چکیده: صلح امام حسن (علیه‌السلام) یکی از تاکتیک‌هایی بود که دشمن را در تنگنا قرار داد تا مجبور به انجام عمل خواسته شده شود و یا اگر قصد نقض کردن و عهد شکنی دارد خود را رسوا نماید.
صلح امام حسن (علیه‌السلام) یکی از تاکتیک‌هایی بود که دشمن را در تنگنا قرار داد تا مجبور به انجام عمل خواسته شده شود و یا اگر قصد نقض کردن و عهد شکنی دارد خود را رسوا نماید.
کسانی که بی‌اطلاع از شجاعت‌ها و جنگ‌های آقا حسن بن علی (علیه‌السلام) هستند این صلح را بهانه‌ای قرار دادند و نسبت‌های ناروا به حضرت دادند، که دور از شأن و مقام حضرت است ولی با کمی تأمل به این حقیقت می‌رسند که حضرت در جنگ جمل، در رکاب پدر خود امیرالمومنین (علیه‌السلام) در خط مقدم جبهه می‌جنگید و از یاران دلاور وشجاع علی (علیه‌السلام) سبقت می‌گرفت و بر قلب سپاه دشمن حملات سختی می‌کرد.
صلح امام حسن (علیه‌السلام) در حقیقت همان نرمش قهرمانانه بود که باعث شد چهره واقعی نفاق آشکار شده و پرده از جنایات معاویه کنار زد. اگر از تاریخ درس بگیریم باید بااین روش دشمن را مفتضح کنیم، در حالی که می‌بینیم برخی از مسئولان در این مملکت، این نرمش مقتدرانه را به ننگ تاریخ مبدل کردند.
حضرت امام خمینی (رحمه‌الله علیه) در مورد این صلح و بی‌آبرویی معاویه این چنین می‌فرماید: معاويه يك سلطان بود در آنوقت؛ حضرت امام حسن (علیه‌السلام) بر خلافش قيام كرد، در صورتى كه آن وقت، همه با آن مردك بيعت كرده بودند و سلطانش حساب مىكردند. حضرت امام حسن (علیه‌السلام) قيام كرد تا آن وقتى كه مىتوانست. وقتى كه يك دسته علاف نگذاشتند كه كار را انجام بدهد، با آن شرايط صلح كرد، كه مفتضح كرد معاويه را. آنقدرى كه حضرت امام حسن (علیه‌السلام) معاويه را مفتضح كرد به همان قدر بود كه سيدالشهداء يزيد را مفتضح كرد.[1]
مقام معظم رهبری هم درمورد حادثه صلح امام حسن (علیه‌السلام) چنین می‌فرماید: دوران امام مجتبى (عليه الصّلاة و السّلام) و حادثهى صلح آن بزرگوار با معاويه، يا آن چيزى كه به نام صلح ناميده شد، حادثهى سرنوشتساز و بىنظيرى در كلّ روند انقلاب اسلامىِ صدر اول بود. ديگر ما نظير اين حادثه را نداشتيم. در دوران امام حسن (علیه‌السلام)، جريان مخالفى آنچنان رشد كرد كه توانست به صورت يك مانع ظاهر بشود. البته اين جريان مخالف، در زمان امام مجتبى (علیه‌السلام) به وجود نيامده بود؛ سال‌ها قبل به وجود آمده بود. اگر كسى بخواهد قدرى دور از ملاحظات اعتقادى و صرفاً متكى به شواهد تاريخى حرف بزند، شايد بتواند ادعا كند كه اين جريان، حتّى در دوران اسلام به وجود نيامده بود؛ بلكه ادامهاى بود از آنچه كه در دوران نهضت پيامبر يعنى دوران مكه وجود داشت.[2]
در روایتی از امام باقر (علیه‌السلام) نقل شده که حضرت به شخصی که بر صلح امام حسن (علیه‌السلام) خرده می‌گرفت، فرمود: اگر امام حسن (علیه‌السلام) این کار را نمی‌کرد خطر بزرگی به دنبال داشت.[3]
____________________________
پی‌نوشت:
[1]. صحيفه امام، ج2، ص: 372
[2]. سخنرانى رهبری در ديدار با اقشار مختلف مردم در تاریخ 22/ 01/ 1369
[3]. بحارالانوار، ج 44، ص1