مطالب دوستان نیک رو

شما به چند مطلب اشاره کردید که باید صحت و سقم آنها بررسی شود. الف- آیا اسلام آوردن عمر بن خطاب به عزت و پیشرفت اسلام کمک کرد؟ آیا قبیله بنی عدی از مدافعان اسلام بودند؟ در هیچ نقل تاریخی بیان نشده که اسلام توسط افراد بزرگی همچون ابوطالب معروف به شیخ بطحاء و یا حمزة معروف به اسدالله و اسد رسوله و یا سایر بنی هاشم، که در برابر مشرکان مکه مثل ابوجهل به مبارزه و جهاد پرداختند، عزت و بزرگی پیدا کند. چه رسد به شخصیت عمر بن خطاب که در جوانی به عنوان یک اجیر و حمال دون پایه برای ولید بن مغیرة در سفرها کار می‌کرد.[1] با توجه به اینکه اصلا در قبیله او هیچ انسان شرافتمند و بزرگواری وجود نداشت.[2] همچنین در طول زندگانی عمر و همراهی او با خاتم الانبیاء (صلی الله علیه و‌ آله) با اینکه تعداد جنگها و غزوه‌ها زیاد بود، اما هیچ شجاعت و مبارزه‌ای از او دیده نشده است. بلکه نقل‌های متعددی در مورد فرار او از معرکه جنگ از جمله احد و حنین و خیبر نقل شده است که در کتب تاریخی به وضوح بیان شده است. حتی نقل شده در جریان صلح حدیبیه عمر بن خطاب جرات نکرد نامه پیامبر اکرم را برای اهالی مکه برده و برای آنها بخواند. وقتی از او دلیل این کار پرسیده شد در پاسخ گفت: اگر مورد آزار قرار بگیرم قبیله‌ام یعنی بنی عدی مرا یاری نمی‌کنند.[3] در جریان جنگ بدر نیز هیچ یک از افراد قبیله بنی عدی حاضر به شرکت در آن نشدند.[4] خلاصه آنکه اسلام توسط عمر بن خطاب که نه در خودش و نه در خانواده و قبیله اش هیچ عزت و شجاعتی نبوده، تقویت نشده است. ب- آیا عمر پیشنهاد ازدواج با حفصه را به پیامبر مطرح کرد؟ گرچه نقل شده عمر به پیامبر پیشنهاد ازدواج پیامبر با دخترش را داد اما برخی مورخین بر خلاف آن را ابراز کردند. بعضی چنین نقل کردند که عثمان بن عفان حفصه را از عمر خواستگاری کرد اما او قبول نکرد. وقتی خبر به پیامبر رسید به عمر فرمود: می‌خواهی تو را به بهتر از عثمان راهنمایی کنم؟ عرضه داشت بله، فرمود پس دخترت را به ازدواج من در بیاور.[5] با این وجود این یک ازدواج سیاسی بود و مى‏توان اين نكته را از سخنان عمر به حفصه فهميد كه وقتى با همدستى عايشه عليه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) متحد شد و حضرت از هر دو كناره ‏گيرى كرد؛ مى‏ خواست حفصه را براى بار دوم طلاق دهد. عمر نزد دخترش آمد و گفت: به خدا قسم، مى ‏دانم كه رسول خدا تو را دوست ندارد و اگر من نبودم ترا طلاق مى‏داد.[6] نتیجه به طور کلی، عزت و شوکت اسلام به مسلمانان نیست بلکه این انسان‌ها هستند که با توجه به ایمان و عملشان محترم شمرده می‌شوند چنانچه در قرآن فرمود:«يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلامَكُمْ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَداكُمْ لِلْإيمانِ إِنْ كُنْتُمْ صادِقين‏»[7] یعنی بر تو منّت مى‏ گذارند كه اسلام آورده ‏اند، بگو: بر من به خاطر اسلام آوردنتان منت نگذاريد، بلكه اين خداست كه بر شما منّت نهاد و شما را به ايمان هدايت فرمود، اگر راست مى ‏گوييد. پایه‌های اسلام و شوکت آن صرفا بر اساس معصومین (علیهم السلام) می‌باشد. پی‌نوشت: [1]. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج‏12، ص: 183. [2]. ابن حبیب، المنمق، ص:129. [3]. محمد سپهری، سیرت جاودانه، ج‏1،ص:360. [4]. تاريخ ‏الطبري، ج‏2، ص:438. [5]. محب الدین الطبري، ذخائر العقبى، ص:165. [6]. ابن اثیر, أسد الغابة، ج‏6، ص:66. [7]. حجرات/17.

سلام. ممنون از سوال شما. آهنگ و اقوام چند نکته را متذکر میشوم: الف- گاهی انسان بدون توجه به فتوای مرجع تقلیدش، از روی احساس رفتارهایی را بروز میدهد که صحیح نیست. چنین نیست که هر آهنگی حرام باشد. چنین نیست که هر آهنگ شادی حرام باشد. مشهور فقهاء فرمودند گوش دادن به خوانندگی زن حرام است اما در مورد خوانندگی مردان آهنگی که مناسب مجالس لهو و لعب است و مثلا با آن میرقصند یا با آن حرکات عجیب و غریب انجام میدهند یا آهنگی که عقل انسان را زائل میکند، اینها حرام است. شما ابتدا بررسی کنید که آیا آهنگی که در ماشین یا خانه یا تلویزیون یا رادیو پخش میشود، از چه نوع آهنگی است. البته گوش ندادن به آهنگ بهتر از گوش دادن به آن است اما اگر طبق فتوای مرجع تقلیدتان، فلان آهنگ مشکلی نداشت، شما نیز نباید به خودتان و دیگران سختی وارد کنید. ب- اگر واقعاً بررسی کردید و متوجه شدید که آهنگ حرام و لهوی است و نباید به آن گوش دهید، در این صورت میتوانید با توجه به اهمیت مجلس و محلی که قرار است حاضر باشید، اقدام کنید. مثلا اگر مجلس عروسی است و مهم نیست شما حاضر شوید، پس عذر خواهی کنید و حاضر نشوید یا خیلی زود بروید و تبریک بگویید و تا آهنگ شروع شد برگردید. یا اگر مجلس مهمانی است و نرفتن شما برای دیگران ناراحتی ایجاد نمیکند، نروید. البته نباید با فامیل و اقوام قطع ارتباط کرد و میتوانید به آنها توضیح دهید که نیامدن شما به مجلس آنها به این دلیل است و شما به آنها همچنان علاقه دارید و میخواهید رفت و آمد داشته باشید. اگر قبول نکردند میتوانید فقط در حد سلام و علیک از طریق فضای مجازی یا تلفن با آنها در ارتباط باشید. ج- راه حلی که خودتان پیشنهاد دادید یعنی یاد و ذکر خدا، خیلی خوب است به شرطی که راه دیگری نداشته باشید. مثلا با برادرتان که هم مسیر هستید، اگر میتوانید با یک وسیله دیگر مثل تاکسی یا قطار به مقصد برسید، انجام دهید و گرنه با انجام صحبتهای مهربانانه یا از طریق یک بزرگتر مثل دایی یا عمو یا والدین با او در مورد این کار ناپسند سخن بگویید.

سلام ممنون از سوال شما. هر چند انسان امروزی از نسل حضرت آدم و حوا (علیهما السلام) است. اما به گسترش روز به روز نسلها، خداوند برخی قوانین را برای نظم بخشیدن به جوامع بشری و حفظ سلامت افراد تعیین کرد. یکی از این قوانین مسائل مربوط به محرم و نامحرم بودن است. شاید شما در ظاهر بگویید وقتی یک پدر و مادر مشترک داریم پس باید با هم محرم باشیم اما خداوند که خالق همه چیز است چنین تشخیص داد که عموزاده ها و عمه زاده ها با هم محرم نباشند و برخی شرایط در مقابل همدیگر رعایت کنند. مثل آنکه قانون میگوید تنها پزشکان میتوانند وارد اتاق عمل شوند. هر چند ممکن است کسی بگوید پزشک یک انسان است و من هم یک انسان و تفاوتی نداریم. اما قانون به این صورت وضع شده است. به طور خلاصه، این یک قانونی است که توسط خداوند وضع شده و رعایت آن از نشانه های بندگی است.

سلام. ممنون از سوال شما. پس از پاسخ به این نکته باید توجه کرد: استناد شما به آیات قرآن به این معناست که شما قرآن را به عنوان یک منبع معتبر و قطعی پذیرفته‌اید. در غیر این صورت رجوع به قرآن معنا ندارد و قرآن با سایر کتابها تفاوتی نمی‌کند. اگر شما به قرآن رجوع میکنید برای اینکه اثبات کنید دین اسلام بر حق نیست یا سایر ادیان بر حق هستند، این مسیری که طی میکنید قطعا صحیح نیست. چون در واقع شما به صورت گزینشی فقط به آیاتی که فکر میکنید مقصود شما را تامین میکند، اشاره میکنید. در حالیکه خداوند به صراحت فرموده تنها دینی که از انسان پذیرفته می‌شود، اسلام است.«وَ مَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلامِ ديناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرين‏»[1] یعنی كسى كه جز اسلام دين ديگرى انتخاب نمايد، از او پذيرفته نمى‏گردد و در آخرت از زيانكاران است. اما بررسی اصل مطلب شما: 1. گفتید که اگر منظور از عقل، عقل روزمره باشد،‌ با دین در تعارض است و عقل آن را نمی‌پذیرد و به آیه ایمان به غیب اشاره کردید. آیا میان دین و عقل تعارض است؟ پاسخ منفی است. یعنی عقل می فهمد که در بسیاری از موارد قدرت تشخیص ندارد. عقل سالم متوجه است که در امور تخصصی باید به کارشناس مراجعه کرد. اگر بیمار میشود به پزشک رجوع کند. اگر میخواهد خانه بسازد از مهندس کمک بگیرد. حتی در مسائل آزمایشگاهی و علوم تجربی، عقل چندان کاربردی ندارد. در آزمایشگاه به بررسی اموری می‌پردازند که با حواس پنجگانه درک شده اند و انجام فعل و انفعالات روی آنها به یک سلسله از نتایج منتهی میشوند. به عبارت دیگر، عقل میگوید چیزی که حس درک میکند قابل اثبات است اما چیزی که با حس قابل درک نیست، قابل انکار نیست. پس میان دین و عقل تعارض نیست بلکه دلیل بر انکار ندارد. اما آیا واقعاً عقل وجود دین به معنای عالم غیب را نمی‌پذیرد؟ وقتی سخن از اثبات وجود خدا و مسائل غیبی یا ماوراء ماده میشود، باید با ابزار خاص و ویژه آن را بررسی کنیم. ابزار بررسی مسائل غیبی، حواس پنجگانه نیست. چنین نیست که اگر چیزی با حس درک نشد پس بگوییم نیست. مثلا امواج رادیویی یا جاذبه زمین، میدانیم اینها هستند ولی با حس به صورت مستقیم درک نمیشوند بلکه از آثار و نشانه ها آنها را شناختیم. شناخت خدا و درک مسائل غیبی نیز از این قبیل است. گاهی با آثار و نشانه ها خدا شناخته میشود. عقل سالم وقتی به اطراف خویش نظر میکند و این زیبایی ها و این نظم در عالم را مشاهده میکند متوجه وجود یک ناظم ذی شعور و آگاه میشود که ماوراء این عالم توانسته این نظم را به آن ببخشد. گاهی اثبات وجود خدا، توسط استدلالهای عقلی مثل برهان حدوث و برهان امکان و وجوب صورت میپذیرد. که البته توضیح آن در کتب فلسفی بیان شده است. به هر حال، عقل روزمره ای که به آن اشاره کردید، همان عقلی است که خود را وابسته به حواس پنجگانه میداند و غیر از آن، به چیزی اعتماد نمیکند. این عقل گرچه در برخی مسائل میتواند به انسان کمک کند اما در بسیاری از مسائل ناقص است و نمیتوان به آن اعتماد کرد. 2. اگر خداوند در قرآن فرموده میان رسولان تفاوتی نیست، دقیقا به همین معنا به کار میرود اما شما اینطور برداشت کردید که نباید کاری به سایر ادیان داشته باشیم. اشکال دقیقا همین است. حقانیت رسول هیچ ارتباطی به حقانیت دین او ندارد. پیامبران در زمان خودشان برای مردم دین و آئین آوردند. آن دین تا زمان پیامبر بعدی حق و حقیقت بود. اما پیامبر بعدی که آمد و دین جدید آورد، دیگر دین قبلی حق نیست. خداوند به همین نکته اشاره میکند. رسولان هیچ تفاوتی با هم ندارند چون همگی یک ندا سر دادند و آن توحید است. قطعا هر پیامبر پیش از آنکه از دنیا برود به وجود پیامبر بعدی بشارت داده و مردم را به فرمانبرداری از او توصیه کرده. البته در طول تاریخ در میان یاران پیامبران همیشه کسانی بودند که دین را به انحراف کشیده و مردم را گمراه کردند. 3. شما به آیه ای اشاره کردید که میفرماید در صورتی که مردم تقوا پیشه کردند برکات زمین و آسمان بر آنها فرود می آید. برداشت شما این است که اگر مکاشفه شد و این نتایج حاصل شد نشان میدهد که دین بر حق است. این آیه اشاره ایمان تمام مردم و انسانها دارد. فرموده اگر تمام مردم مومن شوند و به دستورات دین عمل کنند (تقوا) قطعا برکات از زمین و آسمان بر آنها نازل میشود. این آیه هیچ ربطی به مقصود شما ندارد. شما سخن از حق بودن دین میزنید اما این آیه میفرماید ایمان تمام مردم این نتیجه را دارد نه اینکه اگر شما یا من یا یک کشور یا یک جمعیت خاص ایمان آورد، برکات نازل میشود. 4. به این آیه اشاره کردید که اگر معبود با شما حرف نزد پس او خدای واقعی نیست. اگر منظور شما این است که الله با انسان ها حرف نمیزند پس او نمیتواند معبود واقعی باشد، این سخن شما صحیح نیست. چون خداوند با انسان ها سخن گفته و میگوید اما نه مستقیم بلکه از طریق پیامبران که واسطه میان خلق و خالق هستند. قرآن تماما سخنان خداوند است. گوساله یا بت یا هر چیز دیگری به جز الله که پرستیده میشود، نه مستقیم و نه غیر مستقیم توان سخن گفتن با انسان را ندارد و حتی نمیتواند از خودش دفع ضرر کند چه رسد به اینکه محافظ انسان ها و پیروانش باشد. امروز اگر شما کسانی را میبینید که گوساله پرستی میکنند و ادعای آرامش در زندگی نیز دارند، نه به خاطر حق بودن معبودشان باشد، بلکه به خاطر تلقینات و توهمی است که نسبت به این معبود دارند. اگر برای آنها توضیح داده شود که خدا به چه معناست؟ خدا چه خصوصیاتی دارد؟ آیا خدا میتواند جا و مکان داشته باشد؟ آیا خدا به دیگران محتاج است؟ قطعا عقل فطری آنها بیدار میشود و از آنچه قبول داشتند توبه خواهد کرد. 5. در آخر به توبیخ خدا نسبت به یهود و نصاری اشاره کردید که آنها گفتند ما فرزندان خدا هستیم و خدا فرمود اگر چنین است چرا عذاب میشوید؟ برداشت من از سخن شما این بود که (درد در انسان نشان میدهد که خدا در زندگی نیست). اما این نکته نیز بر نبود خداوند دلالت ندارد. از گذشته های دور (مساله شرور در انکار خدا) در میان انسان ها مطرح بوده است. بعضی مدعی هستند که وجود ظلم و شر در این عالم نشان میدهد که خدایی در این عالم نیست و گرنه خدا اگر عادل و قادر بود، مقابل آن می ایستاد. این شبهه کاملا ناروا و پاسخ واضح است. در مثالی که زدید، درد، یک شر بالذات نیست. شر بالعرض است. وقتی شما احساس درد می‌کنید این نشان میدهد که درون شما بیماری وجود دارد. اتفاقا اگر این درد نبود، شما متوجه آن بیماری نمیشدید و ممکن بود به بیماری لاعلاج مبتلا شوید. بیماری های خاموش از بدترین بیماری ها محسوب میشود چون انسان متوجه پیشرفت آن در بدن نمیشود. اما درد بیرونی اگر منظور شما مشکلات اقتصادی و سختی های زندگی و امثال اینهاست، اینها قطعا بر نبود خدا دلالت ندارد. چون در این دنیا همه انسان ها دارای اختیار و اراده هستند. هر کسی برای پیش برد اهداف خودش ممکن است به دیگران ظلم کند و خدا انسان را به صورت مختار و آزاد آفرید تا معلوم شود چه کسی به مسیر حق قدم میگذارد و چه کسی از این مسیر رویگردان است. پی‌نوشت:  [1]. آل عمران/85.