پرسش
سلام
اهل سنت می گویند که در قران ایه ای نیست که اجازه دهد به غیر خداوند تمسک جوییم .
ایا ایه ای صریح در قران وجود دارد که چنین اجازه ای را بدهد ؟
اگر بله نظر اهل سنت درباره ان ایه چیست و ان را چگونه تفسیر می کنند ؟
با تشکر
پاسخ :
با عرض سلام
برای این كه به این سوال زیبا پاسخی داده باشیم این پاسخ را در ذكر چند نكته بیان می كنیم امیدواریم جوابهای داده شده قابل قبول باشند .
نكته اول :
بسیاری از نكته ها و ظرایف دینی هستند كه جزئیات آن در قرآن بیان نشده بلكه صرفاً بیان كلیات قرآنی می باشد و ذكر جزئیات آن به حضرت ختمی مرتبت واگذارشده است مانند جزییات عبادات از جمله نماز .
نكته دوم :
جواز توسل در قرآن بیان شده و ازجمله در این خصوص می شود به آیات متعددی متمسك شد برای نمونه جریان متوسل شدن فرزندان حضرت یعقوب به پدر برای قبول توبه فرزندان
(قالُوا یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا كُنَّا خاطِئینَ )( گفتند اى پدر ما آمرزش خواه براى ما گناهان ما را كه بودیم لغزشكاران (یوسف :97)
(قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّی إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ )( گفت بزودى آمرزش خواهم براى شما از پروردگار خود همانا او است آمرزنده مهربان (یوسف :98)
(وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِیُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحیماً )( و نفرستادیم پیمبرى را مگر تا اطاعت شود به اذن خدا و اگر اینان گاهى كه به خود ستم روا مىداشتند مىآمدند نزد تو و آمرزش مىخواستند از خدا و آمرزش مىخواست براى ایشان پیمبر همانا مىیافتند خدا را بسى توبهپذیرنده مهربان (نسا ء:64)
در این آیات به زیبایی جواز توسل به حضرات معصومین علیهم السلام بیان شده چرا كه در آیات اول شاهد هستیم كه خداوند تبارك و تعالی داستان متوسل شدن فرزندان حضرت یعقوب را به پدر را بیان می كند وهیچ گونه در خصوص فعل ایشان منع یا توبیخی انجام نمی دهد این در حالی بود كه اگر كار فرزندان یعقوب شرك و یا نا مشروع می بود می بایست از ناحیه خداوند این حكم بیان می شد تا مردم به گناه وارد نشوند .
نكته سوم :
نكته ی دیگری كه در این آیات كریمه وجود دارد این است كه بعض فرق اهل سنت شبهه كرده اند كه فرزندان یعقوب در زمان حیات به ایشان متوسل شده اند و این ربطی به متوسل شده به اموات ندارد
جواب این سوال هم به این صورت می باشد كه اولاً با این آیات جواز توسل داده خواهد شد چرا كه اگر توسل به اولیاء الهی منع شرعی داشت فرقی میان احیاو اموات نبود و هر دو می بایست از ناحیه شارع (خداوند متعال )منع می شد،در حالی كه منعی صورت نگرفته است .
در ثانی :
(وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فی سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ )( و نپندارید آنان را كه كشته شدند در راه خدا مردگان بلكه زندگانند نزد پروردگار خویش روزیمندان (آل عمران :169)
ما با آیات كلام الله مجید اثبات می كنیم فرقی میان احیا و اموارت در توسل نیست چرا كه اموات تنها از حیات مادی فارق شده اند و هم اكنون در حیات برزخی و روحی می باشند كه خود بالاترین حیات ها به حساب می آید چرا كه در این نوع از حیات حقایقی كه برای انسان روشن می شود كه برای انسانهای زنده و مادی میسر نیست در این خصوص حضرت آیه الله سبحانی كتابی به عنوان اصالت روح نوشته اند كه به بهترین وجه به این موضوع پرداخته است نگارند این كتاب به قدر زیبا و روان و دلنشین به این مساله پرداخته كه خواندن آن خالی از لطف نیست
ترمذی در کتابش که از صحاح سته است و نزد اهل سنت از اعتبار خاصی برخوردار است، از عثمان بن حنیف نقل می‌کند که مرد نابینایی نزد پیامبر(ص) آمد و از حضرت تقاضا کرد که از خداوند بخواهد بینایی‌اش را به او برگرداند. حضرت به او فرمودند: اگر بخواهی دعا می‌کنم، اما اگر صبر کنی برای تو بهتر است. گفت من می‌خواهم چشمان نابینایم شفا پیدا کند. حضرت فرمودند که برو وضو بگیر و داخل مسجد شو و این دعا را بخوان: اللهم انی اسئلک واتوجه الیک بنیک محمد نبی الرحمه؛ یعنی خدایا، از تو درخواست می‌کنم و به وسیله نبیت، به تو تقرب می‌جویم.» در ادامه دعا آمده است: یامحمد، انی توجهت بک الی ربی فی حاجتی هذه لتقضی لی اللهم فشفعه فیّ. یعنی «خدایا من که محمد را واسطه قرار داده‌ام برای شفای چشمم، شفاعت او را در حق من بپذیر.»[ سنن الترمذی، ج ۵، ص ۲۲۹؛ الإمام احمد بن حنبل، مسند احمد، ج ۴، ص ۱۳۸.
نكته آخر :
در این خصوص آیات دیگری هم وجود دارد كه به خاطر طولانی شودن از شرح و توضیح آن خوداری می كنیم وصرفاً جهت تبرك به ذكر آیه بسنده می كنم
( یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَه وَجَاهِدُوا فِی سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ؛)( «ای مؤمنان، تقوا پیشه کنید و به سوی خدا وسیله‌ای را بجویید و در راه او جهاد کنید. باشد که رستگار شوید.» (سوره یوسف، آیه ۹8.)
منبع: گروه رهپویان قرآن