علم امام

مأمون تمام دانشمندان را به مناظره با امام رضا علیه‌السلام فرا خواند تا علم امامت را زیر سؤال ببرد، اما حضرت با بیانات گهربار خویش اثبات کرد که امام همانند خورشیدی است که بر همه چیز می‌تابد و هیچ نوری نمی‌تواند بر آن غلبه کند.

هرچند علم، انواعی دارد؛ ولی علم حقیقی، علمی است که از قرآن، پیامبران و اهل‌بیت علیهم‌السلام به ما رسیده است؛ بنابراین بعد از یقین به صدور آن، می‌توان آن را علم حقیقی نامید؛ زیرا از پشتوانه محکم منطقی و عقلی برخوردار است.
 

با توجه به رسالت امامت که در امتداد خط نبوت می‌باشد و باید از طریق این جایگاه الهی، معارف دینی بدون نقصان به مخاطبان رسانده و توضیح داده شود، از نگاه عقل ضرورت دارد تا نماینده خدا روی زمین، از هر زبان و لغتی آگاهی داشته باشد.

امام جواد علیه‌السلام به مانند پدران بزرگوارشان بهترین الگو برای بشریت به شمار می‌روند. ترویج بحث آزاد فکری و جهاد تبیین از جمله وجوه الگوگیری از این امام بزرگوار است.

اجرای حدود و تعزیرات در زمان غیبت، امری لازم و ضروری است و موجب پیشگیری از مفاسد بسیاری می‌گردد.

با توجه به روایات و ادله عقلی، ائمه علیهم‌السلام به تمام ما سوی‌الله علم و آگاهی دارند. همه عالَم با تمام جزئیات نزد آنها حاضر است. 

هرچند امامان از طرف خدا علم غیب داشتند و زمان و مکان و نحوه شهادت خود را می‌دانستند، ولی موظف نبودند از علم الهی خود (مگر در موارد خاص و به دستور خدا) استفاده کنند. 

امام حسین علیه‌السلام علم به شهادت خود داشتند؛ اما چون حفظ و بقای دین خدا بالاترین ارزش را دارا می‌باشد، حضرت برای انجام وظیفه قیام کردند؛ هرچند به قیمت شهادت و اسارت خاندان ایشان منتهی گردد.

علم غیب از ویژگی‌های خاص امام معصوم علیه‌السلام است؛ زیرا اداره جامعه، بدون علم، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. بر این اساس امام حسین علیه‌السلام هر چند علم داشت؛ ولی مامور به عمل بر طبق ظاهر بود.

براساس عقاید و روایات شیعه، سیدالشهدا از شهادت خود قبل از قیام علیه یزید باخبر بودند. علم امام نسبت به این موضوع علم الهی است و ائمه علیهم‌السلام از این علم در جریان عادی زندگی استفاده نمی‌کنند.

امام علی علیه‌السلام فرمودند: اگر همه پرده‌ها از جلوی چشمان انسان‌ها کنار رود و همه علوم آشکار گردد، چیزی به علم و یقین من اضافه نمی‌شود.

امام صادق علیه السلام با توجه به علم امامتی که داشتند، سرآمد تمام دانشمندان عصر خود بودند، به گونه ای که حتی بزرگان اهل سنت نیز بر جایگاه علمی حضرت اعتراف کرده اند.