چکیده: شهید مطهری وظیفه معلمی که شغل انبیاست را که خون تازه و نورانیت در دل انسانهای یخ زده و تاریک را به خوبی انجام دادند.
هرساله دوازدهم اردیبهشت مراسم سالگرد شهادت شهید مطهری و گرامی‌داشت روز معلم می‌باشد. از جمله نکاتی که باید در این روز توجه کنیم اینکه چرا روز شهادت شهید مطهری باید روز معلم باشد؟
در صورتی که شهید مطهری نه یک روز در مدرسه بود و نه یک روز شغل شریف معلمی را در مدرسه انجام دادند.
معلم یعنی چراغ روشنی در تاریکی شبهای بی‌ستاره، یعنی اشک ریختن شمع برای نور افشانی در ظلمات اطرافش.
معلم یعنی بی نهایت عاشقی و دلدادگی، یعنی ردپای رسالت خداوند در تار و پود تاریخ.
معلم یعنی لبخند زیبا به قلبهای یخ زده، یعنی احساس لطافت باران در اوج دلتنگی.
اینها تعریفی بود از حرفه‌ای که منتسب به انبیاء بوده که سوختن و با بدترین اوضاع ساختند تا بتوانند دلهای تاریک و یخ زده‌ی انسانهای طول تاریخ را از انجماد و کوته فکری و جهالت خارخ کنند.
وقتی به این فلسفه‌ی وجودی حرفه‌ی معلمی نگاه می‌کنیم علت نامیده شدن روز معلم در روز شهادت شهید مطهری را با پیامی که حضرت امام برای ایشان دادند می‌یابیم.
حضرت امام در مورد شهید مطهری می‌فرمایند:
«من در تربیت چنین فرزندانی که با شعاع فروزان خود مردگان را حیات می‌بخشند و به ظلمتها نور می‌افشانند، به اسلام بزرگ، مربی انسانها و به امت اسلامی تبریک می‌گویم». [1]
امام به زیبایی نقش یک معلم را در شخصیت شهید مطهری ترسیم نمودند که مردگان را حیات و ظلمتها را نور افشانی می‌کنند.
با توجه به این قسمت پیام امام بمناسبت شهادت شهید مطهری، نباید معلمی را در همین آموزش درسهای روزمره خلاصه کرد که محدودیت در این درسها یعنی توجه به زندگی محدود شصت، هفتاد ساله بلکه وظیفه‌ی اصلی معلم را باید در انسان‌سازی و انسان پروری در محیط‌های آموزشی دانست. لذا ایشان با اینکه وقتی در سال 1331 از نجف به ایران آمدند در قم نماندند و به تهران آمدند و وظیفه‌ی انسان سازی خود را بخاطر شبهات مارکسیستی و تفکرات لیبرالی که در دانشگاهها موجود بود، در سال 1334 در دانشگاه تهران آغاز کردند. لذا می‌توان از جمله خصوصیات ایشان را «مرد زمانه» بودند نام برد و با سلاح قرآن و دین، پای به این عرصه نهاد لذا بر همین اساس است که در قسمت دیگری از همین پیام حضرت امام در توصیف شهید مطهری می‌فرمایند:
«مطهری در طهارت روح و قوت ایمان و قدرت بیان کم نظیر بود». [2]
پس باید دانست برای اینکه بتوانیم معلمی که شغل انبیاست، وظیفه‌ی خود را انسان سازی بدانیم حال که آموزش و پرورش ما توأمان و باهم می‌باشد. از خصوصیت و خصایصی که این معلم نمونه داشت برای معلمین ما الگو گیری کنیم.
1ـ زمان شناسی
شهید مطهری با شناخت زمانه کار خود را در دانشگاهها با اینکه می توانست در قم بماند و از مراجع به‌نام شود رها کرده و به مکانی که مفیدتر بودند، رفتند و فقط به آموزش هم نپرداختند بلکه در کنار آموزش در همان جلسه‌ی اول در دانشگاه با دیدن وضعیت حجاب و نوع نشستن دانشجویان پسر و دختر در کنار یکدیگر نقش پرورشی خود را شروع نموند، بطوریکه دانشجویان در جلسه‌ی بعدی تغییر در نشستن و نوع پوشش خود ایجاد کردند.
لذا معلمین عزیز ماهم باید در کنار آموزش معضلات و مشکلات جوانان و دانش آموزان را شناسایی و مانند یک پدر یا برادر وخواهر ومادری در کنار دانش‌آموزان به حل مشکلات آنها بپردازند.
2ـ خودسازی و عامل به نکات اخلاقی و تربیتی
در همین قسمت از پیام حضرت امام به شهید مطهری آمد که ایشان دارای طهارت روح بودند یعنی علاوه براینکه قصد در تربیت دیگران داشتند خودشان نیز در تزکیه و تربیت خود تلاش مستمر و زیادی داشتند.
یکی از دوستان شهید مطهری درباره ایشان نقل می‌کند:
«از ویژگی های آن مرحوم، تقید و علاقه فراوان ایشان بود به ذکر و دعا و بیداری شب. به یاد دارم که در همان اوایل آشنایی ما با یکدیگر، او به نماز شب مقید بود و مرا نیز بدان امر می کرد و من به بهانه اینکه آب حوض مدرسه شور و کثیف و برای چشمانم مضرّ است از آن شانه خالی می کردم، تا اینکه شبی در خواب دیدم که در خواب هستم و مردی مرا بیدار کرد و گفت: من «عثمان بن حنیف» نماینده حضرت امیرالمؤمین علی (علیه السلام) می باشم، آن حضرت به تو دستور داده اند به پاخیز و نماز شب به پادار و این نامه را نیز آن حضرت برای تو فرستاده اند.
در آن نامه با آن حجم کوچکی که داشت با خط سبز روشن نوشته شده بود: «هذه برائة لک من النّار»؛ این برای تو وسیله رهایی از آتش دوزخ است. من در عالم خواب با توجه به فاصله زمانی دوران حضرت علی علیه السلام با زمان ما، متحیر نشسته بودم که در همان حالت تحیر، مرحوم آیت اللّه مطهری مرا از خواب بیدار کرد و در حالی که ظرف آبی در دست داشت گفت: این آب را از رودخانه تهیه کرده ام، برخیز و نماز شب بخوان و بهانه مجوی». [3]
حتی یکی از فرزندان ایشان نقل می کند آن شبی که پدرم به شهادت رسید یک ساعت مانده به اذان ساعت زنگی ایشان به صدا درآمد ولی حیف که صدای زنگ بود ولی پدر برای عبادت نبود و به شهادت رسید.
این عامل را هم معلمین گرامی باید سرلوحه‌ی کارهای خود قرار دهند یکی از مشکلهای موجود در مدارس ما عدم رغبت دانش‌اموزان به نماز است و شاید یکی از عوامل این مورد را باید در معلمین خودمان جستجو کنیم که دانش آموزان به نماز می‌روند ولی معلمین در نماز شرکت نمی‌کنند و این عاملی می‌شود برای عدم رغبت دانش آموزان به شرکت در یک مولفه بسیار موثر در تربیت شاگردان مدرسه.
در پایان باید گفت که بی علت نبوده که روز شهادت شهید مطهری را روز معلم بگذارند چون ایشان وظیفه معلمی که شغل انبیاست را که خون تازه و نورانیت در دل انسانهای یخ زده و تاریک را به خوبی انجام دادند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی نوشت:
[1]. صحیفه امام، ج7، ص178.
[2]. همان.
[3]. پایگاه اطلاع رسانی حوزه.