در مذهب ویشنو بیشتر از منجی یاد شده، حالا باید بدونیم که این مذهب بر چه پایه‌ای استوار هست. ویشنویی‌ها خود را موحد و یکتاپرست می‌دانند چون به "ویشنو" به عنوان یک «شخص» متعال و برتر از هرکس و هرچیز اعتقاد دارند اما او را از طریق تمثال‌هایش می‌پرستند. آموزه اَوَتاره (1) در تمام مذاهب هندو وجود دارد اما در بین ویشنوپرستان بسیار مهم تلقی می‌شود. آنها اعتقاد دارند هرگاه دهرَمه (2) به خطر بیفتد خداوند جایگاه آسمانی خود را رها کرده و به شکلی زمینی تنزل می‌کند تا نظم را مجدداً برقرار سازد.
ویشنوپرستان ده اَوَتاره برای ویشنو قائل هستند:
1. مَتسیه (ماهی) 2. کوورمه (لاک پشت)
3. وَراهه (گراز) 4. نَره‌سینهه (انسان-شیر)
5. وامَنه (کوتوله) 6. پَرَسو رامه ( رامه تبر به دست)
7. رامه 8. کرشنه
9. بودا 10. کَلکی یا کَلکین
همه این ده اَوَتاره، تنزل‌های ویشنو هستند که مأموریت متفاوتی دارند. مثلا مأموریت مَتسیه حفظ انسان در مقابل طوفان و سیل است. ظاهر این ده اَوَتاره از صورت‌های کاملا حیوانی شروع شده و به مرور به نیمه‌انسانی و در اَوَتاره ششم به بعد شکلی کاملا انسانی به خود می‌گیرند. در بین دلدادگان و ویشنوپرستان تنزل هفتم و هشتم از بقیه مهم‌تر هستند.
این آموزه در دوران ابتدایی خود بسیار برای مردم جذاب بود به خصوص زمانی که نقش مدد رسانی به خود می‌گرفت.
آنجا که نیکوکاری از رونق برافتد،
و تبهکاری بالا گیرد،
من در قالب تن مجسم شوم و در میان مردم آیم،
تا اساس خیر نگهبانی کنم و بنیاد شر براندازم،
من در هر دور پیدایم تا آیین راستی برقرار سازم. (3)
مذهب ویشنو به چهار فرقه اصلی تقسیم می‌شود:
1. فرقه شری ویشنوه
2. فرقه برهما
3. فرقه کوماره
4. فرقه رودره
در بین این فرقه‌ها شخصیت هایی برجسته و اساطیری وجود دارند که در مقام شاعرانِ قدیس با معنویتی پرشور برای ویشنو شعر سرودند و شیوه تبیین کردند.
پی‌نوشت‌ها:
1- تنزل خدا
2- دین و آیین
3- گی‌تا (بهگودگی‌تا) سرود خدایان، فصل چهارم.
منبع:
برداشت از کتاب گونه شناسی اندیشه منجی موعود در ادیان، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، چاپ اول، بهار 1389.