چکیده: یکی از حقوقی که مصرف کننده دارد دریافت کالای متناسب نسبت به مبلغ پرداختی است که اگر یک فروشنده‌ای نسبت به پولی که دریافت می‌کند جنس کمی را تحویل دهد، مشمول عنوان «کم فروشی» گردیده است.
یکی از حقوقی که مصرف کننده دارد دریافت کالای متناسب نسبت به مبلغ پرداختی است که اگر یک فروشنده‌ای نسبت به پولی که دریافت می‌کند جنس کمی را تحویل دهد، مشمول عنوان «کم فروشی» گردیده است. در واقع برخی از تولید کندگان برای جذب مشتری، جنس خود را از جهت قیمتی افزایش نمی‌دهند، ولی در عوض به نحو غیر محسوسی یا وزن آن را کاهش می‌دهند، یا آب و هوا داخل آن وارد می‌کنند، تا بازار کار را از دست نداده باشند.
در حالی که انجام دادن این امور علاوه بر سلب اعتماد، خوردن لقمه حرام، از بین بردن سلامت نظام اقتصادی، یک گناه کیبیره محسوب گشته و موجب ضمان و حق الناس می‌گردد و مسئول مربوطه نسبت به هر کالای جزئی‌ای که تولید می‌کند و در آن کم فروشی را اعمال می‌کند و به دست مشتری می‌رساند، به نحو حق الناسی ضامن است و باید در پیشگاه الهی هم پاسخگو باشد.
این مسأله آن قدر مهم است که در قرآن کریم علاه بر این‌که کرارا به آن اشاره شده [1]، حق تعالی سوره‌ای مستقل به نام «مطففین» (کم فروشان) را نیز به این مساله اختصاص داده است. «وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ * الَّذِينَ إِذَا اكْتالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ وَ إِذا كالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ يُخْسِرُون [مطففین/3-1] واى بر كم فروشان. آن‌ها كه وقتى براى خود كيل مى كنند حق خود را به طور كامل مى گيرند. اما هنگامى كه مى خواهند براى ديگران كيل يا وزن كنند كم مى گذارند».
حتى در حالات بعضى از پیامبران مانند حضرت شعیب (علیه السلام) وارد شده است که لبه تیز مبارزه آن‌ها بعد از مساله شرک متوجه کم فروشى بود، و سرانجام افراد قومش بر اثر بی اعتنایی نسبت به این مسأله دچار عذاب شدید الهی گشتند و از بین رفتند.
«وَ إِلى مَدْيَنَ أَخاهُمْ شُعَيْباً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ وَ لا تَنْقُصُوا الْمِكْيالَ وَ الْميزانَ إِنِّي أَراكُمْ بِخَيْرٍ وَ إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ مُحيط [هود/84] و به سوى [مردم] مَدين، برادرشان شعيب را [فرستاديم.] گفت: اى قوم من! خدا را بپرستيد، شما را جز او هيچ معبودى نيست و از پيمانه و ترازو مكاهيد، همانا من شما را در توانگرى و نعمت [ى كه بى نياز كننده از كم فروشى است] مى بينم و بر شما از عذاب روزى فراگير بيمناكم».
بنابراین تولیدکنندگان عزیز باید دقت کنند که هیچ چیزی بهتر از صداقت و پاکی نیست. زیرا کم فروشی علاوه بر آن‌که آخرت آن‌ها را تباه می‌سازد، خصوصا با جنبه حق الناسی‌ای که پیدا می‌کند، حتی موجب سلب اعتماد مصرف کننده می‌گردد و به مرور بازار کار از دستشان خارج شده و در نتیجه از هر دو جنبه خسارت و ضرر متوجه اشان می گردد.
برای اطلاع بیشتر ر.ک «حقوق مصرف کننده قربانی سودجویی کم فروشان» و «قوانین».
......................................................
پی‌نوشت:
[1]. ر.ک انعام/152، اعراف/85، اسراء/35، شعرا/181.