جبر در عصمت؟!

با سلام خدمت شما.

در این خصوص این سوال باید گفت: بدون شک در این آیه اراده تکوینی خداوند متعال مد نظر است. زیرا اراده تشریعی با ظاهر آیه سازگاری ندارد.

اما در رابطه با این سوال باید گفت: خداوند متعال می داند که معصومین با اراده و اختیار خود گناه نمی کنند، لذا او نیز اراده می کند که آنها طاهر باشند. یعنی معصومین چون به عواقب گناه آگاه هستند هیچ انگیزه ای برای گناه ندارند، لذا گناهی از آنان صادر نمی شود. درست مثل کسی که بداند در این لیوان سم وجود دارد، چنین شخصی هرگز میل ندارد آن لیوان را بخورد.

پس معصومان با اراده و اختیار خود هرگز گناه نمی کنند، چون به ماهیت گناه علم دارد. و خداوند متعال نیز می داند که آنان چنین هستند، لذا اراده میکند که آنان گناه نکنند؛ یعنی اراده و اختیار آنان را اراده میکند. به عبارت دیگر: از آن جايى كه خداوند متعال آگاهى دارد از اين كه اراده اهل بيت با اراده او مطابقت دارد و اين كه به جز خواست او چيزى نمى خواهند و انجام نمى دهند، زيرا آن ها در مراتب معرفت و عبوديت به جايى رسيده اند كه جز اراده خداوند متعال چيزى را اراده نمى كنند.
پس خداوند متعال از اراده تكوينى خود اجبار مى كند كه رجس را از آنان دور داشته و اين كه آن ها كارهايى را كه به اختيار خود انجام مى دهند در مسير اراده خداوند متعال است.
اما ديگر مردم كه اين حالات را ندارند، اراده خداوند به زدودن پليدى از آن ها تعلق نگرفته است.

پس درست است که در این آیه اراده الهی تکوینی است، ولی این اراده به اختیار خود آنان بر میگردد، یعنی خدا می داند که آنان با اختیار خودشان گناه نمی کنن و همین را هم اراده میکند. زیرا ما بنا بر توحید افعالی، همه امور عالم را تحت اراده تکوینی الهی میدانیم.

پس در این آیه بین اختیار معصومین و اراده تکوینی الهی هیچ منافاتی وجود ندارد.