رابطه قبل ازدواج چگونه باشد؟

در خصوص ازدواج جوانان مي گويند دختر و پسر نبايد قبل از ازدواج رابطه دوستي برقرار كنند اما فكر مي كنم دوستي تا آشنايي فرق مي كند. مي گويند اول خانواده ها بايد همديگر را بشناسند آمديم خانواده ها با هم آشنا شدند هر دو خانواده خيلي خوب مذهبي متدين، اما وقتي دختر و پسر هيچ علاقه اي نسبت به هم ندارند چگونه مي توانند با هم ازدواج كنند، ملاك شان كه فقط شناخت خانواده ها نيست آيا فكر نمي كنيد كه دختر و پسر هم بايد همديگر را بشناسند، از لحاط اخلاق و رفتار، طرز برخورد، از لحاظ روحي و رواني، اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي... اين زوج جوان مي روند در محيط زندگي زناشوئي، همسر يك رقتار انجام مي دهد شوهر ناراحت مي شه، شوهر يك رفتار مي كنه همسر ناراحت مي شه. اين نشانه عدم شناخت است و اين مسئله موجب عدم عشق و علاقه بين دو زوج مي شود.

پاسخ:

قبل از پاسخ به سؤال شما بهتر است مراحل آشنايي دختر و پسري كه قصد ازدواج با يكديگر را دارند را ذكر كنيم و سپس به بررسي سؤال شما مي پردازيم.
ازدواج داراي فرايندي است كه در آن مراحل مختلفي طي مي شود، كه اگر به درستي صورت پذيرد به سرانجام مي رسد. قبل از گفتگوي مستقيم دختر و پسر، لازم است، مقدماتي طي شود كه براي آگاهي بيشتر شما، به طور اجمال اشاره مي شود.
1. انتخاب همسر: معمولاً در انتخاب همسر، دو راه، معتدل به نظر مي رسد: الف) پيشنهادِ والدين و انتخاب از سوي جوان. ب) انتخابِ جوان و مشورت با والدين.(1)
2. بهره گيري از راهنمايي افرادِ آگاه، خير خواه، دلسوز، امين كه مي توانند نقش مهمّي در فرايند اين انتخاب سرنوشت ساز، داشته باشند.(2)
3. تحقيقِ همه جانبه: بررسي احوال و صفات خويشان نزديك فرد، گفتگو با دوستان، معلّمان و همسايگان.
سيره پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ اين بود كه هميشه قبل از ازدواج، زني را براي كسب اطلاعات لازم، مي فرستادند.(3)
تذكر: نظر اين افراد، حجيت ندارد و تنها يك نظر مشورتي است و مبنايِ قطعي، براي تصميم گيري نهايي نمي باشد. لذا اگر عيب و نقصي بيان شده باشد. بايد از راه هاي ديگر، درستي يا نادرستي آن اثبات شود. پس از پيمودن راه هاي فوق و مثبت بودن نتايج آنها، به يك شناخت كلي و نسبي رسيده ايد. حال ضرورت دارد كه براي شناخت عميق تر و جزئي تر، طرفين به گفتگو بپردازند، تا از نزديك با روحيّات اخلاق، گفتار، رفتار، انتظارات و سليقه هاي همديگر، آشنايي جامع تري بدست آورند.(4) اين گفتگو لازم است به شكل مختلف و در چند جلسه و با فاصله زماني مناسب بين جلسات با خونسردي و پاكي و صداقت، انجام شود.
مراحل گفتگو: گام اول: پس از طي مراحلِ قبل، در صورت مساعد بودن زمينه، مي توان، افكار و انتظارات خود را با صداقت كامل، با نوشتن نامه، به واسطه فرد مورد اعتماد، به خانواده طرف مقابل رساند. البته منظور نامه هاي عاشقانه اي نيست كه اصول اخلاقي و شرعي در آن رعايت نمي شود.(5) در اين مرحله براي ديدن چهره ظاهري، دريافت عكس از فرد، راه مناسبي به نظر مي رسد. البته عكس فوق لازم است بلافاصله برگردانده شود.
گام دوّم: گفتگوي تلفني: اگر در گام اول، به نتايج مثبتي رسيديد و هم كفوي و تشابهات نسبي وجود داشت، در صورتِ لزوم در گفتگوي كوتاهِ تلفني، مي توان سؤالات و ابهامات خود را پرسيد و به سؤالات او نيز با صراحت و صداقت پاسخ داد.
تذكر: اين گفتگوي مكتوب و تلفني نبايد مكرّر تكرار شود كه احساسات و عواطف و غرايز بر نگاه ها و تصميم عقلاني شما، غلبه پيدا كند و مانعِ شناخت كامل شما شود. و در صورت عدم ازدواج، به هر دليل، افكار و اذهان شما دچار تشويش و اضطراب نشود. زيرا در اثر تكرار اين گفتگوها، ممكن است بذر محبت و دوستي در دل انسان، كاسته شود و منجر به تصميم گيري احساسي و عجولانه شود يا در صورت عدم توافق، باعث مشكلات روحي خواهد شد.در ضمن ممكن است نگاه ها و رفتارهاي هوس آلود ادامه پيدا كند و باعث ارتكاب گناه شويد و امور عادي زندگي شما را دچار اختلال كند.
گام سوّم: ملاقات حضوري: اگرهم چنان، تصميم به ازدواج رو به تقويت مي باشد و شرايط به طور نسبي، مثبت ارزيابي شده است، ديدن همديگر و گفتگوي حضوري، مرحله نهايي گزينش مي باشد. حال اين ديدار، چگونه بايد باشد؟
مردي از امام صادق ـ عليه السّلام ـ : پرسيد آيا مردي كه قصد دارد با زني ازدواج كند، مي تواند به گيسوان و زيبايي هاي او نگاه كند؟ امام فرمود: اگر قصد سوئي نداشته باشد (قصد جدّي ازدواج باشد) هيچ اشكالي ندارد».(6)
لذا طرفين پيش از تصميم گيري نهايي، ضروري است كه از اوصافِ ظاهري (چهره و اندام) و صفات باطني همديگر اطلاع كافي داشته باشند. اين دقت به نفع طرفين است. زيرا بعد از گذشت زمان و سردي غرايز جنسي، در هنگام بروز مشكلات و اختلافات، امكان بهانه جويي، كمتر مي شود. بنابراين با شرايط جدي بودن ازدواج، مي توان به صورت، دست ها موي سر و محل زينت زن نگاه كرد. اگر چه احتياط مستحب اين است كه فقط به صورت، دست ها، محل زينت نگاه شود و از ديدن بقيّه قسمت ها اجتناب شود.(7) شخصي به امام صادق ـ عليه السّلام ـ عرض كرد: مردي با قصد ازدواج، جايز است به زن نگاه كند؟ فرمود: آري، زن نيز مي تواند لباس نازك بپوشد تا مرد درست او را ببيند، زيرا مرد، زن را با قيمت سنگيني به دست مي آورد.(8)
حكم شرعي مسأله: نگاه مرد به زن با شرط ازدواج وقتي جايز است كه: 1) مانع شرعي از ازدواج با او نباشد. 2) احتمال دهد كه زن، ازدواج را قبول كند. 3) احتمال دهد كه با اين نگاه كردن اطلاع تازه اي پيدا مي كند. و بنابر اظهر نگاه به مو و محاسن ديگر با همين شرايط جايز است.(9)
با توجه به اين احكام، دست دادن و هر گونه تماس بدني، خلوت كردن با نامحرم و... همچنان اشكال دارد. پس كساني كه به بهانه ازدواج، مدّت ها با همديگر رابطه دوستي و رفت و آمد دارند. در مهماني ها، سينما، پارك، مسافرت و تحصيل و... با هم، رابطه هاي خارج از چارچوب اخلاقي و شرعي دارند و گفتگو هاي احساسي، هيجاني، اظهار محبت هاي عاشقانه و شوخي هاي نامطلوب و تماس هاي بدني غير شرعي دارند، هيچ توجبه شرعي ندارد. كم كم در چنين رابطه هايي با تسلط غرايز جنسي، رفتار و گفتار طرفين رنگ و بوي ديگري مي گيرد و به دنبال پاسخي براي ارضاء آن مي گردند و دچار انحرافات اخلاقي و شرعي مي شوند.
اكنون اين سؤال مطرح است مي شود كه آيا ارتباط و دوستي قبل از ازدواج مي تواند منجر به كسب اطلاعات جديدي شود و دختر و پسر را در تصميم درست و منطقي كمك كند؟
قبل از پاسخ به اين سؤال نكاتي را متذكر مي شويم:
الف ) اينگونه روابط باعث رشد علاقه و عشق دو طرف به يكديگر مي شود و بديهي است زماني كه انسان نسبت به فرد يا موضوعي علاقه پيدا كند، تنها خوبي ها و محاسن آن فرد را مي بيند و از معايب او غافل مي شود و حتي گاهي كار به جايي مي رسد كه معايب او را حسن مي پندارد به قول معروف حب الشيء يعمي و يصمم. روشن است كه تصميم گيري در چنين فضايي آن هم در مورد امر پراهميتي مانند ازدواج مي تواند چه عواقبي را به همراه داشته باشد.
ب) بسيار اتفاق مي افتد كه پسرها از عواطف و احساسات دختران سوء استفاده مي كنند و با نقش بازي كردن سعي در مخفي كردن چهره واقعي خود دارند و به اين طريق تلاش مي كنند تا اعتماد دختران را به خود جلب كنند. بديهي است زماني كه طرف مقابل سعي در مخفي كردن چهره واقعي خود دارد و تلاش مي كند تا با نقش بازي كردن اعتماد طرف مقابل را جلب كند نمي توان به روحيات و ويژگي هاي او پي برد و در نتيجه نمي توان به شناخت لازم براي ازدواج دست يافت.
ج) با توجه به اينكه در دوران جواني غريزه جنسي از قوت خاصي برخوردار است، اينگونه روابط ممكن است منجر به شعله ور شدن اين غريزه شود و باعث شود كه دختر و پسر مبناي خود را براي ازدواج بر اساس اين غريزه قرار دهند و از بررسي و تحقيق در ساير جنبه هاي زندگي غافل شوند. مشخص است زماني كه زندگي مشترك بر اساس غريزه شكل بگيرد و مبناي زتدگي بر اساس آن شكل بگيرد، چه سرنوشتي در انتظار دختر و پسر است.
د) تجربه نشان مي دهد كه اكثر ازدواج هايي كه كه بر اساس اينگونه روابط شكل مي گيرد، پس از گذشت مدت زماني و فروكش كردن احساست و عواطف روابط دو طرف به روابطي سرد و خشك تبديل مي شود و گاهي به طلاق و جدايي منجر مي شود.
طبق دلايل بالا روشن شد كه رابطه بين دختر و پسر و لو به منظور آشنايي و به قصد ازدواج هم باشد نمي تواند راه صحيح و منطقي براي شناخت از طرف مقابل باشد.

پاورقی:

1. نوابي نژاد، شكوه، مشاوره ازدواج، تهران، انجمن اولياء و مربيان، چاپ چهارم، 1383ش، ص29.
2. مظاهري، علي اكبر، جوانان و انتخاب همسر، قم، پارسايان، چاپ سيزدهم، 1380ش، ص179.
3. بابازاده، علي اكبر، مسائل ازدواج و حقوق خانواده، بدر، چاپ چهارم، 1378ش، ص148.
4. همان، ص192.
5. جوانان و انتخاب همسر، همان، ص190.
6. همان، ص198.
7. مسائل ازدواج و حقوق خانواده، ص163.
8. اميني، ابراهيم، انتخاب همسر، قم، سازمان تبليغات اسلامي، چاپ اول، 1369ش، ص912.
9. رساله چهار مرجع (امام، فاضل، بهجت، تبريزي)، پيام محراب، چاپ سوم، 1380ش، ص589.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات