اثبات عصمت ائمه اطهار از منابع اهل سنت

شیعیان قائل به عصمت ائمه اطهار(علیهم‌السلام) هستند؛ بر این مطلب دلائل فراوان عقلی و نقلی ذکر می‌کنند که ما در این‌جا به یکی از آیاتی که شیعه به آن استناد می‌کند را در این‌جا بیان می‌کینم و آن آیه «تطهیر» است. در ذیل تفسیر آین آیه شریفه روایات زیادی از شیعه و اهل سنت وجود دارد که دلالت بر عصمت اهل‌بیت(علیهم‌السلام) دارند.

آیه تطهیر
«ُإِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً [احزاب/۳۳] اى اهل بیت! خدا مى‏‌خواهد پلیدى را از شما دور کند و شما را پاک دارد».
نحوه استدلال به آیه:
این آیه با کلمه «انما» که از قوی‌ترین ادات حصر به شمار می‌رود، اذهاب رجس و ناپاکی را در اهل‌بیت(علیهم‌السلام) منحصر کرده است. و از آن‌جایی که الف و لام در «الرجس» الف و لام جنس است شامل هر نوع پلیدی چه ظاهری و چه باطنی خواهد شد. این معنا، عصمت ائمه اطهار(علیهم‌السلام) را می‌رساند.

از «عمربن ابی‌سلمه» پسر همسر رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده است که وقتی آیه «انما یریدالله...» بر پیامبر نازل شد، من در خانه‌‌‌ی ام سلمه بودم، رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فاطمه، حسن، حسین و علی(علیهم‌السلام) نیز پشت سر آن حضرت بودند، عبا را بر سر همه آن‌ها کشید و فرمود: «خدایا این‌ها اهل بیت من‌انند پس پلیدی را از آن‌ها دور و آنان را پاک گردان.‌ ام‌سلمه گفت:‌ ای رسول خدا، من هم جزء آن‌هایم؟ حضرت فرمود: تو سر جای خودت بمان، تو بر خوبی هستی».[۱]
البانی از علمای وهابی، همین روایت را در کتاب صحیح و ضعیف سنن ترمذی، ذیل حدیث شماره ۳۲۰۵ و در کتاب صحیح الترمذی، ذیل حدیث ۲۵۶۲ صحیح دانسته است.

احمدبن حنبل، ابویعلی و طبرانی از‌ ام سلمه نقل کرده‌اند: «من می‌خواستم زیر عبا بروم؛ ولی رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) مانع شد و گوشه عبا را از دست من کشید».[۲]

حتی روایتی در صحیح مسلم وجود دارد که زید بن ارقم صراحتا می‌گوید زنان پیامبر جزء «اهل بیت» نیستند.[۳]

استدلال به آیه تطهیر، برای اثبات عصمت، از زبان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله)
در منابع شیعه و سنی روایاتی یافت می‌شود که رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) با استناد به آیه تطهیر، عصمت اهل بیت(علیهم‌السلام) را بیان کرده است. «خزار قمی» در کتاب «کفایة الاثر» می‌نویسد: امیرالمومنین(علیه‌السلام‌) که فرمود در خانه‌ ام سلمه خدمت پیامبر خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) رسیدم در این هنگام آیه تطهیر نازل شد.
رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمود:‌ «ای علی جان، این آیه در مورد تو و دو فرزند تو و ائمه بعد از تو نازل شده است».
امیرالمومنین(علیه‌السلام) فرمود: «به رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) عرض کردم ائمه بعد از من چه کسانی هستند».
حضرت فرمود: «یا علی تو و دو فرزندت حسن و حسین و بعد از حسین فرزند ایشان علی بن الحسین و بعداز ایشان فرزند‌ش محمد بن علی... اسم ائمه را فرمودند تا رسیدند به اسم امام دوازدهم و همه را با نام بیان فرمودند. سپس فرمودند اسم این‌ها را دیدم که بر ساق عرش نوشته شده بود. از خداوند(عزوجل) سوال کردم این‌ها چه کسانی هستند؟ فرمود: ای محمد، این‌ها ائمه بعد از تو هستند این‌ها پاک و مطهر و معصوم هستند و دشمنان این‌ها ملعون هستند».[4]

همان‌طوری که می‌بینیم رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) امامان بعد از امیرالمومنین(علیه‌السلام) را همه را با نام ذکر فرمودند و همچنین تاکید کرده‌اند که این‌ها پاک و مطهر و معصوم از گناهان هستند. این روایت به صراحت بر عصمت ائمه شیعه تاکید دارد.

در منابع اهل سنت نیز روایاتی یافت می‌شود که رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به آیه تطهیر استناد و به عصمت اهل بیت(علیهم‌السلام) تصریح کرده است. بیهقی در دلائل النبوة، فسوی در المعرفة و التاریخ، شریف جرجانی در کتاب الامالی، و دیگر بزرگان اهل سنت روایت مفصلی از ابن عباس از سول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل کرده‌اند که آن حضرت برای اثبات عصمت اهل بیت(علیهم‌السلام) به آیه تطهیر استناد کرده است. و سپس به صراحت می‌فرماید: «من و اهل بیتم از هر گونه گناهی معصوم هستیم».[۵]

تحریف روایت در چاپ‌های فعلی
سیوطی در الدر المنثور؛ شوکانی در فتح الباری و آلوسی در روح المعانی مصادر روایت نقل کرده‌اند؛ با این حال در چاپ‌های فعلی در کتاب‌های نوادر الاصول ترمذی و معجم کبیر طبرانی می‌بینیم که تمام روایت نقل شده، اما جمله «و فانا و اهل بیتی مطهرون من الذنوب» که عصمت اهل بیت(علیه‌السلام) را ثابت می‌کند، حذف شده است.

حتی صالحی شامی، بعد از نقل تمام آیه تطهیر برای این‌که تحریف خود را توجیه کند، نوشته است که «الایه» با این‌که آیه تطهیر با جمله «ویطهرکم تطهیرا» و آیه ادامه ندارد تا نیازی به نوشتن «الایه» باشد.

دیدیم که در منابع اهل سنت هم روایاتی یافت می‌شود که با صراحت عصمت ائمه اطهار(علیهم‌السلام) را بیان کرده باشند؛ اما با هزار تاسف برخی از بزرگان اهل سنت با تعصب تمام، این روایاتی که به صراحت بر عصمت ائمه اطهار(علیهم‌السلام) دلالت دارد را حذف کرده‌اند.
___________
پی‌نوشت
[۱]. الترمذی السلمی، ابوعیسی محمدبن عیسی، سنن الترمذی، ج ۵، ص ۳۵۱، ح ۳۲۰۵، «حدثنا قتبیه حدثنا محمدبن سلیمان.... عن عمر بن ابی سلمه ربیب النبی (صلی‌الله‌علیه و آله) قال لما نزلت هذه الایة علی النبی (صلی‌الله‌علیه و آله) «انما یریدالله....» فی بیت‌ام سلمه فدعا فاطمه و حسنا و حسینا فجعلهم بکساء و ثم قال هوالاء اهل بیتی فاذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیرا...».
[۲]. «قالت‌ام سلمه فرفعت الکساء الادخل معهم فجذبه من یدی وقال انک علی خیر» (الشیبانی، ابوعبدالله احمدبن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ج ۶، ص ۳۲۳، ح ۲۶۷۸۸۹؛ ابویعلی الموصلی، احمدبن علی بن المثنی، مسند ابی یعلی، ج ۱۲، ص ۳۴۴؛ الطبرانی، ابوالقاسم سلیمان بن احمد بن ایوب، المعجم الکبیر، ج ۳، ص ۵۳، ح ۲۶۶۴.
[۳]. النیسابوری القشیری، ابوالحسن بن الحجاج، صحیح مسلم، ج ۴، ص ۱۸۷۴، ح ۲۴۰۸، حدثنا محمدبن بکار بن الریان.... عن زید بن ارقم قال دخلنا علیه فقلنا له لقد رایت خیرا لقد صاحبت رسول الله (صلی‌الله‌علیه و آله) وصلیت خلفه و... قال انه وانی تارک فیک الثقلین احدهما کتاب الله عزوجل هو حبل الله من اتبعه کان علی الهدی و من ترکه کان علی ضلالة و فیه فقلنا من اهل بیته نساءه؟ قال لا وایم الله ان المرأة تکون مع الرجل العصر من الدهر ثم یطلق‌ها فترجع الی ابی‌ها وقوم‌ها اهل بیته اصله و عصبته الذین حرموا الصدقه بعده.
[۴]. «حدثنا علی بن الحسین بن محمد قال: حدثنا هارون ابن موسی التلعبکری.... عن ابیه علی (علیه‌السلام) قال دخلت علی رسول الله (صلی‌الله‌علیه و آله) فی بیت‌ام سلمه وقد نزلت علیه هذه الایه «انما یریدالله...» فقال رسول الله (صلی‌الله‌علیه و آله) یا علی هذه الایه نزلت فیک و فی سبطی الائمه من ولدک قلت یا رسول الله و کم الائمة بعدک؟ قال: انت یا علی ثم ابناک الحسن و الحسین و بعد الحسین علی ابنه و بعد علی محمد ابنه.... و بعد الحسن ابنه الحجة من ولده الحسن هکذا وجدت اسامیهم مکتوبة علی ساق العرش فسالت الله عزوجل عن ذالک فقال: یا محمد هم الائمة بعدک مطهرون معصومون و اعدائهم ملعونون» الخزار القمی الرازی، ابی القاسم علی بن محمد بن علی، کفایة الاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر، ص ۱۵۶.
[۵]. از آنجائی که روایت مفصل است ما تنها بخش مورد نظر را نقل می‌کنیم: آن حضرت فرمود: «... ثم جعلنا القبائل بیوتا فجعلنی فی خیر‌ها بیتا و ذلک قوله عزوجل «انما یریدالله..» فانا و اهل بیتی مطهرون من الذنوب» البیهقی، ابی بکر احمد بن الحسین بن علی، دلائل النبوة، ج ۱، ص ۱۷۱.
الفسوی الجرجانی، المرشد بالله یحیی بن الحسین بن اسماعیل الحسنی، کتاب الامالی وهی المعروفة بالامالی الخمیسة، ج۱ ص ۱۹۸ سیوطی، الدرالمنثور، ج ۶، ص ۶۰۶؛ الشوکانی، محمدبن علی بن محمد، فتح القدیر الجامع بین فنی الروایة و الدرایة من علم التفسیر، ج ۴، ص ۲۸۰؛ الالوسی البغدادی الحنفی، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، ج ۲۲، ص ۱۴؛ و غیره....).