حضرت علی پدر امت

حضرت علی پدر امت

پدر یکی از نعمت های خاص خداوند به انسان است تا بتواند محبت خداوند را در ابعاد کوچک تر مشاهد کند. پدر داشتن و یتیم نبودن انقدر اهمیت دارد که رسول الله (صلی الله و علیه وآله و سلم) خود امام علی (علیه السلام) را پدران این امت معرفی کردند: «انا و عليّ‏ أبوا هذه‏ الأمّة [1] من و علی پدران این امت هستیم».
و علی (علیه السلام) پدری است که غیر مسلمانانی بعد از شناخت اندیشه او، درباره ایشان گفت: «اگر بگويم مسيح از علی (عليه السلام) بالاتر است عقلم اجازه نمی دهد، و اگر بگويم علی (عليه السلام) از مسيح بالاتر است دينم اجازه نمی دهد». [2] ان شا الله که قدر دان این پدران معنوی و پدر خود باشیم.

در احترام به پدر آیات و روایات فراوانی وارد شده است که در این مقام به یک روایت که شاید کمتر شنیده شده باشد اشاره می شود:

از امام کاظم (علیه السلام) نقل شده که فرمود:
«مردی از پیامبر خدا (صلی الله و علیه وآله) سؤال کرد: حق پدر بر فرزند چیست؟ حضرت فرمود:

«1- او را با نام صدا نکند.
متاسفانه در ادبیات و فرهنگ وارداتی امروز بعضی خانواده ها به بهانه بروز و مدرن بودن و یا صمیمیت به فرزندان یاد می دهند که پدر را با اسم کوچک صدا بزنند که این خود می تواند زمینه ای برای شکسته شدن حرمت پدر و یا تاثیر در تربیت بر فرزند بگذارد و در حرف شنوی فرزند اثر بگذارد.
البته دلیل دیگر این اتفاق می تواند عدم احترام زوجین در صدا زدن همدیگر باشد و فرزند هم با این شنیدن ها، عادت به صدا زدن نام پدر با اسم کوچک کرده است.

2- در راه رفتن از او جلو نیفتند.
در قدیم الایام رسومی بود که مثلا در خروج و ورود به منزل همه خانواده منتظر پدر و مادر بودند و اینها را رعایت می کردند و یا قبل از آمدن پدر در سر سفره دست به غذا نمی بردند. اما امروزه این نکات اخلاقی کمرنگ تر شده  و با عدم حضور پدر در خانواده به علت گرفتاری های شغلی، دور هم بودن ها کم شده و بالتبع، با ایجاد فاصله برخی شئونات هم کمرنگ تر شده است.

3- قبل از او ننشیند.
احترام به پدر در واقع احترام به خود ما و دعای خیر پدر را به دنبال دارد. زیرا فرزندان ما سنت و سیره ما را می بینند و همان را به خودمان نشان می دهند. در سیره علما هم این احترام به پدر موج می زند.
آیت الله شهاب الدین مرعشی نجفی می فرمود: «زمانی که در نجف بودیم، یک روز مادرم گفتند: پدرت را صدا بزن تا تشریف بیاورد برای نهار. حقیر رفتم طبقه فوقانی؛ پدرم در حال مطالعه خوابش برده بود. ماندم چه کنم، خدایا امر مادرم را اطاعت کنم؟ از طرفی می ترسیدم با بیدار کردن ایشان، باعث رنجش خاطر مبارکشان شوم.
خم شدم و لب هایم را کف پاهای پدر گذاشتم و چندین بوسه زدم تا اینکه -پدرم- به خاطر قلقلک پا بیدار شد و دید من هستم. پدرم، سیدمحمود مرعشی، وقتی این علاقه و ادب و احترام را از من دید، فرمود: شهاب الدین تو هستی؟!
عرض کردم: بله آقا. دستش را به سوی آسمان بلند کرد و فرمود: «پسرم، خدا عزتت را بالا ببرد و تو را از خادمین اهل بیت علیهم السلام قرار دهد».
آیت الله شهاب الدین مرعشی نجفی می فرمود: هرچه دارم از برکت دعای پدرم است». [3]

4- کاری انجام ندهد که مردم پدرش را فحش بدهند».[4]
وقتی با پدرهای امروز صحبت می کنیم و پای درد و دلشان می نشینیم، بیشتر این ادبیات را به کار می برند که ما در زمان کودکی به خودمان اجازه نمی دادیم کاری قبل از پدرمان انجام دهیم یا پایی جلوشان دراز کنیم و اما امروز....
متاسفانه زیاد می شنویم که می گویند: « لعنت بر پدر و مادر کسی که ...» این حکایت از این دارد که فرزند تاثیر زیادی در آبروی پدر دارد حال چه خوب باشد و چه بد، پس باید دقت کنیم شان پدر را رعایت کنیم و سریع این واژه را به کار نبریم که فلان کار من حرام نبود یا از نظر من ایراد نداشت. بهتر است اول شان خانواده و جایگاه پدر را در نظر بگیریم بعد اقدامی انجام دهیم که مبادا باعث کاهش آبروی پدر و خانواده شویم.

----------------------------------
پی نوشت:
[1]. جامع أحاديث الشيعة، بروجردى، آقا حسين‏، تاريخ وفات مؤلف: 1380 ق‏، محقق / مصحح: جمعى از محققان‏، موضوع: جوامع روايى‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 31، ناشر: انتشارات فرهنگ سبز، مكان چاپ: تهران‏، سال چاپ: 1386 ش‏، ج23، ص738.
[2]. امام علي عليه السلام خورشيد بي غروب، سراج، محمد ابراهيم، ص 353.
[3]. پژوهشکده تحقیقات اسلامی، هزار و یک نکته، انتشارات زمزمه هدایت، ص 44.
[4]. «مَا حَقُ‏ الْوَالِدِ عَلَى‏ وَلَدِهِ‏ قَالَ لَا يُسَمِّيهِ بِاسْمِهِ وَ لَا يَمْشِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ لَا يَجْلِسُ قَبْلَهُ وَ لَا يَسْتَسِبُّ لَهُ» الكافي، كلينى، محمد بن يعقوب‏، تاريخ وفات مؤلف: 329 ق‏، محقق / مصحح: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، موضوع: كتب اربعه‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 8، ناشر: دار الكتب الإسلامية، مكان چاپ: تهران‏، سال چاپ: 1407 ق‏، ج2، ص 158.