Oruç için üç aşama belirlenmiştir. Bu üç aşama oruç ehli olan herkes için yararlıdır. Bir aşama, bilinen orucun genel aşamasıdır, yani yemekten, içmekten ve diğer yasaklanan konulardan sakınmaktır. Eğer orucun tek içeriği bu imsak ve kaçınma eylemi olsa bile bir çok yararı söz konusudur. Yani bu aşama hem bizi sınar, hem de bir şeyler öğretir. Bu aşama hem derstir, hem hayat, hem egzersiz ve hem spordur. Masum imamlardan orucun bu aşamasına vurgu yapan bir çok rivayet söz konusudur.
İmam Sadık (a.s) bir rivayette şöyle buyurur:
Yüce Allah orucu farz kıldı ki bu saatlerde zengin ve yoksul eşit olsun.[1]
Yoksul insan gün boyunca her istediğini alıp yiyemez, içemez. Ancak zengin insanlar gün boyunca heves ettiği her şeyi alır, yer veya içer ve onlar için her şey hazırdır. Zengin kimse yoksul insanların halinden ve onun heves ettiği şeyleri anlamaz. Ancak oruç tutulduğunda bütün herkes eşit olur ve kendi iradeleri ile nefsani isteklerinden mahrum kalır. İnsanlara açlık ve susuzluğa tahammül etmesi için sabır gücü verilir.
Orucun ikinci aşaması, günahlardan sakınmaktır. Yani kulağınızı, gözünüzü, dilinizi, bedeninizi ve gönlünüzü, hatta bazı rivayetlere göre derinizi ve saçlarınızı günahlardan korumanız gerekir. Günahtan sakınmak, insan gözünde bir dağ kadar büyük görünen bir olaydır. Ancak karar verirseniz bu dağ, düz bir ova gibi olur. Ramazan ayı bunun egzersizini yapmak için en iyi fırsattır.
Orucun 3. aşaması, insan fikri ve zihnini Allah'ı anma konusunda gaflete düşüren her şeyden uzaklaşmaktır. Bu, İslam peygamberi'in (s.a.a) yüce Allah'a hitaben arz ettiği orucun üst düzeydeki aşamasıdır.
Oruç, gönülde hikmet pınarlarını coşturur. Hikmet gönüle egemen olunca o nurani ve aydın marifet oluşur. Marifet oluşunca da Hz. İbrahim'in yüce Allah'tan istediği ve bu ayın dualarında da sürekli tekrarlandığı yakin hasıl olur. Yakine kavuşan insan da hayatında her türlü zorluğun üstesinden gelir ve olaylar karşısında yenilmek bilmez. Bakın bu çok önemlidir. Hayatı boyunca yüceliş yolunu katetmek isteyen insanın, sorunlar karşısında eğilmemesi. İşte yakin, insana böyle bir hal kazandırır. Bunlar, orucun sonuçlarıdır. Oruç, insan kalbinde Allah'ın zikrini canlandırıp, marifet ışığıyla gönlünü aydınlatırsa gerisi kendiliğinden gelir. Ancak insanı Allah karşısında gaflete sürükleyen her şey oruç sırasında da zararlıdır. Ne mutlu kendilerini yakin aşamasına ulaştıranlara. Günah ve hevesler karşısında sabırlı olmanın simgesi, oruçtur. Dolayısıyla rivayetlerde de, orucun, ‘sabır' olarak tabir edildiği görülür. Oruç, isteklerden vaz geçmektir.
Notlar:
[1] ليستوى به الغنى و الفقير
[2] http://turkish.khamenei.ir//index.php?option=com_content&task=view&id=21...