پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) تنها به درخواست عمر و برای مروت در حق او، راضی به ازدواج با حفصه دختر عمر شد.
پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) آخرین پیامبر الهی، بی‌تردید تأثیرگذارترین شخصیت تاریخ بشریت است که به لطف مجاهدت‌های او میلیاردها نفر در سراسر گیتی با دین مبین اسلام آشنا شده و از ضلالت و گم‌راهی نجات یافتند.
اما نبی گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) هم مانند دیگر پیامبران الهی از تهمت و افترا دشمنان این آیین مقدس مصون نبوده و این امر تا زمان ما هم ادامه داشته است و دشمنان اسلام در طول تاریخ کوشیده‌اند تا از هر مسئله‌ای برای تخریب چهره حضرت و دین اسلام استفاده کنند. یکی از این مسائل بحث ازدواج‌های پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) است و لازم است تا هر یک از این ازدواج‌ها به صورت جداگانه مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و ما در این نوشتار به چرایی ازدواج حضرت با حفصه دختر عمر بن خطاب می‌پردازیم.
مهم‌ترین مسئله‌ای که در ازدواج پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) با حفصه وجود دارد؛ بحث علت این ازدواج است که ما پس از بیان مراحل این ازدواج به بررسی علت این ازدواج می‌پردازیم.
وی دختر عمر بن خطاب -خلیفه‌دوم- بود. حفصه قبل از ازدواج با پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) با شخصی به نام خنیس بن حذافة السهمی ـ از مجاهدان صدر اسلام ـ ازدواج کرد که در جنگ احد مجروح و پس از مدتی به شهادت رسید.
عمر بن خطاب پدر حفصه پس از این پیشامد ناگوار، تصمیم گرفت تا دختر خود را به ازدواج یکی از بزرگان قریش درآورد؛ به همین منظور ابتدا این مساله را به ابوبکر پیشنهاد داد، اما با سکوت ابوبکر روبه‌رو شد. عمر پس از آن ازدواج با دختر خود را به عثمان بن عفان -که همسرش رقیه دختر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را به تازگی از دست داده بود- پیشنهاد کرد، اما او نیز در پاسخ گفت که قصد ازدواج ندارم.
عمر پس از آن‌که با پاسخ منفی ابوبکر و عثمان مواجه شد با اندوه فراوان این جریان را برای پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل کرد و از رفتار دو دوست خود شکایت کرد. پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در پاسخ به عمر فرمود: «حفصه به ازدواج کسی در می‌آید که از عثمان بهتر است ...». [1]
به این ترتیب پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) برای این‌که این نگرانی او را از بین ببرد، بر او منت نهاد و با دختر او ازدواج کرد. البته این مطلب، مسئله‌ای نبود که بر عمر بن خطاب پوشیده بماند. به همین خاطر روزی که متوجه شد دخترش پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) مورد اذیت و آزار قرار می‌دهد به دخترش نهیب زد و گفت: «به خدا سوگند، می‌دانی که پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) تو را دوست ندارد و اگر من نبودم، هرآینه تو را طلاق می‌داد».[2]
آری این سخن عمر خود نه تنها واضح‌ترین دلیل بر عدم اشتیاق پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) برای ازدواج با حفصه است، بلکه ثابت می‌کند که ادامه زندگی با حفصه برای پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) مشکل بوده است و فقط مروت و جوان‌مردی رسول مهربانی(صلی‌الله‌علیه‌وآله) باعث تداوم این زندگی بوده است.
حسین هیکل نویسنده سرشناس اهل سنت هم درباره ازدواج پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) با حفصه دختر عمر و عایشه دختر ابوبکر می‌نویسد: «پیامبر با عایشه و حفصه از روی علاقه و محبت ازدواج نکرد، بلکه به جهت تحکیم پایه‌های اجتماع نوپای اسلام با آنان ازدواج کرد».[3]
در نتیجه: همان‌طور که گفته شد؛ برای درک صحیح از علل ازدواج‌های پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) لازم است تا هر یک از این ازدواج‌ها به صورت مستقل مورد بحث قرار گیرد و ما نیز در این نوشتار تنها به بررسی ازدواج حضرت با حفصه دختر عمر پرداختیم و پس از بررسی منابع معتبر اهل سنت به این نتیجه رسیدم که پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) تنها به درخواست عمر و برای مروت در حق او راضی به این وصلت شد.
برای مطالعه بیشتر به آثار زیر مراجعه کنید.
1. «فروغ ابدیت».
2. «پيام‌آور رحمت» .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی‌نوشت
[1]. صحیح بخاری، محمد بن اسماعیل بخاری، دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا، ج 9،ص 152
[2]. صحیح مسلم، مسلم نیشابوری، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، بیروت، 2000 م، کتاب النکاح، ج 4، ص 165
[3]. حیات محمد (ص)، حسن هیکل، دار الکتاب، بی‌جا، 1404 ق، ص 288.