعی برای پذیرایی بر سر سفره رحمت الهی محشور می کنیم.»
وضعیت اهل معصیت
قرآن کریم در آیات متعددی از وضعیت اسفبار کفار، منافقین، دروغگویان، ستمگران و اهل معصیت در روز قیامت خبر می دهد. در سوره قیامت می فرماید: «وُجُوهٌ یومَئِذٍ باسِرَه تَظُنُّ أن یفعَلَ بِها فاقِرَه»؛ 40در آن روز صورتهایی اندوهگین، غمناک و درهم کشیده است؛ زیرا می دانند که حادثه ناگوار و کمر شکنی در انتظار آنهاست.»
ادامه دارد...
پی نوشت:
31). همان.
32). آل عمران/ 30.
33). کهف/ 49.
34). زلزال/ 7 و 8.
35). فضائل الاشهر الثلاثه، ص 120.
36). همان، ص 125.
37). عبس/ 38، 39.
38). حدید/ 12.
39). مریم/ 85.
40). قیامت/ 24 و 25.
منبع: پاک نیا به نقل از سایت ذی طوی