چکیده:کسانی که برای رضای خدا به دیگران کمک نموده و دیگران را شاد می نمایند؛ پیش خداوند ماجورند.
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمه
هر ساله در کشور عزیزمان ایران، به مناسبتهای مختلف برای کمک به همنوعان نیازمند، جشنهایی مختلفی برگزار می شود مثل جشن شکوفه ها در ابتدای سال تحصیلی دانش آموزان، جشن گلریزان در ماه مبارک رمضان و ...، یکی از آن جشنها، جشن احسان و نیکوکاریست که در پیش رو داریم.
خدا با نیکوکاران است.
خدای بزرگ در وصف نیکوکاران می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذينَ اتَّقَوْا وَ الَّذينَ هُمْ مُحْسِنُونَ،[نحل/128]خداوند با كسانى است كه تقوا پيشه كرده اند، و كسانى كه نيكوكارند».
همه ی انسانها به حکم اجتماعی بودن، انگیزه برای کمک به همنوع و همکاری در جهت رفع نیازهای هم دارند، ولی آیه شریفه از این بالاتر را قصد نموده و آن را به تقوای الهی گره می زند، این خدا ترسیست که کیفیت اعمال انسان را تعیین می کند، از آنجا که کمک نمودن به دیگران در منظر و مرعای مردم است؛ ممکن است خدای نخواسته با اغراضی مثل خودنمایی و امثال این، آغشته شود. از همین رو آیه می فرماید: «الَّذينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ في سَبيلِ اللَّهِ ثُمَّ لا يُتْبِعُونَ ما أَنْفَقُوا مَنًّا وَ لا أَذىً لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ؛[بقره/262] كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مىكنند، سپس به دنبال انفاقى كه كردهاند، منت نمىگذارند و آزارى نمىرسانند، پاداش آنها نزد پروردگارشان (محفوظ) است؛ و نه ترسى دارند، و نه غمگين مىشوند».
نکته مهم: آوردن این عبارات بدین معنا نیست که کسی این روزهای نیکوکاری و نوعدوستی را خدشه دار کند، ولی از آنجا که بعضی شعارشان این است که کمک به خلق، بهترین عبادت است و ...، و نماز و عبادات را به حاشیه می برند؛ باید این مطالب را گفت (که البته قرآن می گوید) تا بعضی ها حساب کار دستشان بیاید.
بنابراین کسی که تقوای الهی داشته باشد هم نماز و روزه و عباداتش را انجام می دهد و هم کمک به دیگران را (چه در قالب زکات و خمس واجب و چه در قالب کمکهای مستحبی) در برنامه ی کاری خود دارد.
هر چه بکاری همان درو کنی
مولا امیرالمومنین (علیه السلام) که یتیم نوازی او بی مثال است؛ در حدیثی می فرماید: «أَحْسِنْ يُحْسَنْ إِلَيْكَ ارْحَمْ تُرْحَم؛[1]احسان کن که به تو احسان نمایند، رحم کن که بر تو رحم نمایند».
معمولا کسانی که در این دنیا دست به خیر بوده و انسانهای نیکوکاری هستند؛ دیگران هم حاضرند در مشکلاتشان، ایشان را یاری کنند.
اما نتیجه اصلی این کارهای خدا پسندانه در فردای قیامت است،روزی که دیگر از دست کسی کاری بر نمی آید الا اعمال او، و یکی از برگ برنده های انسان در آن دنیا، همین کمکهای او در این دنیاست که به دیگران اهدا نموده است.
کسی که دستش به خیر می رسد و در روزهایی مثل روز نیکوکاری، به دیگران ــ که ممکن است دستشان خالی باشد ــ کمک نموده و خیر می رسانند؛ اینها در حقیقت به خودشان خیر می رسانند، چون خداوند که فرمانروای آسمان و زمین است؛ این کار (بی ریای) آنها را می بیند و با آنان است (إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذينَ اتَّقَوْا وَ الَّذينَ هُمْ مُحْسِنُونَ)
نتیجه گیری
کسانی را که برای رضای خدا به دیگران کمک کنند؛ در فردای قیامت، اجرشان محفوط است.
روز احسان و نیکوکاری، از آن سنتهای زیباییست که حس نوعدوستی و کمک به دیگران را، در ایران اسلامی به نمایش می گذارد.
پی نوشتها
[1] روضة الواعظين و بصيرة المتعظين (ط - القديمة) مولف: فتال نیشابوری قرن ششم هجری قمری،/ ج2 / 370