چکیده: دختري كه 28 سال سن دارد شاخصه‌هاي مديريتي و شخصيتي او تقريباً به طور كامل (اگر نگوئيم كامل) شكل گرفته است و امكان تغيير و تحول مورد توجه شما در وي وجود ندارد و او به راهي مي‌رود كه خود مي‌خواهد. و حال آنكه اگر شما با يك دختر 19 و 20 ساله ازدواج كنيد، اخلاق وي قابل تغيير است و احتمال دستيابي به سازگاري بيشتر ... .
اينجانب پسري 24 ساله هستم قصد ازدواج با دختري را دارم كه 4 سال از من بزرگتر مي باشد نظر دين و روان شناسي در خصوص اختلاف سني چيست؟
پاسخ:
«براي دختر و پسري كه مي‌خواهند ازدواج كنند و بين 18 تا 30 سال سن دارند، اختلاف 5 تا 6 سال مناسب است، يعني به علت رشد سريع دختران، پسر 5 تا 6 سال بزرگتر از دختر باشد از نظر رواني و فيزيولوژيكي مناسبت خواهد داشت. يكي از فرمول‌هايي كه در اين مورد پس از آمارگيري‌هاي سن ازدواج و توجه به مصالح و مفاسد تفاوت سني پيشنهاد شده است، آن است كه در سال‌هاي اوليه ازدواج نصف سن پسر به اضافه 7 سال سن مناسبي براي دختر خواهد بود، به عنوان مثال براي يك پسر 24 ساله دختري با سن 19 سال مناسب است (19=7+12 و 12 = 2:24) هر چند كه اين يك فرمول قطعي و يا غير قابل تغيير نيست و به عبارت ديگر قابل دستكاري مي‌باشد و با توجه به شرائط و تناسب هاي قوي بين آنها افزودن يك تا دو سال به طرفين اشكالي به وجود نمي‌آورد ولي راه‌گشاي بسيار خوبي است كه با اصول علمي، تربيتي، مشاوره‌اي و روان‌شناسي سازگاري كامل دارد.»(1)
اگر اين اصل علمي و تجربي و فيزيولوژيكي را بپذيريم كه رشد دختران حدود 5 تا 6 سال بيش از پسران است و از جهات مختلف رشدي جلوتر از پسران هستند، لزوم وجود تفاوت سن دختر و پسر در ازدواج قابل فهم است و مي‌توان گفت كه بزرگتر بودن دختر از پسر توجيه‌پذير نيست. در نگرش اسلامي ازدواج با نيت و انگيزه رسيدن به ساحل آرامش، فراهم شدن بستر رشد، و نيل به كمال انجام مي‌پذيرد و اگر به شرائط كفويت و همساني زوجين كه مورد تأكيد دين مبين اسلام است توجه نشود، اهداف ياد شده محقق نخواهد شد. يكي از شرايطي كه براي كفو بودن زوجين مطرح است تناسب سني آنها است كه در مورد اين تناسب مطالبي هر چند مختصر بيان شد. كه اميدواريم با دقت كافي در مطالب مزبور و تحليل صحيح آنها و مطالعات بيشتر تصميم مطلوبي بگيريد.
مشكلات ناشي از بزرگتر بودن زن
1. مشكل عدم درك مطلوب يكديگر:فردي با داشتن حدود 10 سال سن بيشتر، به طور طبيعي از تجارب بيشتري برخوردار است و يا لااقل چنين احساسي دارد كه من چون ده سال بزرگ‌ترم پس تجربيات بيشتري در اختيار دارم و اين واقعيت يا احساس زمينه‌اي فراهم مي‌كند كه اين شخص ارزش لازم را به مسائل و نظريات فرد كوچك‌تر ندهد و همين مسأله زمينه عدم تفاهم و در نهايت بروز مشكلات خانوادگي را فراهم مي‌آورد.
2ـ انعطاف‌پذيري كمتر فرد بزرگتر:دختري كه 28 سال سن دارد شاخصه‌هاي مديريتي و شخصيتي او تقريباً به طور كامل (اگر نگوئيم كامل) شكل گرفته است و امكان تغيير و تحول مورد توجه شما در وي وجود ندارد و او به راهي مي‌رود كه خود مي‌خواهد. و حال آنكه اگر شما با يك دختر 19 و 20 ساله ازدواج كنيد، اخلاق وي قابل تغيير است و احتمال دستيابي به سازگاري و هماهنگي بيشتر با يكديگر وجود دارد.
3ـ ناهماهنگي در ارضاي نيازها:يكي از اهداف ازدواج ارضاي غرايز (عاطفي، جنسي و...) است و اين خود مي‌تواند عامل مؤثري در تداوم زندگي خانوادگي باشد. آن‌گاه كه زن حدود 10 سال از مرد بزرگتر باشد به طور طبيعي اميال جنسي او نسبت به مرد 24 ساله كمتر است و احتمال اختلاف نظر و عدم ارضاي جنسي مرد و بي‌ميلي زن وجود دارد و يا شايد نتواند نيازهاي عاطفي يك مرد 24 ساله را آن‌چنان كه نياز دارد، برطرف نمايد.
4ـ عدم تناسب در توانايي‌هاي جسمي:به مرور زمان و بالا رفتن سن توانايي‌هاي انسان تحليل مي‌رود و يك زن 28 ساله از با توجه به مشكلات زنان مثل زايمان و... جهت توانايي جسمي متناسب با يك جوان 24 ساله با نشاط و طراوت نيست و با گذشت چند سال از زندگي آثار پيري در زن ظاهر مي‌شود و موجبات نارضايتي مرد را فراهم مي‌كند همچنين سن بارداري به تعويق افتاده و فرد به زودي توان بارداري مطلوب را از دست مي‌دهد.
5ـ احساس پشيماني:پس از وقوع ازدواج و بروز مشكلات يكي پس از ديگري و علاوه بر آن طعنه‌هاي اطرافيان كه تو پير دختر گرفته‌اي، زن شما بزرگتر از خودتان است و... موجبات پشيماني فراهم مي‌شود و هميشه انسان را در يك حالت نامطلوب نگه خواهد داشت و اگر فرد از نظر معنوي ضعيف هم باشد، دچار افسردگي و مشكلات روحي متعدد و از همه بدتر اختلافات خانوادگي خواهد شد.
تذكر:
از نظر اسلام ازدواج كردن با چنين تفاوت سني امر نامشروعي نيست و آنچه در سنّت پيامبر (ص) ديده مي‌شود، حكايت از مشروعيت اين نوع ازدواج دارد. اما ناگفته نماند، كمالات پيامبر (ص) به عنوان انساني كامل به حدي بود كه به خوبي با حضرت خديجه (س) زندگاني كرد و معضلي به خاطر تفاوت سن و سال ديده نشد و فقط كساني مي‌توانند در اين نوع ازدواج‌ها موفق شوند كه از رفتار پيامبر (ص) و خديجه (س) به خوبي متأثر باشند. در غير اين صورت غالب ازدواج‌هايي كه با تفاوت سني زياد و يا بزرگتر بودن زن صورت مي‌گيرد، دچار مشكلات زيادي هستند كه براي پرهيز از بروز چنين مشكلاتي مي‌توان از انجام اين نوع ازدواج پرهيز نمود.
پاورقی:
1. ر.ك: حسيني بيرجندي، سيد مهدي، مشاوره ازدواج و خانوده، نشر آواي نور.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات