چکیده: هميشه «نداشتن»، فقر نيست، گاهى بد استفاده كردن و بد عمل کردن از «داشته ها» که یکی از مصادیقش اسراف است، نيز به فقر و تنگدستى
مى انجامد. ولخرجىهای بيهوده اقتصاد یک کشور را به چالش می کشاند.
برای آنکه یک خانه و بنایی از خسارت‌‌های احتمالی زلزله در امان باشد، باید سازه‌ها، مصالح و طراحی آن به نحوی گزینش و به کار گرفته شود که در برابر تکان‌های شدید، از خود مقاومت نشان دهد تا در نتیجه آسیب جدی به آن وارد نگردد. مخصوصا اگر آن مکان در موقعیت گسل زلزله نیز قرار داشته باشد، که در این صورت توجه جدی تری را نسبت به این مساله باید مد نظر داشت.
کشوری مانند ایران، به دلیل آنکه مملکتی اسلامی است و استکبار ستیزی، مبارزه با ظلم و تجاوز گری در ماهیت آن وجود دارد و می‌خواهد استقلال، آزادی و عزت خویش را حفظ نماید، به مثابه همان ساختمان عظیمی است که در گسل زلزله واقع شده و هر از چند گاهی اقتصاد آن در معرض انواع تکان‌ها، لرزه‌ها و پس لرزه‌های شدیدی مانند انواع تحریم‌ها، فشارها، از سوی ایادی کفر و کارشکنی‌های کشورهای خود فروخته و مرعوب غرب و آمریکا واقع می‌گردد.
برای سرپا نگه داشتن این ساختمان عظیم، از خطر این نوع آفات و بلایا، سازه و مصالحی که اندیشیده شده، اقتصاد مقاومتی است.
مقام معظم رهبری در این زمینه می‌فرمایند: «اگر در مورد اقتصاد می‌خواهیم در مقابل تکانه‌های ناشی از حوادث جهانی یا در مقابل تیرهای زهرآگین سیاست‌های معارض جهانی آسیب نبینیم، ناچاریم به اقتصاد مقاومتی رو کنیم. اقتصاد مقاومتی عامل استحکام است در مقابل آن کسانی و آن قدرت‌هایی که از همه ظرفیّت اقتصادی و سیاسی و رسانه‌ای و امنیّتی خودشان دارند استفاده می‌کنند برای این‌که به این ملّت و این کشور و این نظام ضربه وارد کنند. یکی از راه‌هایی که فعلاً پیدا کردند عبارت است از رخنه از راه اقتصاد».[1]
ایشان در بیان دیگر می‌فرمایند: «اقتصاد مقاومتی برای این کشور ضروری است، لازم است. اقتصاد مقاومتی یعنی ما بنای اقتصادی کشور را جوری تنظیم کنیم و ترتیب بدهیم که تکانه‌های جهانی در آن اثر نگذارد. یک‌روز عزا نگیریم که نفت از ۱۰۰ دلار رسید به ۴۵ دلار؛ یک‌روز عزا نگیریم که آمریکایی‌ها ما را تهدید می‌کنند که فلان چیز و فلان چیز و فلان چیز را تحریم می‌کنیم یا عملاً تحریم بکنند؛ عزا نگیریم که اروپایی‌ها کشتی‌رانیِ ما را تحریم کردند. اگر در کشور اقتصاد مقاومتی باشد، هیچ‌کدام از این تکانه‌های بین‌المللی نمی‌تواند به زندگی مردم آسیب وارد کند».[2]
برای تحقق این امر، راه‌کارهایی وجود دارد که بخشی از آن وظیفه دولت و مسئولین نظام است و بخشی دیگر آن وظیفه آحاد مردم است و اگر هر یک به وظیفه خویش عمل نمایند، اقتصاد مقاومتی محقق خواهد شد.
در این زمینه یکی از اساسی ترین مسائل در اقتصاد مقاومتی که در واقع بخشی از سیاست های اقتصاد اسلامی را تشکیل می دهد و همکاری همه جانبه مردم را می‌طلبد، رعایت پرهیز از اسراف و تبذیر است، که اگر در این زمینه کوتاهی کنیم، فقر و نداری دامنگیر ما می شود. امیرالمومنین (علیه السلام) در این زمینه می فرمایند: «سَبَبُ الْفَقْرِ الْإِسْرَاف [3] اسراف، عامل تنگدستى است».
در واقع هميشه «نداشتن»، فقر نيست، گاهى بد استفاده كردن و بد عمل کردن از «داشته ها» که یکی از مصادیقش اسراف است، نيز به فقر و تنگدستى مى انجامد. ولخرجى های بيهوده و خارج از نیاز انسان، و بدون حساب و کتاب در زمینه خوراک، لباس، كفش، دكور خانه، وسيله سوارى و... یعنی ویرانی از درون که به مرور اقتصاد یک خانواده و طبعا اقتصاد یک کشور را به چالش می کشاند و خروجی این نوع مصرف، چیزی جز فقر و تنگ دستی نخواهد بود.
.................................................
پی نوشت:
[1]. دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه ای.
[2]. همان .
[3]. تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، غرر الحكم و درر الكلم، ص396، دار الكتاب الإسلامي، قم، 1410.