انسان و دعا

امام صادق(ع) مى فرماید: «دعا قضاء الهى را بر می گرداند و تغییر می دهد، اگر چه قضاء الهى محکم شده باشد. از این رو زیاد دعا کن که آن کلید هر رحمت و بر آوردن هر حاجت است».

-

دعا بیدارى دل و اندیشه همراه پیوند باطنى با مبدأ همة نیکى ها و قدرت ها براى فراهم شدن اسباب و عواملى است که از دائرة قدرت انسان بیرون است. پس انسان باید با تدبیر و تلاش خویش به دنبال هدف حرکت کند و از خدا امداد و کمک طلب نماید.

آیاتی که در قرآن مجید در آن از خداوند متعال طلب و درخواستی صورت گرفته است، دعا و در برخی موارد حکم دعا را دارند. چه در ابتدای آنها واژه «ربّنا»، «اللهم» و... باشد، یا نباشد. هر یک از دعاهای وارده در قرآن در بردارنده موضوعی خاص و بیانگر درخواست و نیاز از خداوند متعال است.

چند توصیه درباره همراه داشتن دعا 1-: دعا برای دفع ترس: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ تَوَکَّلْتُ عَلَى اللَّهِ وَ أَنَّهُ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ...».2. دعا برای دفع فقر:«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَى الْحَیِّ الَّذِی لَا یَمُوتُ‏ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ ...»

برخی از آثار دنیوی آن به شرح زیر است:1. دفع بلاها:2. زیاد شدن روزی. 3. نجات از دشمن. 4. شفای دردها و بیماری‌ها.

انسان برای برآورده شدن حاجتش به حمد و ستایش خدا پرداخته و درود و سلام بر اولیای او بفرستد، هرچند خواسته اش را فراموشی کند؛ چون خدا ازدلش آگاه است، خواسته قلبی او را برآورده خواهد ساخت.
 

آنچه به انسان ارزش و قیمت در پیشگاه خدا می‌دهد همان ایمان و توجه به پروردگار و بندگى او است؛ زیرا انسان در سایه پرستش، کمال معنوی و ارتقای روحی پیدا می‌کند و به همین جهت، مورد توجه خدا قرار می‌گیرد.

الفاظ، مقصود ذاتی در دعا نیستند، بلکه وسیله‌ای برای ارتباط قلبی می‌باشند، اگر انسان در ارتباط خود با خداوند را تنها از الفاظ دعا استفاده کرده و هیچ توجهی قلبی به معنا نداشته باشد، دعای او اثر گذار نیست.

برخی از شرایط اجابت دعا عبارتند از: 1 - دعا و ارتباط مداوم با خدا در هر حال 2 - دعا باید از صمیم قلب باشد 3 - اعتماد به خدا و اطمینان به اجابت او 4 - قطع امید از غیر خدا  5 - دعا بهمراه تلاش و تدبیر 6 - دعا باید با حالت تضرع و دلى شکسته ... .

برخی از شرایط استجابت دعا عبارتند از: ارتباط مداوم با خدا در هر حال، دعا باید از صمیم قلب باشد، اعتماد به خدا و اطمینان به اجابت او، قطع امید از غیر خدا و امید و اطمینان به خداوند و اینکه دعا باید در کنار تلاش و تدبیر باشد.

پيامبر اكرم(ص) در خطبه شعبانيه فرمود: هنگام نماز دست‏ها را به دعا بلند كنيد كه بهترين لحظاتى كه خدا با رحمت به بندگانش مى‏ نگرد، اين لحظات است. اگر كسى خدا را مناجات كرد و او هم جوابش را مى ‏دهد و اگر بنده‏اى احساس دورى كرد و ندا داد، خداوند او را لبيك مى‏ گويد.