معنای احتمال تاثیر در امر به معروف و نهی از منکر

امام باقر (علیه السلام) در توصیفی که از مردم آخر الزمان دارند یکی از ویژگی آنها را اینگونه بیان می کنند: «آنان امر به معروف و نهی از منکر را زمانی واجب می دانند که گزندی به آنها نرسد و برای خود عذرها و بهانه ها می تراشند».[1]
اهمیت این فریضه الهی آنقدر هست که در ادامه همان روایت امام باقر (علیه السلام) می فرماید: «کامل ترین و والاترین فرائض است که بوسیله آن دیگر واجبات اقامه می شوند».
لذا شهید مطهری می فرماید: «اگر این اصل (امر به معروف و نهی از منکر) نباشد، اسلامی نیست».[2]
اما همانطور که می دانیم هر واجبی دارای آداب و شرایطی است که با فراهم آمدن آن شرایط به مرحله وجوب می رسد و اگر شرایط فراهم نباشد واجب ساقط می شود.
امر به معروف هم از این قاعده مستثناء نیست و باید شرایطش فراهم شود تا به مرحله ی وجوب برسد، یکی از آن شرایط احتمال تاثیر است، اما اینکه منظور از احتمال تاثیر چیست؛ حجه الاسلام فلاح زاده در توضیح آن می گوید...  

منظور از احتمال تاثیر در امر به معروف

سوال:
منظور دقیق از احتمال تأثیر امر به معروف و نهی از منکر چیست؟
جواب:
احتمال تأثیر اینجا معنایش این است که یعنی از نقطه‌ی پنجاه پنجاه بالا برود؛ یعنی مثلاً شصت درصد هفتاد درصد احتمال می‌دهد تأثیر داشته باشد؛ ولی یقین ندارد و صد درصد نیست. تردید هم ندارد.
اما اگر تردید داشت و احتمال تأثیر پنجاه پنجاه بود، امر به‌ معروف و نهی از منکر واجب نیست. ولی اگر مفسده‌ای نداشته باشد جایز است و اشکالی هم ندارد. اما اگر احتمال تأثیر پنجاه‌ پنجاه بود و امر و نهی نکرد، ترک واجب نکرده است و کیفر نمی‌شود.[3]
 
- - - - - - - - -
پی نوشت:
[1]. اصول کافی، کلینی، ج5، ص55.
[2]. حماسه حسینی،شهید مطهری، ج 1، ص 220.
[3]. سایت حضرت آیت الله خامنه ای.