فروش اشیاء وقفی کهنه و خرید وسایل جدید

سوال: آیا می‌توان کتاب و اشیاء دیگر وقفی که در حال کهنه شدن می‌باشند را فروخته و کتاب یا اثاثیه جدید خریداری نمود؟

پاسخ:
امام خمینی(ره): معامله چیزی که وقف شده باطل است ولی اگر بطوری خراب شد که نتوانند استفاده‌ای که مال برای آنها وقف شده ازآن ببرند مثلاً حصیر مسجد به طوری پاره شود که نتوانند روی آن را نماز بخوانند، فروش آن اشکال ندارد در صورتی که ممکن باشد باید پول  آن را در همان مسجد به مصرفی برسانند که به مقصود وقف کننده نزدیک‌تر باشد. [1]
آیت الله مکارم: اگر فعلاً قابل استفاده نیست یا موجب ازبین رفتن آنها می‌شده و می توان آن را تبدیل به مشابه کرد. [2]
آیت الله سیستانی: فروش وقف در صورتی جایز است که دیگر نشود از آن استفاده کرد یا اگر بماند در شرف خراب شدن است به طوری که نمی‌شود ونفعت لازمه از آن ببرند و به احتیاط واجب با پول آن مثل همان چیز را بخرند وقف کنند. [3]
آیت الله نوری: در صورتی که مورد استفاده نیست و می‌توانید آنرا بفروشید ولی از پول آن وسائلی تهیه کنید که مشابه آن باشد مثلاً از پول فروش ظرف و از پول فروش فرش ،فرش بخرید. [4]
آیت الله شبیری: اگر به طوری خراب شود یا در معرض خرابی باشد که نتواند استفاده‌ای را که برای آن وقف شده از آن ببرند، فروش آن اشکال ندارد و باید با پول آن اگر ممکن است چیزی بخرند که به مقصود واقف نزدیک‌تر باشد. [5]
آیت الله فاضل: بیع وقفی جایز نیست اگر بطوری خراب شود یا در معرض خرابی باشد که نتواند استفاده‌ای را که مال برای آن وقف شده ازآن ببرند، فروش آن اشکال ندارد و در صورتی که ممکن باشد باید پول آن را در همان مسجد به مصرفی برسانند که به مقصود وقف کننده نزدیک‌تر باشد. [6]

-------------------
پی نوشت:
[1]. توضیح المسائل، دفتر انتشارات اسلامی، 1382، ص277، م2094.
[2]. استفتائات جدید، مدرسه الامام علی بن ابیطالب، 1384، چاپ اول ج1، ص299، س1034.
[3]. منتخب المسائل، مکتب سماحة آیت الله سیستانی،1425ه.ق، ص306، م663.
[4]. هزارو یک مسأله، مهدی موعود، ج1، ص221، س744.
[5]. توضیح المسائل، دفتر معظم له 1383، ج2، ص92-91، م2102.
[6]. احکام الواضحه، مرکز فقه الائمه الطهار (ع)، 1424ه.ق، الخامسه، اعتماد قم، ص318، م1313.