چکیده: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله): «هرکس درختی بکارد، خدا به اندازه محصول آن، برایش پاداش می نویسد».
از بهترین و مقدس ترین کارهای خیر در اسلام، درختکاری است. چنانچه از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) در ضمن حدیثی آمده است که درختکاری را در کنار تعلیم دانش، ساختن مسجد، به ارث گذاشتن قرآن یا کتاب علمی سودمند دیگر قرار داده است.[1]
اهمیت درختکاری به قدری است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) درباره آن فرمود: «اگر نهالی در دست یکی از شماست و در آستانه برپایی قیامت به اندازه کاشتن آن فرصت دارد، آن را بکارد».[2]
و امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «از چیزهایی که مومن پس از مرگش از آن ها بهره مند می شود نهالی است که آن را کاشته است».[3]
فضایل و پاداش در این روایات فقط برای امور فردی نیست؛ تا خود شخص بهره ببرد بلکه ترغیب و تشویق به امور اجتماعی است؛ تا دیگران از حاصل این کارها سود ببرند؛ در حالی که خود شخص نیز سود می برد.
همانطور که تاکید اسلام بر درختکاری و حفظ محیط زیست از این روایات مشخص شد، در مقابل نهی اسلام برای از بین بردن درختان و تخریب محیط زیست کاملا روشن می شود.
به حدی که حتی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) از آلوده کردن (تخلی و ادرار) زیر درختان نهی فرمودند، چه رسد به قطع درختان.
و تا جایی که امام صادق (علیه السلام) در این باره می فرماید: «درخت های ثمر دهنده را قطع نکنید که (اگر چنین کنید) خدا سخت بر شما عذاب فرو می ریزد».[4]
و رهبر معظم انقلاب هم در روز درختکاری صراحتا اعتراض خود را نسبت به قطع درختان ابراز نمودند و افزودند:
«منتها من گلايهاى كه بايد بكنم از مجموع مسئولينِ مسئلهى درخت و درختكارى و جنگل و اين چيزها، اين است كه ما اينجا دانه دانه درخت مي كاريم، اما صدها صدها و هزارها هزارها درخت در جاهائى كه نبايد قطع شود، بىجهت قطع مي شود؛ اين خيلى اشكال بزرگى است كه وجود دارد.
علاوه بر اينكه آبادىها و سبزىهاى اطراف شهرهاى بزرگ به غلط و به غصب در اختيار افرادى قرار گرفت كه مي خواستند از زمين سوء استفاده كنند و هنوز هم دارند مي كنند، و سبزى تبديل شد به سيمان و آهن و اينها -كه اين يك مصيبتى براى شهرهاست- مجموعهى جنگلى كشور هم مورد تهديد جدى قرار داشت و قرار دارد؛ كه بايد جداً از آن جلوگيرى شود.
اين، هم وظيفهى دولت است، هم وظيفهى مجلس است، هم وظيفهى شهردارى هاست، هم وظيفهى قوهى قضائيه است؛ هر كدام به نحوى بايد جلوى پيشرفت اين حركت غلطى را كه امروز متأسفانه در كشور ما وجود دارد، بگيرند».[5]
با این بیانات تقریبا حکم شرعی قطع درختان روشن می شود، ولی برای آگاهی بیشتر به دو استفتاء زیر توجه بفرمایید:
حکم شرعی قطع درختان
سوال:
قطع کردن درختان در شهرهای بزرگ برای ساختن برج و ویلا چه حکمی دارد؟
آیت الله خامنه ای:
اگر منع قانونی وجود داشته باشد، قطع درختان جایز نیست.[6]
سوال:
آیا درختی که دارای جان و حیات است، سوزاندن و قطع آن موجب ضمان و گناه است؟
آیت الله مکارم:
در صورتی که متعلق به دیگران باشد ضمان دارد در غیر این صورت نوعی انحراف و کار حرامی است.[7]
- - - - - - - - - -
پی نوشت:
[1]. کنز العمال، المتقي الهندي، ج15، ص954-953.
[2]. مستدرک الوسائل، محدث نوری، ج13، ص460.
[3]. امالی صدوق، ص169.
[4]. کافی، کلینی، ج5، ص 264.
[5]. سایت رهبری.
[6]. سایت رهبری، سوال 15.
[7]. سایت آیت الله مکارم.
نظرات
سلام .آیا قطع کردن درخت سدر گناه است.واگر به جای آن درخای دیگر کاشته شود چه؟؟؟
سلام علیکم
اولاً در روایات داریم که اگر درختی را قطع کردید، بهجای آن درخت دیگری بکارید. از منظر دین بنا بر این است که فضا و طبیعت باید با طراوت و سرسبز باشد.
ثانیاً قطعکردن درختانی که صرفاً از چوب آنها استفاده میشود اگر درختان ملک شخصی خودمان باشد یا اگر متعلق به دیگران است، با اجازهی مالک باشد و همچنین منع قانونی هم برای این کار نباشد اشکال ندارد.
اما یکوقتی ممکن است باغی متعلق به یک شخص هم باشد، اما قانون بهطورکلی قطع درختان را ممنوع بکند؛ چراکه وجود آن درختان باعث سلامت هوای شهر میشود. بنابراین اگر قانونی هست که بریدن درختان باغها قرارگرفته در داخل شهر را ممنوع کرده باشد، حتی اگر درختان این باغ درختان میوه هم نباشند، باید قانون مراعات شود و نباید تخلف کرد.
با سلام
بايد عرض کنم بله روايتي با اين مضمون در برخي از مصادر روايي ذکر شده است و مضمون اين روايت چنين است :
« در دوره هارون الرشيد، اطراف قبر امام حسين علیه السلام خانه ها و بناهايى احداث شده بود درخت سدرى وجود داشت كه هم نشانهاى براى زائران و مسافران بود و هم سايهبانى برايشان.به دستور هارون آن درخت را قطع كردند. اين حادثه پيش از تخريب هايى بود كه در عصر متوكل چندين نوبت نسبت به قبر سیدالشهدا علیه السلام انجام گرفت نيز نقل شده كه موسى بن عبدالملك، دستور به قطع آن درخت داد. در حديثى هم از پيامبر نقل شده است كه سه بار فرمود: «لعن الله قاطع السدرة»»
منبع اين روايت در کتب زير قابل پيگيري است :
مناقب آل ابي طالب عليه السلام ، ج2، ص64.
بحارالانوار ، ج45، 398.
امالي شيخ طوسي ،ص325.
مستدرک الوسائل و مستنبط الوسائل، ج13، ص464.
جامع الاحاديث شيعه از آقاي بروجردي ،ج23، ص964.
اما بررسي متن و سند اين روايت و اين که آيا واقعا اين لعن براي همه قطع کنندگان درخت سدر است
در مورد سند این روایت با بررسی های به عمل آشکار شد که سند این حدیث دارای ارسال است و ضعیف است. اما در مورد متن آن و محتوای حدیث هم باید این نکته را در نظر داشت که آنچه در خصوص لعن قطع کننده درخت سدر صورت گرفته است به دلیل آزار و ایجاد مشکل برای زوار امام حسین علیه السلام بوده است و نه به دلیل این که این درخت به خودی خود خاصیت و یا اثر بخشی داشته باشد که قطع کننده آن مورد لعن قرار گیرد؛ چون اساسا بریدن درخت در اسلام امری حرام به شمار نمی آید. در مورد درخت کنار هم در منابع روایی حدیث یا روایتی به دست نیامد .
برای قطع درخت توت چه توصیه میشود شرعی ان تشکر.
باغ خرمایی داریم قبلا یک بار کامل آتش گرفتن ولی آبشون دادیم سبز شدن،اما تنه درخت سوخته فقط کله اش سبز است وتمام تنه درختانش پر مور وحشرات است،ثمره شون هم خراب شده،ایا میتونم قطعشون کنم وبجاشون گندم بکارم؟
درختی ک سالها در معبری افتاده توسط برف اما نیم خشک وبی ثمرهست بردینش چ حکمی دارد جایزاست.ممنون بفرمائید
با سلام و احترام
اگر صاحب شخصی دارد بدون اجازه از صاحبش جایز نیست
اگر برای شهرداری یا عموم مردم است طبق مقررات و قوانین آن سازمان باید عمل شود
با سلام و احترام
اگر منع قانونی وجود نداشته باشد اشکالی ندارد
سلام.سوال ؟بریدن درختان نیم خشک آفت زده وجای ان درخت جدید وجوان زدن ازنظر شرعی وقانونی چ حکمی دارد.جایزاست ممنونم
سلام من یک باغ انگور و چندتا درختی که خودم کاشته بودم رو کندم و دوباره درحال کاشت همون انگور و درختم ولی به روش اصولی
آیا من گناه کردم؟ ؟
سلام علیکم
اشکالی ندارد و گناهی بر شما نیست، و به حکمی که قبلا عرض شد توجه کنید:
اولاً در روایات داریم که اگر درختی را قطع کردید، بهجای آن درخت دیگری بکارید. از منظر دین بنا بر این است که فضا و طبیعت باید با طراوت و سرسبز باشد.
ثانیاً قطعکردن درختانی که صرفاً از چوب آنها استفاده میشود اگر درختان ملک شخصی خودمان باشد یا اگر متعلق به دیگران است، با اجازهی مالک باشد و همچنین منع قانونی هم برای این کار نباشد اشکال ندارد.
اما یکوقتی ممکن است باغی متعلق به یک شخص هم باشد، اما قانون بهطورکلی قطع درختان را ممنوع بکند؛ چراکه وجود آن درختان باعث سلامت هوای شهر میشود. بنابراین اگر قانونی هست که بریدن درختان باغها قرارگرفته در داخل شهر را ممنوع کرده باشد، حتی اگر درختان این باغ درختان میوه هم نباشند، باید قانون مراعات شود و نباید تخلف کرد.
سلام مایک درخت انگورداریم وبه دلیل ساخت وسازمنزل میخواهیم آن را قطع کنیم چون کاملا جلوی راه را گرفته درضمن ثمر هم ندارد وخیلی پیراست قطع این درخت چه حکمی دارد؟
سلام مایک درخت انگورداریم به دلیل ساخت وساز منزل میخواهیم آن را قطع کنیم چون کاملا جلوی راه را گرفته درضمن ثمر.هم ندارد وخیلی پیراست قطع این درخت چه حکمی دارد؟باتشکر
سلام
یک درخت انگور زنده داریم که مجبوریم آن را قطع کنیم؟؟ آیا گناه میکنیم؟؟
آیا باید خون ریزون کنیم؟ ؟
میشه راهنمایم کنین..
سلام ببخشید در حیاط یه درخت زردآلو داریم که بعلت ساختن مغازه میخواهیم قطع کنیم ولی درعوضش دوسه تا درخت بکاریم ...آیا بنظر شمااین کار گناه هست؟