چکیده: حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) در طول زندگانی خود شاهد وقایع و حوادث مهمی بود و در حقیقت ایشان از مهم‌ترین مدافعان و مبلغان ولایت و امامت بودند که با سخنان متین و با صلابت و درعین‌حال با استدلال به آیات قرآن پیام قیام عاشورا را به جامعه منتقل نمودند و علیه ظلم و ستم دستگاه حاکم به روشنگری پرداختند. در منابع دینی فضایل فراوانی برای حضرت نقل شده است.
حضرت زینب کبری (سلام‌الله‌علیها) در پنجم جمادی الاولی سال پنجم یا هفتم هجری، در شهر مدینه به دنیا آمد و هنگامی‌که متولد شد، حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)، او را نزد امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) آورد و به آن حضرت گفت: «که نامی بر این مولود بگذار». حضرت در جواب فرمودند: «که من بر پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) پیشی نمی‌گیرم».
آن زمان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مسافرت بودند و پس از مراجعت از سفر؛ امیرالمومنین(علیه‌السلام) خدمت ایشان رسید و عرضه داشت: «خدا به دخترت زهرا (سلام‌الله‌علیها) دختری عطا کرده و شما نام او را تعیین فرمائید». رسول گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «فرزندان فاطمه (سلام‌الله‌علیها)، فرزندان من هستند و اختیارشان با پروردگار است و به همین علت منتظر وحی خدا می‌باشم». در همان وقت جبرئیل نازل شد و عرض کرد: «خدا به شما سلام می‌رساند و می‌فرماید نام این نوزاد را زینب بگذار زیرا ما در لوح محفوظ این نام را برای این مولود نوشته‌ایم.»[1]
حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) در طول زندگانی خود شاهد وقایع و حوادث مهمی بود و در حقیقت ایشان از مهم‌ترین مدافعان و مبلغان ولایت و امامت بودند که با سخنان متین و باصلابت و درعین‌حال با استدلال به آیات قرآن، پیام قیام عاشورا را به جامعه منتقل کرد و علیه ظلم و ستم دستگاه حاکم به روشنگری پرداخت. در منابع دینی فضایل فراوانی برای حضرت نقل‌شده است که ما در این نوشتار به برخی از این موارد می‌پردازیم.
شباهت به ام‌المؤمنین خدیجه کبری (سلام‌الله‌علیها)
هنگامی‌که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از تولد حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) مطلع شد، نوزاد را طلبید و او را بوسید و فرمود: «به حاضران و غایبان امّتم وصیت میکنم که حرمت این دختر را پاس بدارند. همانا وی مانند خدیجه کبری (سلام‌الله‌علیها) است». [2]
عبادت و شب‌زنده‌داری
حضرت زینب کبری (سلام‌الله‌علیها) اهتمام ویژه‌ای به عبادت داشت و به آن عشق می‌ورزید و همه‌شب به این مهم اشتغال داشت. حضرت در دوران زندگی، هیچ‌گاه تهجد را رها نکرد و آن‌چنان به عبادت مشغول بود که به «عابده آل علی» ملقب شد. [3] شب‌زنده‌داری حضرت زینب کبری (سلام‌الله‌علیها) حتی در شب دهم و یازدهم محرم، ترک نشد. فاطمه دختر امام حسین (علیه‌السلام) می‌گوید: «در شب عاشورا، عمه‌ام پیوسته در محراب عبادت ایستاده بود، نماز و نیایش داشت و پیوسته اشک‌هایش سرازیر می‌شد». [4] ارتباط حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) با خداوند آن‌گونه بود که امام حسین (علیه‌السلام) در روز عاشورا هنگام وداع، به خواهرش فرمود: «خواهرم! مرا در نمازهای شب، فراموش نکن». [5]
صبر و استقامت
صبر و استقامت از دیگر صفات بارز این بانوی بزرگوار است و اوج این خصلت نیکو را می‌توان در روز یازدهم محرم، در گودال قتلگاه کنار بدن پاره پاره برادرش امام حسین (علیه‌السلام) مشاهده نمود. حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) در این هنگام بجای ناله و ضعف و با استواری و عظمت در برابر دشمن غدار و وحشی آن بدن را با دست‌هایش اندکی بلند نمود و عرض کرد: «پروردگارا این قربانی را از ما قبول کن». [6]
ثواب گریه و عزاداری بر حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها)
هنگام تولد حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها)، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) او را بوسید و صورت به صورتش گذاشت و فرمود: «جبرئیل، به من خبر داده که این دختر، در مصیبت‌ها و بلاها شریک حسین(علیه‌السلام) من است. هر کس بر زینب گریه کند، اجر و ثوابش مانند کسی است که بر برادرانش حسن(علیه‌السلام) و حسین(علیه‌السلام) گریه نموده باشد». [7]
______________________________
پی‌نوشت
[1]. زندگی حضرت زینب(س)، حسین اصفهانی عمادزاده، انتشارات احمدی، 1367، ص48-47.
[2]. الخصائصة الزینبیه، سید نورالدین جزایری، قم، انتشارات المکتبه الحیدریه، چاپ اول ۱۳۸۳ش، ص44.
[3]. زینب الکبری بنت الامام، جعفر النقدی، النجف الاشرف، المکتبه الحیدریه، ۱۳۶۱ق، ص61.
[4]. زینب قهرمان دختر علی، احمد صادقی اردستانی، تهران، مطهر، ۱۳۷۲ش، ص106.
[5]. «یا اختی لا تنسینی فی نافلة اللیل»، ریاحین الشریعه، ذبیح الله محلاتی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، بی تا، ج3، ص62.
[6]. «الهي تقبل منا هذا القربان»، مقتل الحسين (عليه‌السلام)، عبد الرزاق مقرم، موسسه الخرسان للمطبوعات، بيروت، 1426ق، ص322.
[7]. مرد آفرين روزگار زندگي حضرت زينب كبري (س)، حبیب الله فضائلی، ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1368ش، ص11.