سوال: ريشه هاي عدم وحدت«تفرقه» در چیست ؟
1: ناپاكي و الودگي هاي دروني: شما جامعه را يك صندوق سيب فرض كنيد كه همه زيبا و خوش بو هستند و هر كسي از ديدن آن لذت مي برد و قتي سيبي در اين صندوق شروع به خراب شدن كرد باعث مي شود كه اين خرابي ديگر سيب هاي داخل صندوق را نيز خراب كند پس يكي از عواملي كه مي تواند باعث خرابي يك مملكت و از بين بردن اتحاد و هم دلي اشخاص شود خباثت ها و ناپاكي هاي دروني برخي از افراد مي باشد همان گونه كه امام علي عليه السلام در اين زمينه مي فرمايد: همانا شما براساس دين خدا، با يكديگر برادر و پيوسته هستيد و تنها ناپاكىهاى درونى و انگيزه هاى زشت باعث تفرقه و جدايى در ميان شما گشته است.«1»
2: عداوت و حسد: آرى دنيا پرستان ستمگر، و حسودان كينه توز، در برابر آئين يكپارچه انبيا قيام كردند، و هر گروهى را به راهي بردند، تا پايه هاى رياست خود را تقويت كنند، و منافع دنياى خويش را تامين نمايند، و حسادت ها و عداوت هاى خود را با مؤمنان راستين و مكتب انبيا آشكار سازند و اين سياست هاى استعمارى در ميان مردم تفرقه ايجاد كرد، به اختلافات دامن زد، و مايه خونريزى شد، افزودن سليقه هاى شخصى و تحميل آن بر مذاهب آسمانى خود يك عامل بزرگ ديگر تفرقه بود و خداوند در اين زمينه مي فرمايد: آنان پراكنده نشدند مگر بعد از آنكه علم و آگاهى به سراغشان آمد و اين تفرقه جويى بخاطر انحراف از حق (و عداوت و حسد) بود«2»
3: سب و اهانت و ناسزا گويي: با دشنام و ناسزا نمى توان كسى را از مسير غلط باز داشت، بلكه به عكس، تعصب شديد آميخته با جهالت كه در اينگونه افراد است، سبب مى شود كه به اصطلاح روى دنده لجاجت افتاده، در آئين باطل خود راسختر شوند، سهل است زبان به بدگويى و توهين نسبت به ساحت قدس پروردگار بگشايند، زيرا هر گروه و ملتى نسبت به عقائد و اعمال خود، تعصب دارد و اگر گروهي به مقدسات گروه ديگر توهين كند باعث ايجاد اختلاف و نا امني خواهد شد و لذا خداوند بندگان را از توهين و ناسزا گويي نهي كرده و مي فرمايد: (به معبود) كسانى كه غير خدا را مىخوانند دشنام ندهيد، مبادا آنها (نيز) از روى (ظلم و) جهل، خدا را دشنام دهند«3»
4: پخش شايعات: يكي از ابزار دشمنان شايعه سازي مي باشد و سعي مي كند با ايجاد شايعه بين گروه هاي مختلف مردم ايجاد اختلاف كند و اگر برخي از افراد گروه به محض شنيدن اين شايعات ضمن پخش كردن آن از خود عكس العمل نشان دهند اين باعث ايجاد درگيري و اختلاف خواهد شد و لذا در اين زمان ها انسان بايد به رهبران ديني خود مراجعه كند و از عمق حركات دشمن آگاه شود و لذا خداوند همه بندگانش را در اين گونه حوادث امر كرده به رهبران ديني خود مراجعه كنند و مي فرمايد:و هنگامى كه خبرى از پيروزى يا شكست به آنها برسد، (بدون تحقيق،) آن را شايع مى سازند در حالى كه اگر آن را به پيامبر و پيشوايان- كه قدرت تشخيص كافى دارند- بازگردانند، از ريشه هاى مسائل آگاه خواهند شد. و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، جز عدّه كمى، همگى از شيطان پيروى مىكرديد (و گمراه مىشديد«4»
5: بيان اسرار به بيگانگان: قطعا بيگانگان و كشورهاي فرصت طلب و استعمار گر براي ايجاد اختلاف و بهره گيري از اين اختلافات نياز به اسرار درون كشور دارند و اگر عده اي به اين خواسته دشمنان لبيك گويند و اسرار كشور را در اختيار آن ها قرار دهند آن ها از اين اسرار در ايجاد اختلاق استفاده خواهند كرد لذا خداوند در اين زمينه مي فرمايد:
اى كسانى كه ايمان آوردهايد! محرم اسرارى از غير خود، انتخاب نكنيد! آنها از هر گونه شرّ و فسادى در باره شما، كوتاهى نمىكنند. آنها دوست دارند شما در رنج و زحمت باشيد. (نشانههاى) دشمنى از دهان (و كلام) شان آشكار شده و آنچه در دلهايشان پنهان مىدارند، از آن مهمتر است. ما آيات (و راههاى پيشگيرى از شرّ آنها) را براى شما بيان كرديم اگر انديشه كنيد«5»
منابع:
1: قَالَ أَمِيرُ الْمُومِنِينَ (عليه السلام): إِنَّمَا أَنْتُمْ إِخْوَانٌ عَلَي دِينِ اللَّهِ مَا فَرَّقَ بَيْنَكُمْ إِلا خُبْثُ السَّرَائِرِ وَ سُوءُ الضَّمَائِرِ «نهج البلاغه، خطبه 113.»
2: وَ ما تَفَرَّقُوا إِلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْياً بَيْنَهُمْ وَ لَوْ لا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَ إِنَّ الَّذينَ أُورِثُوا الْكِتابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفي شَكٍّ مِنْهُ مُريبٍ «سوره شوري آيه 14»
3: وَ لا تَسُبُّوا الَّذينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلى رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُون«سوره انعام آيه 108»
4:وَ إِذا جاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذاعُوا بِهِ وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ لاَتَّبَعْتُمُ الشَّيْطانَ إِلاَّ قَليلا«سوره نساء آيه 83»
5: يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ خَبالاً وَدُّوا ما عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ أَفْواهِهِمْ وَ ما تُخْفي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآياتِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُون« آل عمران آيه 118»