از کودکی به ما آموخته اند که خدا ..... یکی...
اما اکثر مردم فرض میکنند که خدا یکی است یعنی خدا یکی است و دوتا نیست ، یعنی دومی برایش فرض می شود ولی نیست، این نوع توحید را توحید عددی می نامند که مولا علی علیه السلام در حدیثی میفرمایند : احد لا بتاویل العدد{1} یعنی خداوند یکی است ولی نه بوحدت عددی، توضیح آنکه توحید ذات در مورد خداوند آن است که خداوند یکی است که حتی دومی برایش تصور نمی شود یعنی نه چیزی به او شبیه است و نه او به چیزی شبیه است و فقط اوست که نهایت کمال وکمال بی نهایت است لذا چنین صفتی دارد.
و به همين دليل، در حديثى مىخوانيم كه امام صادق عليه السلام از يكى از يارانش پرسيد: اىُّ شيء اللَّهُ اكْبَرُ: «مفهوم الله اكبر چيست»؟!
عرض كرد: اللَّهُ اكْبَرُ مِنْ كُلِّ شَيءٍ: «خدا بزرگتر از هر چيزى است».
امام فرمود: فَكانَ ثَم شَيء فَيَكُوْنُ اكْبَرَ مِنْهُ: «آيا چيزى (در مقايسه با او) وجود دارد كه خدا از او بزرگتر باشد»؟!
عرض كرد: فَما هُوَ؟: «پس تفسير الله اكبر چيست؟»
امام فرمود: اللَّهُ اكْبَرُ مِنْ انْ يُوْصَفَ: «خدا بزرگتر از آن است كه به وصف آيد»!{2}
وحدت عددی این مفسده را بدنبال دارد که شبیه و نظیری را برای خدا قرار دهیم و سپس بر نبود او حکم کنیم چرا وقتی میگوییم یک، دو و سه و ... بدنبال دارد. در قرآن{3} هم خداوند از وحدت عددی شمردن نصاری نهی میکنند و این نوع از جدا کردن خداوند از موجودات را شرک می دانند.
در توحید صدوق، عالم وارسته شیعه محمد بن بابویه چند باب را مخصوص معنی وحدت و توحید نوشته اند که دریای معرفت اهل بیت در مورد ترجمان شیعه از توحید است.
پس اگر در کودکی به ما آموختند که خدا یکی است باید در بزرگسالی بیاموزیم که خدا فقط همان یکی میتواند باشد و غیر از او را نمی شود فرض کرد.
پی نوشت :
{1}. تحف العقول ص63
{2}. «معانى الاخبار» صدوق صفحه 11 حديث 1.
{3}. مائده 73