چکیده:این موضوع که گروهی از مسلمانان، گروهی دیگری را به صرف اینکه، در اعتقادات با هم اختلاف دارند، کافر معرفی کنند از صدر اسلام وجود داشته است، آنچنان که خداوند متعال، در آیه 94 سوره نساء مسلمانان را نهی میکند از اینکه شخصی که اظهار اسلام کرده است، مسلمان ندانند و وی را به قتل برسانند. و در این زمینه میفرماید: «لا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقى إِلَيْكُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِناً تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا[نساء/94] به کسی که اظهار صلح و اسلام میکند، نگویید مسلمان نیست. تا از سرمايه ناپايدار دنيا غنيمتى به دست آوريد»
این موضوع که گروهی از مسلمانان، گروهی دیگری را به صرف اینکه، در اعتقادات با هم اختلاف دارند، کافر معرفی کنند از صدر اسلام وجود داشته است، آنچنان که خداوند متعال، در آیه 94 سوره نساء مسلمانان را نهی میکند از اینکه شخصی که اظهار اسلام کرده است، مسلمان ندانند و وی را به قتل برسانند. و در این زمینه میفرماید: «لا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقى إِلَيْكُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِناً تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا[نساء/94] به کسی که اظهار صلح و اسلام میکند، نگویید مسلمان نیست تا از سرمايه ناپايدار دنيا غنيمتى به دست آوريد».
ولی حدود یک قرن و نیم است که این اندیشه تبدیل به جریانی در جهان اسلام شد که تلاش داشت خواسته یا ناخواسته، مخالفان خویش را کافر معرفی کند، و به این وسیله، جواز قتل آنان را صادر کند. این حرکت که در ابتدا با اسم وهابیت، آغاز شد، در طی چند دهه آخر با اسامی مانند القاعده، داعش و... نقش بیشتری در جهان اسلام بازی کرده است. از اینرو در نوشتار پیش رو تلاش میشود بر اساس روایاتی که از رسول گرامی اسلام(صلیاللهعلیهوآله) نقل شده است، این فکر مورد ارزیابی قرار گیرد.
رسول گرامی اسلام(صلیاللهعلیهوآله) در روایات متعددی مسلمان را از کافر خطاب کردن یکدیگر نهی کرده است به عنوان نمونه «عمران بن حصین» از ایشان نقل میکند که فرمودند: «هر گاه کسی به برادر دینی خود بگوید: ای کافر، مثل آن است که او را به قتل رسانده است».[1] و یا در روایتی دیگر «ابن عمر» از حضرت نقل میکند که فرمود: «هرگاه کسی که به برادرش بگوید: ای کافر یکی از این دو حالت برای اوست، اگر نسبت درست باشد که هیچ و گرنه به خودش بر میگردد.»[2]
در روایاتی دیگر پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) علاماتی برای مسلمانی ذکر کردهاند، که به گوشهای از آنها اشاره میکنیم.در صحیح بخاری از حضرت رسول گرامی اسلام(صلیاللهعلیهوآله) نقل شده است که فرمودند: «هر کس که نماز به جای آورد و رو به قبلهی ما نماز بگذارد، و از ذبیحه ما استفاده کند، او مسلمانی است که در ذمهی خدا و رسولش میباشد».[3] و یا در حدیثی دیگر «عبدالله بن عمر» نقل میکند، که از پیامبر شنیدم که میفرمایند: «اسلام بر پنج چیز استوار است، گواهی به وحدانیت خدا، و رسالت محمد از جانب او و برپایی نماز و پرداختن زکات و انجام حج و روزه ماه رمضان».[4]
با توجه به روایات متعددی که در این زمینه رسیده است؛ این سوال مطرح است که چرا جریان وهابیت، که خود را پیروان راستین دین معرفی میکنند، در تلاش هستند، به بهانههای سست مسلمانان را به قتل برسانند؟ در صورتی که خود ایشان نقل کردهاند که هر زمان رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) برای جنگ با گروهی میرفت، تا اذان صبح صبر میکرد، و چون صدای اذان در میان آن قوم شنیده میشد، دست از جنگ میکشید.[5] آیا این نکته، خود دلالت بر این نمیکند که پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) به صرف اذان که نشانه اسلام است، دست از نبرد با آنها کشید، حال چگونه شده است که جریان تکفیری، با تمام اقسامش، مسلمانان را به قتل میرساند، در حالی که هر ساله تعداد زیادی از این مسلمانان به حج رفته و هر روز نماز پنجگانه را اقامه میکنند.
___________________________________________
پینوشت
[1]. مجمع الزواید، ج12،ص76.
[2]. صحیح مسلم، کتاب الایمان،حدیث 71.
[3]. صحیح بخاری، کتاب الصلاه، باب فضل استقبال القبله، حدیث 391.
[4]. صحیح مسلم،ج1،ص34.
[5]. صحیح بخاری،ج4،ص5.