چکیده: زمان ظهور امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) سِری است از اسرار الهی که هیچ کس از آن مطلع نیست و هر کس که زمانی را مشخص کند دروغ گفته و بر خلاف سنت الهی اقدام نموده و بر ماست که او را در هر مقام و منزلتی است تکذیب کنیم.
یکی از مسائل مهمی که از دیر باز در بین مسلمانان مطرح بوده است مسئله زمان ظهور حضرت مهدی(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) است. شور و شوق درک قیام حضرت، هم‌چنین وجود احادیثی از اهل بیت(علیهم‌السلام) که برخی از حوادث دوران قبل از ظهور را به صورت اجمالی بیان می‌کنند، باعث شده است تا عده‌ای در طول تاریخ اسلام به تعیین وقت ظهور حضرت بپردازند.
نوشتار حاضر بر آن است تا با مراجعه به روایات نبی گرامی اسلام(صلیاللهعلیهوآله) و خاندان پاکش به بررسی این مسئله بپردازد. با مراجعه به احادیثی که از حضرات معصومین(علیهم‌السلام) درباره تعیین زمان ظهور نقل شده است چند نکته مشخص می‌شود.
عدم تعیین وقت توسط معصومین
پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) هنگامی که درباره زمان ظهور قائم(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) سخن می‌گوید، فرا رسیدن زمان ظهور را مانند فرا رسیدن زمان قیامت، ناگهانی معرفی می‌کند و می‌فرماید: «مَثَل زمان ظهور مانند مَثَل روز قیامت است که ناگهان فرا می‌رسد».[1] پس از پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) اهل بیت(علیهم‌السلام) هم وقتی را برای ظهور حضرت مهدی(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) معین نمی‌کردند. به طور مثال روزی یکی از شاگردان امام صادق(علیه‌السلام) به نام ابوبصیر از حضرت درباره زمان ظهور قائم(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) پرسید، حضرت در پاسخ فرمودند: «ما اهل بیت زمانی را برای ظهور را تعیین نمی‌کنیم».[2] به این ترتیب امام صادق(علیه‌السلام) با این کلام خود سیاست اهل‌بیت(علیهم‌السلام) را در قبال تعیین اعلام نمودند که مبتنی بر عدم تعیین زمان از سوی حضرات معصومین(علیهم‌السلام) می‌باشد.
زمان ظهور سری از اسرار الهی
هم‌اکنون که با مراجعه به احادیث معصومین(علیهم‌السلام) مشخص شد که ایشان به هیچ وجه وقتی را برای ظهور حضرت مهدی(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) تعیین نکرده‌اند. لذا این سؤال مطرح می‌شود که آیا حضرات معصومین(علیهم‌السلام) از زمان دقیق ظهور اطلاع دارند؟ و یا این‌که خود حضرت از زمان ظهور و قیام خویش مطلع است یا خیر؟ در این‌باره با توجه به روایتی که مستند به امام باقر و امام صادق(علیهم‌السلام) است در می‌یابیم که امامان معصوم(علیهم‌السلام) و حتی امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) هم از زمان ظهور و قیام آگاهی ندارند [3] و همان‌گونه که گذشت مسئله ظهور هم مانند مسئله قیامت نه تنها امری ناگهانی است، بلکه سری از اسرار الهی می‌باشد.
تعیین وقت توسط افراد
با توجه به این‌که پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) و امامان معصوم(علیهم‌السلام) هیچ زمانی را ولو به‌صورت تقریبی برای ظهور مشخص نکرده‌اند و حتی بنا بر روایتی که مستند به امام باقر و امام صادق(علیهم‌السلام) حتی از زمان آن مطلع نیستند پس چگونه است که برخی اوقات عده‌ای به خود اجازه می‌دهند تا زمانی را برای ظهور و قیام حضرت مشخص نمایند!؟ بدون شک لازم است تا انسان به ادعاهای این افراد اعتنا نکند؛ زیرا در روایات معصومین(علیهم‌السلام) آمده افرادی که زمانی را برای ظهور تعیین می‌کنند، دروغ می‌گویند.[4] نکته قابل‌توجه این‌که طبق روایت، اصلاً سنت خداوند متعال بر این است که با هر وقتی‌که مدعیان برای ظهور تعیین کنند، مخالفت کند.[5]
در نتیجه: با توجه به روایاتی که ذکر شد می‌توان گفت: زمان ظهور امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) سری است از اسرار الهی که هیچ‌کس از آن مطلع نیست و هر کس که زمانی را مشخص کند دروغ گفته و برخلاف سنت الهی اقدام نموده است و لازم است که او را در هر مقام و منزلتی است تکذیب کنیم.
برای مطالعه بیشتر به کتاب «مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم» مراجعه نمایید.
___________________________________________
پی‌نوشت
[1]. «إِنَّمَا مَثَلُهُ كَمَثَلِ السَّاعَةِ لا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَة»، بحار الانوار، علامه مجلسی، دار إحياء التراث العربي، چاپ دوم، بیروت، 1403ق، ج36، ص391.
[2]. «إِنَّا أَهْلُ بَيْتٍ لَا نُوَقِّت»، الكافي، شیخ كلينى، تصحیح علی اکبر غفارى، ناشر: دار الكتب الإسلاميه، چاپ چهارم، تهران، 1407ق، ج1، ص368.
[3]. «لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِكَ وَقْتاً عِنْدَنَا وَ يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ»، همان.
[4]. برای نمونه مراجعه کنید به الكافي، شیخ كلينى، تصحیح علی اکبر غفارى، ناشر: دار الكتب الإسلاميه، چاپ چهارم، تهران، 1407ق، ج1، ص368، حدیث 2،4،5.
[5]. «أَبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُخَالِفَ وَقْتَ الْمُوَقِّتِينَ»، همان، حدیث4.