امام رضا و مامون

در مورد علت پذیرفتن مقام ولیعهدی توسط امام رضا(ع) می‌توان به چند دلیل اشاره کرد: 1. تهدید و اجبار بر پذیرش 2. تأیید حضور خاندان پیامبر(ص) در حکومت

از مهمترین انگیزه های سیاسی مأمون می‌توان به: جلب رضایت ایرانیان، فرونشاندن قیام‌های علویان، خالی کردن صحنه از وجود امام رضا(ع) و مشروعیّت بخشیدن به حکومت خویش و ... اشاره کرد.

هیچ شاهد تاریخی محکمی نمی‌توان بر وجود رابطه‌ی حسنه و خوب میان امام رضا(علیه‌السلام) و مامون پیدا کرد. در نهایت نیز مامون به خاطر حب قدرت و حکومت، امام رضا(علیه‌السلام) را به شهادت می‌رساند.

«مأمون» دستور داد که عالمان مکاتب مختلف و دانشمندان علم کلام را دعوت کند تا بتواند با منظرات علمی، جایگاه امام رضا(علیه‌السلام) را نزد مردم، خدشه دار نماید؛ اما در مجلس مناظرات، همة عالمان ادیان، مقهور علم و پاسخگویی حضرت شدند.

یکی از مهمترین اموری که در زندگی اهل بیت علیهم السلام کمتر به آن اشاره شده است پرداختن به مبارزات سیاسی آنان است.

یکی از مسلّمات تاریخ این است که حضرت رضا شرط کرد و این شرط را هم قبولاند که من به این شکل قبول می‎کنم که در هیچ کاری مداخله نکنم و مسؤولیت هیچ‎کاری را نپذیرم. در واقع می‎خواست مسؤولیت کارهای مأمون را نپذیرد و به قول امروزیها ژست مخالفت را و اینکه ما و اینها به هم نمی‎چسبیم و نمی‎توانیم همکاری کنیم حفظ کند و حفظ هم کرد.

چکیده: مامون برای آوردن امام رضا(علیه‌السلام) به مرو و واگذاری حکومت به ایشان و سپس ولایت‌عهدی ایشان دو هدف مهم را در پیش گرفته بود، یکی محکم کردن پایه‌های حکومت خویش و به دست آوردن مقبولیت عمومی و دیگری ساکت کردن علویان و شیعیان خاص امام بود که برای حکومت دردسر ساز شده بودند و هر از چند گاهی قیام کرده و مشکلاتی برای حکومت ایجاد کرده بودند. اما امام(علیه‌السلام) نیز با تدبیری عالمانه و زیرکانه هر دو هدف مامون را نقش بر آب کرد و اجازه نداد که او به اهداف پلید خود برسد.