منظور از اين بلوغ ها در ازدواج چيست؟

12:18 - 1401/05/27

چکیده: بلوغ را مي توان از ديدگاه هاي مختلف به انواع مختلف تقسيم كرد: بلوغ جنسي، بلوغ جسمي، بلوغ شرعي، بلوغ عرفي، بلوغ رواني، بلوغ اقتصادي، بلوغ اجتماعي، بلوغ سياسي، بلوغ شناختي، بلوغ عقلي، بلوغ اخلاقي، بلوغ عاطفي و هيجاني، بلوغ هنري و غيره كه البته رسيدن به همه اين بلوغ ها براي ازدواج لازم نيست و همچنين در موارد لازم هم فرق است ... .

روان شناسان معتقدند كه هنگام ازدواج دختر يا پسر بايد به بلوغ فكري و بلوغ اجتماعي و بلوغ عاطفي وبلوغ جنسي رسيده باشد منظور از اين بلوغ ها چيست؟

پاسخ:
مقدمهيكي از مهم ترين و اساسي ترين انتخاب هاي زندگي، ازدواج است. فردي كه مي خواهد، همسرانتخاب نمايد، و زندگي جديد را شروع كند بايستي از حد لازم رشد در تمام ابعاد جسماني، رواني، اجتماعي، اخلاقي برخوردار باشد. با اين رشد فرد به كسي احساس نياز مي كند، كه بتواند هيجانات عاطفي، مسائل جنسي و نياز به پيوند جويي وي را بر آورده كند و هم چنين مي تواند اين نيازها را در زوجش برآورده سازد.
ويژگي هاي بلوغنوجواني دوره فرآيند انتقال از كودكي به بزرگسالي است. اين فرآيند جنبه هاي گوناگوني دارند: شامل 1ـ رشد و نمو سازمان عصبي مغز كه نمود آن در تحول فرآيندهاي شناختي، عاطفي و رفتارها مشاهده مي شود. 2ـ رشد فيزيكي كه شامل رشد اندازه هاي بدني و تغيير در نيم رخ جسمي است. 3ـ رشد نظام جنسي يا توليد مثل، 4ـ رشد احساس «خود» به عنوان يك بزرگ سال يا يك انسان مستقل و خود راهبر.
انواع بلوغبلوغ را مي توان از ديدگاه هاي مختلف به انواع مختلف تقسيم كرد: بلوغ جنسي، بلوغ جسمي، بلوغ شرعي، بلوغ عرفي، بلوغ رواني، بلوغ اقتصادي، بلوغ اجتماعي، بلوغ سياسي، بلوغ شناختي، بلوغ عقلي، بلوغ اخلاقي، بلوغ عاطفي و هيجاني، بلوغ هنري و غيره كه البته رسيدن به همه اين بلوغ ها براي ازدواج لازم نيست و همچنين در موارد لازم هم فرق است بين حداقل لازم با درجات بالاي رشد در آن زمينه.
بلوغ رواني: فرد داراي جنبه هاي مختلفي شامل پرورش ذهن، درك مفاهيم اخلاقي، نقطه اوج حافظه، كمال اراده، انفعالات و ساير خصوصيات ذهني مي باشد كه در صورت هماهنگي تعادل فرد را به وجود مي آورد و در صورت نا هماهنگي، رفتار غير عادي يا عدم تعادل رواني به وجود مي آورد.(1) اين بلوغ براي ازدواج لازم مي باشد و با اين قيد افراد بزرگسالي كه داراي سلامت رواني نيستند و نوجواني كه هنوز به ثبات نرسيده به همين جهت آينده را فداي حال مي كند، مبناي تصميم گيري هايش احساسات است، مسئوليت را متوجه نيست و... مناسب ازدواج نمي باشند.
بلوغ جنسي: بلوغ در اين جا به معناي رسيدن به سن توليد مثل و شهوت جنسي و قدرت باردار نمودن براي مردان و بار دار شدن براي زنان است كه زمان آن در بين ملل و افراد مختلف متفاوت است و معمولاً بين سنين 11 ـ 17 سالگي واقع مي شود.
بلوغ جسمي: جسم انسان تا 5 سال اول زندگي به طور سريع رشد مي كند و پس از آن تا آغاز دوره نوجواني و بلوغ (12 ـ 13) سالگي رشد آن به كندي مي گرايد و سپس در دوره نوجواني سرعت رشد دوباره افزايش پيدا مي كند و در فواصل سنين (18 ـ 20) تا (23 ـ 25) سالگي به حد كمال خود مي رسد و رشد آن متوقف مي شود. از اين به بعد رشد طولي متوقف شده و رشد انسان به صورت عرضي مي باشد.(2)
بلوغ شناختي ـ اجتماعياين نظريه، رشد اجتماعي را از يك سو به محيط فيزيكي، خانواده، گروه همسالان، و ساير تأثيرات اجتماعي مربوط مي داند و از سوي ديگر معتقد است كه توانايي هاي شناختي، خصوصيات جسمي، باورها و نگرش هاي كودكان و نوجوانان تأثير متقابل خود را بر محيط باقي مي گذارند و اين دو عامل محيطي و شناختي در ارتباط متقابل با رفتارهاي فرد است. در اين مرحله كسي به مرحله رشد و بلوغ اجتماعي رسيده است كه از خود مركزي به جامعه مركزي رسيده باشد.(3) به عبارت ديگر به بلوغ اجتماعي، كسي رسيده است كه در رفتارهاي اجتماعي، مصالح عمومي، قوانين اجتماعي، ارزش هاي همگاني و حقوق اساسي انساني را بر مصلحت هاي شخصي مقدم نمايد. اين نوع بلوغ در حد پذيرش مسئوليت زندگي مشترك لازم است اما به شكل بالفعل لازم نيست تمام مصالح اجتماعي را درك و پذيرفته باشد بلكه اگر قرائن از سلامت فرد حكايت كند، كافي مي باشد.
بلوغ شناختي:از نظر پياژه از سال هاي نوجواني به بعد فرد مي تواند تصورات امور را در ذهن داشته باشد و درباره نتايج فرضي آن ها نيز استدلال كند. براي مثال او مي تواند مسائل انتزاعي از قبيل مذهب، اخلاق و سبك زندگي هاي متفاوت را بررسي كرده و مورد ارزيابي نظام دار قرار دهد. او مي تواند درباره انديشه هاي خود به تفكر بپردازد و آرمان هايي براي خود و آينده اش بسازد. در اين مرحله، محتواي فكر گسترش و عمق مي يابد.(4)
در ازدواج، فكر يك جوان بالغ تا جايي گسترش و عمق مي يابد كه انعطاف پذير، باز، همه جانبه نگر، و سازگار شونده با راههاي جديد باشد. به عبارت ديگر، انسان رشد يافته و پخته به استدلال هاي خود، جنبه شخصي و اختصاصي مي دهد و براي حل مسائل مبهم و پيچيده از تجربه هاي شخصي و تمام نظام روان شناختي خود (منطق، انگيزش ها و ارزش ها و دريافت هاي اجتماعي، فرهنگي و تاريخي) كمك مي گيرد.
بلوغ عاطفيجوان بعد از اين كه هويت اصلي خودرا يافت، علاوه بر اين كه استقلالش را از والدين و نهاد هاي حمايتي شبيه به والدين مانند مدرسه پي مي ريزد و كاركرد يك بزرگسال بالغ و مسئول را آغاز مي كند، روابط صميمي با ديگران را به شكل دوستي هاي نزديك برقرار مي كند در اين نوع صميميت، روابط، گسترش و عمق مي يابد و به همراه احساس توجه و تعهد آزادانه و با حفظ خود كفايي، هويت خود را با هويت فرد ديگري، تركيب مي كند. افرادي كه نتوانند چنين رابطه صميمي برقرار نمايند، در يك حالت انزوا به سر خواهند برد.(5) بنابر اين در قدم اول، شخص بايد بتواند درك كند من كيستم؟ براي چه زندگي مي كنم و به كجا خواهم رفت و مرحله دوم مرحله بالاتر است علاوه بر اين كه خود را يافته است مي خواهد روابط خود را اصلاح كند و به يك صميميت پايدار برسد. صميميت در روابط با خودش، صميميت در رابطه با خدايش و صميميت با هم نوعانش.
نتيجه: فرد بالغ كسي است كه علاوه بر رسيدن به بلوغ جنسي، جسمي، شناختي، اجتماعي، به مرحله شناخت خود، شناخت فرهنگ و جامعه برسد. اعتقادات اساسي او از خرد، استدلال عقلاني، فطري و وجداني سرچشمه بگيرد و روابط وي بر اساس مهرباني، صميميت، و محبت پايه ريزي شود.
تأكيد: در مورد ازدواج بايد توجه داشت كه در همه انواع بلوغ لازم نيست فرد به حد نهايت آن دست يافته باشد بلكه در برخي انواع بلوغ مثل بلوغ جنسي و بلوغ در حدي كه اطلاق اين لفظ مناسب باشد، لازم است اما در برخي از موارد نفس وجود نشانه هاي سلامت و موفقيت، كفايت مي كند و لازم نيست فرد به حد اعلاي بلوغ رسيده باشد.
بنا به نظر متخصصان، سن مناسب براي ازدواج در دختران از پانزده سال به بعد است و در پسران از 18 سال به بعد.(6) و شما مي توانيد با سنجش شرائط خود و تطبيق آن بر مطالب ارائه شده و ميانگين سني ذكر شده به جمع بندي لازم برسيد.

پاورقی:

1. انتصاری، محمد ناصر، بحران ها و درمان ها در دوره بلوغ، 1382، انتشارات گرگان، ص 21.
2. روانشناسی رشد با نگرش به منابع اسلامی ج1
3. همان، ص 33.
4. همان، ص 36.
5. دوان شولتز، نظریه های شخصیت، ترجمه کریمی یوسف و همکاران، 1384، نشر ارسباران، چاپ پنجم، ص 332 ـ 333.
6. تقویت نظام خانواده و آسیب شناسی آن، مجموعه مقالات، ج 1، ص 76 مقاله اهمیت ازدواج و سن مناسب آن نویسنده پناهی، علی احمد، قم، انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ـ رحمه الله علیه ـ ، 1386.
منبع: نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات

کلمات کلیدی: 

با عضویت در خبرنامه مطالب ویژه، روزانه به ایمیل شما ارسال خواهد شد.