گناه، به چه قیمتی؟

20:01 - 1395/07/24

- گناه دنیا و آخرت ما را تباه کرده و از بین می‌برد؛ حتی یک گناه هم می‌تواند در آینده انسان موثر باشد. لذا باید به سرعت از گناهان توبه کرده و به سمت خداوند مکتعال بازگشت کرد.

آثار گناه

خداوند متعال انسان را با قدرت بی‌انتهای خود آفرید و او را گرامی داشت و فرمود: «وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني‏ آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى‏ كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلا [اسراء/70] به يقين فرزندان آدم را كرامت داديم، و آنان را در خشكى و دريا [بر مركب‌‏هايى كه در اختيارشان گذاشتيم‏] سوار كرديم، و به آنان از نعمت‌هاى پاكيزه روزى بخشيديم، و آنان را بر بسيارى از آفريده‌‏هاى خود برترى كامل داديم». سپس به انسان نعمت اختیار داد و فرمود: «إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً [انسان/3] ما راه حق و باطل را به انسان نشان دادیم، حال می‌خواهد شكرگذار باشد، يا ناسپاسى كند».

بنابراین، این خود انسان است که مسیر زندگی خود را انتخاب کرده؛ یا مسیر سعادت و بندگی خداوند را طی می‌کند یا مسیر بندگی شیطان را در پیش گرفته و راه شقاوت و بدبختی را. بر این اساس، انسان مومن کسی است که هم به خداوند متعال و دیگر اصول اعتقادای اسلام ایمان راسخ داشته باشد و هم در مقام عمل نیز تابع دستورات الهی بوده و واجبات الهی را انجام داده و محرمات الهی را ترک کند. پس انسان مومن هم ایمان دارد و هم عمل صالح؛ قرآن کریم در این مورد می‌فرماید: «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُون[نحل/97] از مرد و زن، هر كس كار شايسته انجام دهد در حالى كه مؤمن است، مسلماً او را به زندگى پاك و پاكيزه‏اى زنده مى‏‌داريم و پاداش‌شان را بر پايه بهترين عملى كه همواره انجام مى‌‏داده‏‌اند، مى‏‌دهيم».

بنابراین ریشه همه گناهان به این برمی‌گردد که انسان تابع هوا و هوس خود بوده و سخن شیطان را گوش می‌کند، لذا برای ترک گناهان باید ابتدا شیطان را به عنوان دشمن قسم خورده خود بپنداریم، همان‌طور که قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ الشَّيْطانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوٌّ مُبين [یوسف/5] بدون شك شيطان براى انسان دشمنى آشكار است». پس برای این‌که انسان مومن و سعادت‌مندی باشیم، لازم است همیشه مواظب این دشمن قسم خورده خود باشیم و با او مخالفت کنیم. یعنی هر گاه ما را وسوسه کرد، به خود بگوییم این سخن او مخالف سخن خداست و نباید عمل کنیم.

بنابراین انسان طوری خلق شده که هم می‌تواند در مقابل گناهان ایستادگی کرده و هم می‌تواند تابع هوا و هوس خود بوده و سخن شیطان را گوش کرده و مرتکب گناه شود؛ بهشت و جهنم نیز بر همین اساس تقسیم می‌شود، یعنی اگر کسی گناه مرتکب شده و بندگی خداوند متعال را ترک کند، بدون شک مستحق عذاب الهی بوده و وارد جهنم می‌شود. لذا معنا ندارد کسی بگوید من نمی‌توانم گناه را ترک کنم؛ زیرا انسان اختیار دارد و می‌تواند گناه را ترک کند، و با سوء اختیار خود گناه را انجام می‌دهد.

با توجه به این مطالب دیگر این سوال جایی ندارد که کسی بگوید اگر خدا میدانست ما گناه انجام میدهیم، چرا ما رو خلق کرد تا گناه کنیم، زیرا خداوند متعال به انسان اختیار داده و او را راهنمایی کرده تا گناه انجام ندهد و انسانهای بسیاری هستند که در مقابل وسوسه های نفس و شیطان ایستادگی کرده و گناه مرتکب نمی‌شوند؛ به عبارت دیگر خود خداوند متعال ما را بر همین اساس آفریده و به ما اختیار داده تا با اختیار خودمان مسیر زندگی خود را انتخاب کنیم.

حال خداوند متعال، بر اساس مصالح و مفاسدی که برای انسان وجود دارد، برخی امور را حلال و برخی امور را حرام اعلام کرده و از ما خواسته است، این دستورات را رعایت کنیم، و این دستورات خود را به واسطه پیامبران خود به ما رسانده است، لذا معنا ندارد که کسی بگوید چرا فلان چیز حرام است یا حلال، چون ما که از سعادت و شقاوت خود خبر نداریم و این علم فقط مختص به خداست و تنها اوست که می‌تواند برای انسان برنامه ریزی کرده و دین و راه و رسم زندگی را برای انسان تعیین کند. لذا این‌که چرا شراب، گوشت خوک، زنا، استمناع و... حرام است، دست ما نیست، خداوند متعال خودش بهتر می‌داند و این موارد را حرام کرده است، لذا حتی یک قطره از شراب نیز حرام است و از گناهان کبیره. 

اما در مورد این‌که برخی می‌گویند: گناه شیرین است و عبادات تلخ‌اند؛ باید گفت: این مطلب در ابتدای امر درست است، یعنی ابتدا چون ما از خدا دوریم، عبادت خدا و ترک محرمات برای ما سخت و سنگین است، اما اگر به خدا نزدیک شویم و مقداری عبادت کنیم، خواهیم دید که این سختی از بین رفته و آرام آرام شیرین شده و از عبادت هم لذت می‌بریم؛ اما گناه و معصیت چون مطابق شهوت و عضب ماست، شیرین است و هیچ سختی به دنبال ندارد، به هیمن خاطر است که ترک آن ارزش دارد، اگر انسان به گناه میل نداشت، آن وقت انجام ندادن گناه هیچ ارزش و ثوابی نداشت، زیرا عمل انسان، زمانی ارزش دارد که چیزی را دوست داشته باشد و بر خلاف آن عمل کند؛ اگر هیچ میلی به چیزی نداشته باشد و سراغ آن نرود که هنری نیست، مثلا میوه بسیار تلخی این‌جا باشد و انسان آن‌را نخورد، این‌که هنری نیست، چون اصلا دوست ندارد آن‌را بخورد.

اما در پاسخ به این سوال که برخی می‌پرسند آیا یک گناه می‌تواند سرنوشت انسان را تغییر دهد، باید گفت: بله یک گناه هم می‌تواند سرنوشت انسان را تغییر داده و انسان را شقاوت‌مند و بدبخت کند و عکس این قضیه نیز درست است و گاهی یک عمل خوب و ثواب هم می‌تواند سرنوشت ما را تغییر داده و سعادت‌مند کند، لذا نباید هیچ گناهی را دست کم گرفت و نسبت به آن بی‌اهمیت بود. به طور مثال امام صادق(علیه‌السلام) فرمود: «آن گناهی که نعمت‌ها را تغییر می‌دهد «بغی» است؛ گناهی که پشیمانی به بار می‌آورد «قتل» است؛ گناهی که نقم و عذاب الهی را نازل می‌کند «ظلم» است؛ آن گناهی که پرده‌های عصمت را می‌درد «خوردن شراب» است؛ آن گناهی که رزق و روزی را کم می‌کند «زنا» است؛ آن گناهی که فنا و نیستی به بار می‌آورد(عمر را کوتاه می‌کند) «قطع رحم» است؛ آن گناهی که دعا را رد می‌کند(مانع استجابت دعاست) «عاق والدین» است».[1]

با توجه به این روایت نوارنی امام صادق(علیه‌السلام) و مانند آن که زیاد هم هستند، حتی یک گناه هم می‌تواند نعمت‌های الهی را تغییر داده و نقمت و بلا تبدیل کرده و عذاب الهی را نازل کند، حتی یک گناه می‌تواند عمر انسان را کوتاه کند؛ بنابراین باید از همه گناهان دوری کرد تا دنیا و آخرت خود را تباه نکنیم.

در نتیجه: گناه دنیا و آخرت ما را تباه کرده و از بین می‌برد؛ حتی یک گناه هم می‌تواند در آینده انسان موثر باشد. لذا باید به سرعت از گناهان توبه کرده و به سمت خداوند مکتعال بازگشت کرد.

_______________________________________
پی‌نوشت

[1]. «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الذُّنُوبُ الَّتِي تُغَيِّرُ النِّعَمَ الْبَغْيُ وَ الذُّنُوبُ الَّتِي تُورِثُ النَّدَمَ الْقَتْلُ وَ الَّتِي تُنْزِلُ النِّقَمَ الظُّلْمُ وَ الَّتِي تَهْتِكُ السِّتْرَ شُرْبُ الْخَمْرِ وَ الَّتِي تَحْبِسُ الرِّزْقَ الزِّنَا وَ الَّتِي تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ قَطِيعَةُ الرَّحِمِ وَ الَّتِي تَرُدُّ الدُّعَاءَ وَ تُظْلِمُ الْهَوَاءَ عُقُوقُ الْوَالِدَيْن». (الكافي، ج 2، ص 447)

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
2 + 8 =
*****