اصول دین و عقل انسان

اصول‌ دین‌، باورهای پایه دین اسلام که باور به آنها شرط مسلمان بودن است. اصول دین اسلام از سه اصل تشکیل می‌شود: توحید، نبوت پیامبر اسلام(ص) و معاد. اصول دین در مقابل فروع دین است که احکام عملی را شامل می‌شود. همه مذاهب اسلامی این سه اصل را قبول دارند؛ اما اصول دیگری هم دارند که آنها را از دیگر مذاهب جدا می‌کند.

اعتقاد به خدا و دین، برخواسته از فطرت نهادینه شده در وجود انسان‌هاست که با به کار گیری عقل می‌توان آن را شکوفا کرد.

عقلی که در بند میل و خواست انسان باشد کارکرد همیشگی خود را از دست می‌دهد و دین را خرافه می‌پندارد.

امام علی علیه السلام فرمودند:

هوش انسان با ترفندهایی قابل افزایش است، در حقیقت به معنای آموزش بهره‌برداری صحیح از همان میزان هوش خدادادی است که شاید همه آن به کار گرفته نشده باشد.

اسلام اصولی دارد و فروعی، و خلافت اوصیای الهی از اصول اسلام است. و وظایف پیامبر با امامت اوصیا تکمیل می شود، لذا در روز غدیر پس از نصب امیر مؤمنان به خلافت آیه «أکملت لکم دینکم» فرود آمد.

در کتب کلامی از زمان خواجه نصیرالدین طوسی تا زمان حال، تمام علما بر اصول مذهب استدلال و برهان ارائه کرده‌اند.

اصول کلی ادیان - توحید، معاد و نبوت- مورد تایید و تاکید عقل و دانش است.