چکیده:وجود معلمان و مربیان متعهد و مهذب، نقش مهمی در رهنمون شدن جامعه در مسیر صحیح دینی دارد.
بسم الله الرحمن الرحیم.
بدون شک وجود معلمانی خلاق در هر جامعه، نقش مهمی در پیشرفت آن جامعه دارد. در فرهنگ اسلامی، جایگاه معلم از اهمیت بالایی برخوردار است، این جایگاه برتر علمی زمانی ارزش واقعی خود را پیدا می کند که در خدمت بارور کردن اندیشه های اسلام و قرآن باشد. در آستانه ی روز معلم، بر آن شدیم نوشته محتصری، در باب ارزش معلمی و چند و چون کار آن بنگاریم.
علم، خیر دنیا و آخرت
پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در باره ی جایگاه علم می فرماید: «خَيرُ الدُّنيا وَالآخِرَةِ مَعَ العِلمِ وَشَرُّ الدُّنيا وَالآخِرَةِ مَعَ الجَهلِ؛[1]خير دنيا و آخرت با دانش است و شرّ دنيا و آخرت با نادانى»
بی گمان علم و دانشی خیر دنیا و آخرت را داراست که با وجدان و فطرت و انسانیت هماهنگ باشد.
بنابراین معلمی موفق و سربلند است که این خیر دنیا و آخرت را به شاگردانش منتقل کند، برای اینکار ابتدا لازم است انسان (معلم) خودش دنبال خیر و سعادت باشد تا حرفش بر دلها بنشیند. امام خمینی (رحمةالله علیه) در این باره می گوید: معلمين آموزش و پرورش، اگر خودشان يك پرورش صحيح نداشته باشند و يك تعليم صحيح، نمي توانند جوان ها را تعليم و آموزش بدهند. [2]
چون مقوله علم و دانش، یک ارزش و یک شاخص موفقیت است (موفقیت در علم و دانش با راحت طلبی بدست نمی آید)؛ اگر خدای ناخواسته معلمی، این ارزش را به شاگردانش منتقل نماید ولی خود از ارزشهای علمی بدور باشد؛ خطاب این آیه قرآن متوجه اوست: «أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ؛[بقره/44]چگونه شما مردم را به نيكوكارى دستور مىدهيد و خود را فراموش مىكنيد»
این آیه باید فراروی همه ی انسانها و مخصوصا معلمان و مدرسان مسلمان، و خصوصا جامعه ی شیعی ما باشد.
معلمی شغل انبیاست
وظیفه ی پیامبران الهی این بود که مردم را با الفبای انسانیت و درست زندگی کردن آشنا سازند، همین وظیفه هم بر دوش معلمان و مربیان است. قرآن کریم می فرماید: «إِنَّما يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماء؛[فاطر/28] تنها بندگان دانشمند من از خدا خوف دارند»
همانگونه که پیامبران، هم و غم خود را صرف آموزش اندیشه های توحیدی به مردمان می نمودند؛ معلمان هم باید همت خود را صرف آموزش علم و دانش مطابق فطرت و اخلاق و معنویت نمایند. اگر اینگونه تلاشی در کشور بود و معلمان جامعه بتوانند دانش آموزانی را با فرهنگ ایرانی ــ اسلامی تربیت کنند؛ آنموقع کشور با داشتن دانش و تخصص، با ماهیت اسلامیش به پیشرفت خود ادامه می دهد.
بی تردید معلمانی که به اخلاق و معنویت پایبند باشند، و این دانش آنها، آنها را به خداوند نزدیک سازد (نه که باد در گلو بیاندازند که فلان مدرک دارم و ...) می توانند دانش آموزانی متعهد و کوشا و مدیرانی لایق به جامعه اسلامی تحویل دهند.
مدیری که اخلاق و وجدان کاری را سرلوحه کارهایش قرار داده و از خدا و حساب و کتاب او می ترسد و با این طرز تفکر به جامعه خدمت می کند، با مدیری که فقط به منافع خود فکر می کند؛ گرچه هردو تحصیلکرده و اهل دانش و تخصص هستند ولی تفاوت از کجاست تا به کجا؟
سخن آخر
طبق فرمایشات پیشوایان ما، خیر دنیا و آخرت با کسب دانش میسر است و شر دنیا و آخرت با عدم آموختن علم و دانش (متعهد نبودن به علم و دانش)، معلمان جامعه ی اسلامی باید مطابق فرهنگ اسلام ناب، همت خود را بر روی تربیت شاگردان متعهد و خلاق مصروف دارند.
خداوند همه ی ما را در پایبندی به علم و دانشمان، یاری بفرماید.
پی نوشتها
1ــ بحارالانوار، ج79، ص170
2ــ کلمات قصار امام خميني، ص 204