چکیده: تعامل علمی و اخلاقی مطلوب بين حوزه و دانشگاه، پيامدهاي مثبتي را هم از نظر علمي و هم از نظر گسترش فضائل انسانی و معنوی در پي دارد، لذا ضرورت آن از طرف شخصيت‌هاي برجسته خصوصا امام راحل «ره» تشخيص و هم‌فكري‌هاي ...
تعامل علمی و اخلاقی مطلوب بين حوزه و دانشگاه كه از آن به وحدت حوزه و دانشگاه نيز تعبير مي‌شود، پيامدهاي مثبتي را هم از نظر علمي و هم از نظر گسترش فضائل انسانی و معنوی در پي دارد و به دلیل همين پيامدهاي مثبت، ضرورت آن از طرف شخصيت‌هاي برجسته حوزوي و دانشگاهي به خصوص امام راحل «ره» تشخيص داده شد و هم‌فكري‌هاي بسیاری در اين زمينه صورت گرفت. زيرا سعادت اخلاقی و اجتماعی همچنین استقلال فكري و سياسي جامعه در گرو رابطه مطلوب حوزه و دانشگاه است. مهم‌ترين دستاوردهاي رابطه مطلوب بين حوزه و دانشگاه از نظر معنوي و تقويت فضائل ايمانی و توحیدی عبارتند از:
1ـ ایجاد زمینه مناسب براي فضائل ایمانی دانشجويان. هر چند در ميان دانشگاهيان افراد برجسته و محققان وارسته‌اي وجود دارند كه در زمينه مسائل ديني تخصص‌هايي دارند، ولي تعدادشان در حد نياز وسيع دانشگاه‌ها نيست و نمي‌توانند پاسخگوي تمامي دغدغه‌هاي دانشگاهيان و دانشجويان در زمينه مسايل ديني باشند و يا چه بسا در برخي امور ديني تخصص كافي را نداشته باشند، اما در پرتو رابطه مطلوب ميان حوزه و دانشگاه زمينه آشنايي با مسائل ديني و فضائل اسلامي فراهم شده و اين امر به تقويت و استحكام باورهاي ديني مي انجامد. دشمنان مي كوشند با خدشه وارد كردن در اين رابطه و فاصله انداختن بين اين دو نهاد بستر مناسبي براي رشد فرهنگ منحط غربي در سطح دانشگاه ايجاد نمايند و فضاي دانشگاه را از تاثيرات عميق فضائل و فرهنگ ديني دور بدارند، همان روشي كه قبل از انقلاب در دانشگاه ها بكار گرفته شد. با رابطه مطلوب ميان اين دو نهاد كه نتيجه آن تعميق باورهاي ديني و فرهنگ اسلامي است محيط دانشگاه از تاثيرات مخرب فرهنگ غربي مصون خواهد ماند و دانشگاه نهادي در خدمت فضائل دينی و فرهنگ اسلامي خواهد بود. هماهنگي اين دو بال علمي (حوزه و دانشگاه) باعث رشد و پيشرفت مادي و فضائل معنوي جامعه خواهد شد.
2ـ وحدت حوزه و دانشگاه عامل هم‌فكري؛ با وحدت اين دو نهاد زمينه تحقيقات مشترك در حوزه‌هاي مختلف علمي فراهم مي‌گردد. از آن ميان مي‌توان به همايش‌ها، ميزگردهاي علمي و گفتگوهاي دوستانه اشاره نمود. دانشگاهيان بيشتر از نظر متدولوژي (روش شناسي) و حوزويان از نظر محتوايي، تخصص دارند و اگر حوزويان بتوانند روش‌هاي جديد را از بررسي‌هاي جديد دانشگاهي گرفته و محتواي ديني را با آن روش‌ها عرضه كنند، در گسترش اسلام ناب براي نسل جوان امروزي بيشتر موفق خواهند بود و اين بهترين فضیلت و ثمره‌اي است كه وحدت این دو نهاد براي حوزويان دارد.
3ـ هماهنگی مغز و قلب جامعه؛ حوزه و دانشگاه به عنوان دو مغز متفكر و قلب تپنده جامعه اسلامي ما نقش سرنوشت سازي در تعالي و شكوفايي جامعه بر عهده دارند. رهبريت و اداره نظام سياسي اجتماعي كشور از آنِِ اين دو نهاد است، لذا تلاش پيگير دشمن به خصوص در چند ساله اخير اين است كه ميان حوزه و دانشگاه شكاف ايجاد نموده آن‌ها را نسبت به هم بدبين نمايد. تهاجم فرهنگي دشمن بيش از همه متوجه دانشگاهيان و جوانان و نوجوانان جامعه است. اگر ميان حوزه و دانشگاه وحدت و رابطه مطلوب وجود داشته باشد، اين دو نهاد مسؤول بهتر مي‌توانند در برابر تهاجم فرهنگي دشمن مقاومت نمايند و به جاي اين كه جوانان، آگاهانه يا ناآگاهانه از الگوهاي شخصيتي، سبك زندگي، مدل لباس، و... بيگانگان تقليد كنند. اسطوره‌هاي فضيلت، شخصيت‌هاي بزرگ علمي و معنوي را الگوي رفتاري و اخلاقي خويش قرار خواهند داد و بدين گونه ايمان و اعتقادات مذهبي جوانان و دانشجويان و فراتر از آن كل جامعه، از دستبرد راهزنان فكري و اعتقادي، مصون خواهد ماند.
-------------------------------------------------
منابع جهت مطالعه بیشتر
1. از علم سکولار تا علم دینی، مهدی گلشنی، پزوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، 1377 ش، ص 125 تا 147.
2. مجموعه مقالات حوزه و دانشگاه، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، قم، 1378 ش، کتاب اول و دوم.