چهار انگشت فاصله‌ی سرنوشت ساز

14:18 - 1394/08/27

چکیده: شنیدی فلانی دخترش طلاق گرفت؟ شنیدی فلانی از محل کارش اخراج شد؟ شنیدی...

شایعه

معمولا امروزه در روابط اجتماعی، حرف هایی که رد و بدل می شود خیلی، مستند و مستدل نیست و بیشتر بر پایه ی شنیده ها است.
شنیدی فلانی دخترش طلاق گرفت؟
شنیدی فلانی از محل کارش اخراج شد؟
شنیدی...
اما واقعا این نقل قول ها که منجر به سوء ظن و بد گمانی و گناه می شود، چقدر صحت دارد و یا اینکه تا به حال فکر کردیم چقدر از این طریق به گناه آلوده شدیم یا دیگران را آلوده کردیم؟
خداوند در قرآن می فرماید:«وَ مَا يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلاَّ ظَنًّا إَنَّ الظَّنَّ لاَ يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا إِنَّ اللّهَ... [یونس/36] و بيشترشان جز از گمان پيروى نمى‏ كنند [ولى] گمان به هيچ وجه [آدمى را] از حقيقت بى‏ نياز نمى ‏گرداند.» و چرا باید بیشتر ما انسان ها دنبال یقین نباشیم؟ و با شنیده ها به یقین برسیم؟
البته بعضی افراد به خاطر اعتمادشان به دیگران گرفتار این گناه و مشکل اخلاقی می شوند و می گویند فلانی برایم نقل کرد و من اعتماد کردم اما دستور اهل بیت برای یقین به شنیده ها چیز دیگری است.
و بسیاری اوقات با صرف نقل شنیده ما گرفتار دروغ می شویم. به همین خاطر رسول خدا (صلی الله و علیه وآله) در نصیحتی به جناب ابوذر فرمودند:«برای دروغگوئى مرد همين بس كه هر چه بشنود، را بگويد.»[1]
امام حسن مجتبی (علیه السلام) می فرمایند:«بین حقّ و باطل به اندازه چهار انگشت فاصله است، آنچه با چشمت بینى حقّ است و چه بسا با گوش خود سخن باطل بسیارى را بشنوى.»[2] حضرت در این کلام گهر بار با اشاره به یک ملاک می خواهند چند نکته را به ما آگاهی بدهند:
1- بین حق و باطل گزینه ای دیگر وجود ندارد و حرف ها و شنیده های ما یا حق یا باطل است و خودمان معطل فی ما بین این دو واژه نکنیم.
2- فاصله بین حق و باطل بسیار کم است، برای همین بسیاری از انسانها گرفتار باطل می شوند. همانطور که درباره خوارج نقل می کنند همه حافظ و قاری قرآن بودند اما سودی برایشان نداشت.
3- و مهمترین نکته این که بسیاری از شنیده ها باطل است و این نکته مهمی است که باید به آن توجه داشت، چون بیشتر دریافتی های اطلاعات ما از طریق گوش هست و ما هم بیشترین منابع نقل قول را از همین شنیده ها قرا می دهیم.
-------------------------------
پی نوشت:
[1]. «يَا أَبَا ذَرٍّ كَفَى‏ بِالْمَرْءِ كَذِباً أَنْ يُحَدِّثَ بِكُلِّ مَا يَسْمَع‏» لأمالي( للطوسي)، طوسى، محمد بن الحسن‏، تاريخ وفات مؤلف: 460 ق‏، ناشر: دار الثقافة، مكان چاپ: قم‏، ص 535.
[2]. «بَینَ الْحَقِّ وَ الْباطِلِ أَرْبَعُ أَصابِعَ، ما رَأَیتَ بِعَینَیكَ فَهُوَ الْحَقُّ وَ قَدْ تَسْمَعُ بِأُذُنَیكَ باطِلاً كَثیرًا.» تحف العقول، ابن شعبه حرّانی، ص 229.
 

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
5 + 7 =
*****