در متون هندویی به‌ویژه پورانه ها درمورد دوره‌های جهانی صحبت شده است. در آیین هندو به چرخه‌ی زندگی‌های متعدد (تناسخ) و نیز دوره‌هایی برای زمان معتقدند. در حقیقت دوره‌های متفاوت و تودرتویی برای جهان قائل هستند که مَهایوگه (دوره یا عصر بزرگ) نام دارند و شامل چهار دوره یا یوگه کوچک‌تر و متمایز هستند.
این دوره‌ها به شرح زیر هستند:
کرته یوگه : عصر طلایی نیز نام دارد. در این عصر، دهرمه (دین و آیین) به صورت تمام و کمال به اجرا درمی‌آید؛ مردم خشنود، سلامت و با فضیلت‌اند و با علم شهودی به معارف دست پیدا می‌کنند.
ترِتا یوگه : مدت این دوره کمتر از دوره اول است و در آن، سه چهارم دهرمه حاکم است؛ شادمانی‌ها و نیکی‌ها نیز نسبت به دوره اول یک چهارم کمتر می‌شود. مردم در این دوره تا حدی ستیزه‌جوی‌اند.
دواپَره یوگه : مدت این دوره کمتر از دوره قبل است و در آن تنها نیمی از دهرمه مورد توجه مردم است؛ یعنی فضایل و شادمانی نسبت به دوره اول نصف می‌شود. در این دوره ناخشنودی، ستیز و دروغ در میان مردم بسیار است.
کَلی یوگه : آخرین مرحله‌ی مَهایوگه است که مدت آن را 432000 سال (نصف دوره سوم) می‌دانند. در این دوره تنها یک چهارم دهرمه حاکم است و اجرا می‌شود؛ یعنی تمام فضایل و هنرها، به جز یک چهارم آنها، از بین رفته است.
برای بیان اوضاع این چهار دوره به زبانی ساده، گاوی را به تصویر می‌کشند که در دوره اول روی هر چهار پای خود ایستاده است، در دوره دوم بر سه پا، در دوره سوم روی دو پا و در دوره چهارم (آخرین دوره) روی یک پا ایستاده است که در تشبیهی ساده پایداری احکام دین را در دوره‌های مختلف نشان می دهد.
منبع:
برداشت از کتاب گونه شناسی اندیشه منجی موعود در ادیان، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، چاپ اول، بهار 1389.