چکیده:با مطالعه تاریخ و اقوال بزرگان دین (اعم از شیعه و سنی) به این باور یقینی می‌رسیم که از نظر تاریخی و روائی، تولد امام علی(علیه‌السلام) به طور خارق العاده در خانه کعبه با شکافتن خانه خدا، به وقوع پیوسته است. از جهت علمی و عقلی هم محال نیست. همانند بسیاری از اکتشافات و اختراعات علمی که امروز به وقوع پیوسته است، گرچه حدود یکی دو قرن قبل هیچ کس این‌ها را باور نداشت و جزء ناممکنات عقلی و ذهنی می‌دانستند ولی با پیش رفت علوم روز، تمام ناممکنات دو قرن پیش ممکن شده‌اند.
بنا بر نقل مورخان اسلامی تولد امیرالمومنین(علیه‌السلام) در سال ۳۰ عام الفیل، یعنی ده سال قبل از بعثت، و ۲۳ سال قبل از هجرت در خانه کعبه واقع شده است. در این سال رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در حدود ۳۰ سال از عمر پر برکتش می‌گذشته است.
و جریان از این قرار است: «یزید بن قعنب» می‌گوید: «من و عباس بن عبدالمطلب و گروهی از خاندان عبدالعزی در برابر خانه خدا نشسته بودیم که ناگهان دیدیم فاطمه بنت اسد، مادر امیرمؤمنان(علیه‌السلام) که به آن حضرت حامله بود و نُه ماه از مدت حملش می‌گذشت، با حالتی خاص که حاکی از درد زایمان بود وارد شد و به درگاه خداوند عرض کرد: پروردگارا! من به تو و پیامبران و کتاب‌هایی که از جانب تو فرستاده شده‌اند ایمان دارم و سخن جدم ابراهیم خلیل را تصدیق و باور دارم که او این خانه والا را بنا کرده، و به حق این فرزندی که در شکم دارم، سوگند می‌دهم که وضع حمل من‌را آسان کنی».
او می‌گوید: «در این هنگام دیدم دیوار پشت کعبه شکافته شد و فاطمه وارد کعبه شد و از چشمان ما ناپدید گشت و دیوار به هم چسبید. برخاستیم که قفل در خانه کعبه را باز کنیم، قفل باز نشد، دانستیم که این رویداد به فرمان خدا رخ داده است. چهار روز که گذشت، فاطمه از خانة کعبه بیرون آمد و نوزادش علی بن ابی‌طالب(علیه‌السلام) را روی دست داشت و گفت: من بر زنان گذشته تاریخ برتری یافته‌ام، زیرا آسیه دختر مزاحم، خدا را به صورت پنهانی در جایی عبادت می‌کرد که عبادت خدا در آنجا جز از روی ناچاری سزاوار نبود، و مریم دختر عمران آن شاخه خشکیده خرما را با دستش تکان داد تا آنکه خرمایی تازه از آن فرو ریخت و خورد. ولی من وارد خانه‌ی خدا شدم و از میوه‌ها و نعمت‌های بهشتی خوردم و وقتی خواستم خارج شوم هاتفی به من گفت: فاطمه! او را علیّ نام بگذار، چرا که او بلند مرتبه است و خداوندِ علیّ اعلی می‌گوید: نام او را از نام خودم مشتق ساختم و او را به آداب و اخلاق خودم تربیت کردم و از علوم پیچیده خود آگاهش نمودم؛ او کسی است که بت‌ها را در خانه من می‌شکند و بر بام خانه‌ام اذان می‌گوید و من‌را به مجد و بزرگواری یاد می‌کند. خوشا به حال کسی که او را دوست بدارد و از او فرمان برد و وای بر کسی که او را دشمن بدارد و فرمانش نبرد».[۱]
تولد امیرالمومنین(علیه‌السلام) در خانه خدا، و آن‌هم با شکسته شدن و شکافتن خانه خدا، از امور بسیار مهمی است که ممکن است برای بعضی‌ها این شبهه را ایجاد کند که مگر ممکن است که دیوار خشت وگلی و سنگی از هم شکافته شود تا زنی به نام فاطمه بنت اسد، داخل آن شده و فرزند خودش را به دنیا بیاورد؟ بعضی حتی پا را فرا‌تر از آن نهاده و گفته‌اند، این‌ها از نظر عقلی و دینی غیر ممکن است و ساخته و پرداخته ذهن شیعیان است.
پاسخ
اولاً: این واقعه از نظر تاریخی و سندی بین شیعه و سنی بسیار مشهور و محکم است. واقعه‌ای است که مورد قبول دو فرقه بزرگ اسلامی یعنی شیعه و اهل سنت است و کسانی که این شبهه را وارد می‌کنند، نسبت به وقایع تاریخی و روایی یا بسیار جاهل و کم اطلاع‌اند، و یا این‌که این شبهات از روی تعصب و عناد و کفر آن‌ها ناشی می‌شود.
حاکم نیشابوری از علمای طراز اول اهل سنت می‌نویسد: «روایات، متوا‌تر است که فاطمه بنت اسد، علی بن ابی طالب(کرّم‌الله‌وجهه) را در خانه‌ی کعبه به دنیا آورده است».[۲]
شاه ولی الله دهلوی، یکی دیگراز علمای بسیار متعصب اهل سنت می‌نویسد: «بی‌گمان روایات متوا‌تر است در این‌که فاطمه بنت اسد، علی بن ابی طالب(علیه‌السلام) را در درون کعبه به دنیا آورد، بدون تردید او در روز جمعه سیزدهم رجب، سی سال بعد از عام الفیل، در خانه کعبه به دنیا آمده است، و هرگز پیش از او یا بعد از او کسی در خانه کعبه زاده نشده است».[۳]
ابن صباغ مالکی یکی دیگر از دانشمندان مشهور و معروف اهل سنت با سلسله سند از ابن مغازلی، از امام سجاد(علیه‌السلام) مبنی بر ولادت امیرالمومنین(علیه‌السلام) در درون خانه کعبه نقل کرده است که: «پیش از او کسی در بیت الله الحرام متولد نشد، و این برتری ویژه‌ی اوست از سوی خداوند برای ابراز کرامت و شرافت و شکوه‌مندی او».[۴]
آلوسی، یکی دیگر از دانشمندان بسیار متعصب و سلفی اهل سنت است که در این زمینه می‌گوید: «ولادت علی بن ابی‌طالب(کرم‌الله‌‌وجهه) در درون کعبه، در سراسر دنیا مشهور است و در کتاب‌های هر دو فرقه شیعه و سنی روایت شده است، و هرگز در مورد غیر ایشان چنین فضیلتی ثابت نشده است».[۵]
دکتر محمد شاه قادری دانشمند و پزشک معروف پاکستانی می‌نویسد: «علی بن ابی‌طالب(کرم‌الله‌‌وجهه) در درون کعبه متولد شد» و تصریح می‌کند که «مادر آن جناب در حال طواف کعبه بود که او را درد زایمان گرفت، دیوار کعبه شکافته شد و فاطمه بنت اسد به درون کعبه فرا خوانده شد» سپس تأکید می‌کند که «هرگز چنین شرف و فضیلتی به جز برای او، برای احدی میسر نشده است...».[۶]
بنابراین با مطالعه تاریخ و اقوال بزرگان دین (اعم از شیعه و سنی) به این باور یقینی می‌رسیم که از نظر تاریخی و روایی، تولد امیرالمومنین(علیه‌السلام) به طور خارق العاده در خانه کعبه با شکافتن خانه خدا، به وقوع پیوسته است. پس این تولد، و شکافته شدن دیوار خانه خدا، نه به دور از عقل است و نه از خرافات و ساخته و پرداخته‌ی ذهن شیعیان است که برخی از وهابیون آن را گفته‌اند.
حال ممکن است که سوال شود، آیا این واقعه و حادثه عجیب و بهت‌آور از نظر علمی هم می‌تواند درست باشد یا نه؟
در مورد این گونه مسائل علم و عقل نه می‌توانند آن را رد کنند و نه می‌توانند به ضرس قاطع آن را بپذیرند. به عبارت دیگر از محالات عقلی نیست، بلکه منتظر تاییدات تاریخی است. گرچه در بدو امر ممکن است، بسیاری از روشن‌فکران و دنباله‌روان دانشمندان غربی و دنیای غرب، این را از خرافات بدانند؛ اما از جهت عقلی محال نیست.
ثانیاً: این را باید قبول کرد که با نگاه صرفا مادی، و نگاه غربی، ممکن است این حادثه یا بسیار عجیب باشد، و دور از عقل و ذهن، و یا این‌که آن را جزء خرافات مسلمانان، به‌خصوص شیعه بدانند، ولی ما نمی‌توانیم به بسیاری از مسائل پیرامون خودمان با نگاه صرفا مادی نگاه کنیم. ابتدا باید قدرت‌های ماوراء طبیعی و خارج از این جهانی را بپذیریم تا بیساری از مسائل لاینحل برایمان حل شود.
اگر ما با ادراک عقلی خود و درک و فهم و تفکرات صحیح عقلی به این رسیدیم که خالق این جهان، خدایی است که بی‌انتها، واجب‌الوجود، و قدرت او لایزال است و می‌تواند هر کاری و هر فعلی را که اراده کند انجام دهد، می‌توان باور کرد که برخی از قدرت‌های مافوق بشری خود را در اختیار برخی بندگانش قرار دهد تا توده مردم به این فرستادگان الهی و این حجت‌های خدایی ایمان بیاورند، پذیرش این گونه مسایل خارق عادات نیز برای ما بسیار سهل و آسان خواهد بود. مسلمانان به پاس اعتقاد راسخی که قدرت‌های لایزال الهی دارند، و اعتقاد راسخی که پیامبران الهی و معجزات آن‌ها دارند، برای پذیرش این گونه مسایل هیچ مشکلی ندارند.
پس آن‌هایی که به قدرت‌های لایزال الهی ایمان ندارند و این گونه مسایل را جاهلانه و خرافات می‌دانند، باید ابتدا به خود خداوند عالم ایمان بیاورند تا این گونه مسایل برای آن‌ها به راحتی حل شود، که اگر این گونه شد، باور خواهند داشت که امیرالمومنین(علیه‌السلام) هنگام تولدش دیوارهای سنگی و گلی خانه خدا برایش شکافته شد تا در آنجا متولد شود تا افتخار بسیار بزرگ و فضیلتی باورنکردنی برای این حجت الهی باشد.
_______________________________________
پی‌نوشت
[۱]. صابری یزدی، علیرضا، هزار حدیث در فضائل امام علی(علیه‌السلام)، ترجمه محمد رضا انصاری محلاتی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۰ش، ص۳۲ـ۳۱؛ محمد بن فتّال نیشابوری، روضة الواعظین، قم، نشر رضی، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۷۶؛ ابی محمد الحسن بن محمد دیلمی، بیروت، مؤسسه اعلمی، ص۲۱۱؛ علی بن عیسی اربلی، کشف الغمه ج۱، ص۵۹؛ شیخ طوسی، امالی، ۱۳۱۳، ص۸۰؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ص۵۶.
[۲]. حافظ ابی عبدالله محمد بن عبدالله نیشابوری، مستدرک الصحیحین، حیدرآباد هندوستان، ۱۳۲۴، ج۳، ص۴۸۳؛/ و موسوی همدانی، سید محمد باقر، علی(علیه‌السلام) در کتب اهل سنت، تهران، واژة آرا، ۱۳۸۰ش، ص۴۶.
[۳]. شاه ولی الله دهلوی، ازالة الخفا، چاپ هند، ج۲، ص۲۵۱.
[۴]. ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ص۱۴؛/ و اردوبادی، محمد علی، مولود کعبه ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت ۱۳۷۸، ص۱۳۲.
[۵]. شهاب الدین ابوالثنا، سید محمود آلوسی، سرح الفریدة، در شرح قصیدة عینیة عبدالباقی افندی، ص۱۵؛/ و اردوبادی، محمد علی، مولود کعبه، ترجمه عیسی سلیم‌پور اهری، قم، رسالت، ۱۳۷۸ش، ص۸۱.
[۶]. قادری، محمدشاه، مصباح المقربین چاپ لاهور، ص۱۶؛ مولود کعبه، ه‌مان، ص۲۲۸.