بی حرکت بودن مکان نماز

سوال: حکم بی حرکت بودن مکان نماز چیست؟

آیت الله خامنه ای: مكان نمازگزار بايد بي حركت باشد (1) و اگر بواسطه تنگي وقت يا جهت ديگر ناچار باشد در جايي كه حركت دارد، مانند اتومبيل و كشتي و ترن نماز بخواند، به قدري كه ممكن است بايد در حال حركت چيزي نخواند (2) و اگر آنها از قبله به طرف ديگر حركت كنند به طرف قبله برگردد (3).

آیت الله مكارم: شرط دوم- «استقرار»: اگر مكان نمازگزار متحرّك باشد به طوري كه نتواند كارهاي نماز را به طور عادي انجام دهد نماز او باطل است؛ بنابراين نماز خواندن در كشتي و قطار و مانند آن اگر بتواند كارهاي نماز را صحيح انجام دهد اشكال ندارد. و اگر از جهت تنگي وقت يا ضرورت ديگر ي ناچار باشد نماز را در كشتي و اتومبيل و مانند آن بخواند و قبله دائماً در حال تغيير باشد، بايد تا انجا كه مي تواند به طرف قبله برگردد و در حال برگشتن به سوي قبله چيزي نخواند.

آیت الله سيستاني: شرط دوم:مكان نمازگزار در نمازهاي واجب بايد طوري نباشد كه از شدّت حركت، مانع از ايستادن نمازگزار و انجام ركوع و سجود اختياري شود، بلكه بنابراحتياط لازم نبايد مانع از آرامش بدن او باشد. و اگر بواسطه تنگي وقت يا جهت ديگر ناچار باشد در چنين جايي، مانند بعضي از انواع اتومبيل و كشتي و قطار نماز بخواند،  به قدري كه ممكن است بايد استقرار و قبله را رعايت نمايد و اگر آنها از قبله به طرف ديگر حركت كنند به طرف قبله برگردد و اگر رعايت استقبال قبله دقيقاً ممكن نباشد سعي كند كه اختلاف كمتر از 90 درجه باشد و اگر اين هم ممكن نباشد در تكبيرة الاحرام فقط رعايت قبله را بكند و اگر اين هم ميسّر نباشد رعايت قبله لازم نيست.

آیت الله زنجاني: شرط دوم استقرار است، يعني: مكان نمازگزار بايد بي تكان باشد. اگر بواسطه تنگي وقت يا جهت ديگر ناچار باشد در جايي كه تكان دارد، مانند اتومبيل و كشتي و قطار نماز بخواند، به قدري كه ممكن است بايد استقرار و قبله را رعايت نمايد، و اگر وسيله نقليه از قبله به طرف ديگر حركت كند، به طرف قبله برگردد.

آیت الله فاضل: شرط دوم «استقرار» است. مكان نمازگزار بايد آرام و بدون حركت باشد، لذا نماز در وسائل نقليه اي كه در حال حركت باعث تكان خوردن و عدم آرامش انسان مي شود باطل است، مگر در زمان ناچاري – مثلا تنگي وقت- كه در اين صورت نيز بايد تا جايي كه مي تواند شرايط نماز را رعايت كند و هنگام حركت و تكان خوردن چيزي نخواند و هر گاه وسيلۀ نقليّه تغيير مسير داد خود را به سمت قبله بچرخاند.

منبع: توضیح المسائل مراجع - مسأله 880

-----------------

پی نوشت:

[1]. آیت الله وحید: در نماز واجب، مکان نمازگزار نباید حرکت داشته باشد که مانع از آرامش بدن نمازگزار و انجام واجبات نماز اختیاری باشد؛ آیت الله سبحانی: واگر موقع خواندن نماز تکان نداشته باشد و نماز را با آرامش و با رعایت دیگر شرایط بخواند صحیح است.

[2]. آیت الله صافي: به قدري كه ممكن است، بايد استقرار و قبله را رعايت نمايد؛ آیت الله وحید: به قدری که ممکن است باید آرامش بدن و قبله را رعایت نماید.

[3]. آیت الله سبحانی: و در حال چرخیدن به سمت قبله چیزی نگوید.