نظرات yunos

در منابع حدیثی، دعاهای متنوعی در این زمینه از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) نقل شده است که متن و یا نشانی برخی از آنها را در این نوشتار مختصر ذکر خواهیم کرد:

1. پیامبر خدا(صلوات الله علیه و آله) پس از ختم کردن قرآن چنین دعا می‌کرد: «اللَّهُمَّ ارحَمنی بِالقُرآنِ وَ اجعَلهُ لی إماماً. و هُدىً و رَحمَةً، اللَّهُمَّ ذَکِّرنی مِنهُ ما نَسیتُ، و عَلِّمنی مِنهُ ما جَهِلتُ، وَ ارزُقنی تِلاوَتَهُ آناءَ اللَّیلِ و أطرافَ النَّهارِ، وَ اجعَلهُ حُجَّةً لی یا رَبَّ العالَمین»؛[1] «خدایا! به حقّ قرآن، بر من رحم کن، و آن‌را براى من پیشوا و راهنما و رحمت قرار ده. خدایا! آنچه را که از آن فراموش کرده‌ام، به یادم آور، و آنچه را که از آن نمی‌دانم، به من بیاموز، و تلاوتش را در اوقات شب و روز، روزی‌ام فرما، و آن‌را برایم حجّت قرار ده، اى پروردگار جهانیان!».

2. پیامبر خدا(صلوات الله علیه و آله) فرمود: هر گاه یکى از شما [قرآن را] ختم کرد، بگوید: «اللَّهُمَّ آنِس وَحشَتی فی قَبری»؛[2] بار الها! وحشت مرا در قبرم به آرامش تبدیل کن.

3. امام على(علیه السلام) فرمود: حبیب من، پیامبر خدا(صلوات الله علیه و آله)، مرا دستور داد که هنگام ختم قرآن، چنین دعا بخوانم: «اللَّهُمَّ إنّی أسأَلُکَ إخباتَ المُخبِتینَ، و إخلاصَ الموقِنینَ، و مُرافَقَةَ الأَبرارِ، وَ استِحقاقَ حَقائِقِ الإِیمانِ، وَ الغَنیمَةَ مِن کُلِّ بِرٍّ، وَ السَّلامَةَ مِن کُلِّ إثمٍ، و وُجوبَ رَحمَتِکَ، و عَزائِمَ مَغفِرَتِکَ، وَ الفَوزَ بِالجَنَّةِ، وَ النَّجاةَ مِنَ النّارِ»؛[3] «خدایا! از تو خشوع خاشعان، اخلاص اهل یقین، دوستى با نیکان، شایستگى براى دریافت حقایق ایمان، بهره‌مندى از هر نیکى، دور بودن از هر گناه، لزوم رحمتت، آمرزش‌هاى حتمی‌ات، رسیدن به بهشت، و رهایى از آتش را می‌خواهم».

4. امام زین العابدین(علیه السلام) فرمود: امیر مؤمنان علی(علیه السلام)، هرگاه قرآن را ختم می‌کرد، می‌گفت: «اللّهُمَّ اشرَح بِالقُرآنِ صَدری، وَ استَعمِل بِالقُرآنِ بَدَنی، و نَوِّر بِالقُرآنِ بَصَری، و أطلِق بِالقُرآنِ لِسانی، و أَعِنّی عَلَیهِ ما أبقَیتَنی فَإِنَّهُ لا حَولَ ولا قُوَّةَ إلّا بِک‏»؛[4] «خدایا! سینه‌ام را با قرآن، فراخ ساز و تنم را با قرآن به کار گیر، دیده‌ام را با قرآن بینا گردان، زبانم را با قرآن، گویا ساز و تا هنگامى که مرا زنده نگه می‌دارى، در [کار] قرآن، یاری‌ام کن؛ چرا که جز با تو قدرت و توانى نیست».

5. همچنین دعای 42 صحیفه سجادیه برای ختم قرآن است که امام سجاد(علیه السلام) آن دعا را پس از ختم قرآن می‌خواندند.[5]

6.مرحوم علّامه مجلسی در كتاب بحار الانوار نقل می‎كند كه امام علی ـ علیه السّلام ـ هنگام ختم قرآن این دعا را نیز می‎خوانده‎اند:

«اَللّهُمَّ اشْرَحْ بِالْقُرْآنِ صَدْری، وَ اسْتَعْمِلْ بِالْقُرْآنِ بَدَنی، وَ نَوِّر بِالْقُرْآنِ بَصَری، وَ اَطْلِقْ بِالْقُرْآنِ لِسانی، وَ اَعِنّی عَلَیْهِ ما اَبْقَیْتَنی، فَاِنَّهُ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ اِلّا بِكَ».[6] ؛

بار خدایا! سینه‎ام را با قرآن گشاده گردان، جسمم را با قرآن به خدمت‌ بگیر، چشمم را با قرآن نورانی نما، زبانم را با قرآن گویا كن، و تا زنده‎ام مرا در راه قرآن یاری كن، كه هیچ نیرو و قدرتی جز به تو نیست.

 
[1]. حلى، رضى الدین على بن یوسف بن المطهر، العدد القویة لدفع المخاوف الیومیة، ص 22 – 23، قم، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى‏، چاپ اول‏، 1408ق؛ عراقی، أبو الفضل زین الدین عبد الرحیم بن الحسین، ص 329، بیروت، دار ابن حزم، چاپ اول، 1426ق.
[2]. جلال الدین سیوطی، عبد الرحمن بن أبی بکر، الفتح الکبیر فی ضم الزیادة إلى الجامع الصغیر، ج 1، ص 97، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1423ق.
[3]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 342، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، 1412ق.
[4]. طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج ‏1، ص 323، تهران، المکتبة الإسلامیة، بی‌تا.
[5]. علی بن الحسین(ع) (امام چهارم)، الصحیفة السجادیة، ص 174 – 182، قم، دفتر نشر الهادی، چاپ اول، 1376ش.
[6]. بحار الانوار، ج 89، ص 209.