در روايات براي زيارت پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله آثار و بركات فراواني ذكر شده است كه به اهمّ آنها اشاره مي شود:
1. بهشت رفتن:
از بزرگ ترين آثاري كه در زيارت نبي صلی الله علیه و آله و ديگر ائمه علیهم السلام ذكر شده، واجب شدن و يا رفتن به بهشت است كه اگر براي زيارت هيچ اثري نبود جز همين اثر، جا داشت مسلمانان و شيعيان شب و روز براي زيارت مشاهد مشرّفه تلاش کنند.
«عبد الله بن سنان» از امام صادق علیه السلام نقل كرده است كه حضرت فرمود: در حالي كه حسين بن علي علیه السلام در دامن پيامبر صلی الله علیه و آله نشسته بود، سرش را بالا آورده، عرض كرد:
«يَا اَبه! مَا لِمَن زَارَكَ بَعْدَ مَوتِكَ؟ فَقَالَ: يَا بُنَيَّ ! مَنْ اَتَانِي زَائِراً بَعْدَ مَوْتِي فَلَهُ الْجَنَّة وَمَنْ اَتَي اَبَاكَ زَائِراً بَعْدَ مَوْتِهِ فَلَهُ الْجَنَّةُ، وَمَنْ اَتَي اَخَاكَ زَائِراً بَعْدَ مَوْتِهِ فَلَهُ الْجَنَّةُ وَمَنْ اَتَاكَ زَائِراً بَعْدَ مَوتِكَ فَلَهُ الْجَنَّة؛1
اي پدر! چه پاداشي است براي كسي كه تو را بعد از مرگت زيارت نمايد؟
پس فرمود: اي پسرم! كسي كه بعد از مرگم، به زيارت من آيد براي او [پاداش] بهشت است، و كسي که به زيارت پدرت (علي علیه السلام) بعد از مرگش آيد، بهشت براي او و كسي كه تو و برادرت حسن را بعد از مرگت زيارت كند، پاداش او بهشت است.» اين مضمون در روايات شيعه فراوان آمده است.2
در منابع اهل سنّت نيز اين معنا نقل شده است كه آن حضرت فرمود: «مَنْ زَارَ قَبْرِي فَلَهُ الْجَنَّة؛3 هر كسي قبر مرا زيارت كند، براي او بهشت است.»
2. رسيدن به شفاعت
از ديگر آثار زيارت پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله در روايات مشمول شفاعت كبراي آن حضرت شدن است. اين اثر نيز در روايات متعددي از شيعه و سنّي رسيده است كه به ذكر برخي از آنها بسنده مي كنيم:
«مسعدة بن صدقة» از امام باقر علیه السلام و آن حضرت از پدرش نقل كرده است كه پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود:
«مَنْ زَارَنِي حَيّاً وَمَيِّتاً كُنْتُ شَفِيعاً يَوْمَ الْقِيَامَةِ؛4
كسي كه مرا در زندگي و مرگم زيارت كند، من در روز قيامت شفيع او خواهم بود.»5
همچنین از «ابن عمر» نقل شده است كه پيامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «مَنْ زَارَ قَبْرِي وَجَبَتْ لَهُ شِفَاعَتِي؛6 كسي كه قبر مرا زيارت كند، شفاعتم براي او واجب [و ضروري] است.»
اين مضمون در روايات أهل سنّت مكرر و فراوان آمده است.7
3. هم جواري با رسول خدا صلی الله علیه و آله
از پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله نقل شده است كه فرمود:
«مَنْ زَارَنِي فِي حَيَاتِي وَ بَعْدَ مَوْتِي كَانَ فِي جِوَارِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ؛8
كسي كه مرا در زندگي يا بعد از مرگم زيارت كند، روز قيامت در جوارم خواهد بود.»
در روايات عامه از طريق «انس بن مالك» نقل شده است كه: «مَنْ زَارَنِي مُحْتَسِباً اِلَى الْمَدِينَةِ كَانَ فِي جِوَارِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ؛9 كسي كه از روي حساب مرا در مدينه زيارت كند، روز قيامت همساية من خواهد بود.»
و در تعبير ديگر آمده است: «مَنْ زَارَ قَبْرَ رَسُولِ اللهِ كَانَ فِي جَوَارِهِ؛10
كسي كه قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله را زيارت كند، همجوارش خواهد بود.»
4. رهايي از سختيهاي قيامت
از پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله نقل شده است كه به حضرت علي علیه السلام فرمود:
«يَا عَلِيُّ مَنْ زَارَنِي فِي حَيَاتِي أَوْ بَعْدَ مَوْتِي أَوْ زَارَكَ فِي حَيَاتِكَ أَوْ بَعْدَ مَوْتِكَ أَوْ زَارَ ابْنَيْكَ فِي حَيَاتِهِمَا أَوْ بَعْدَ مَوْتِهِمَا ضَمِنْتُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَنْ أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا وَ شَدَائِدِهَا حَتَّى أُصَيِّرَهُ مَعِي فِي دَرَجَتِي؛11
اي علي! كسي كه مرا در حياتم يا بعد از مرگم زيارت كند، و يا تو يا دو فرزندت را در حيات و ممات شما زيارت كند، ضمانت مي كنم كه روز قيامت او را از گرفتاريها و سختيهاي آن نجات دهم و او را [در بهشت] با خودم در درجه ام قرار دهم.»
در منابع اهل سنّت نيز رواياتي به اين مضمون آمده است، از جمله «حاطب» از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل كرده است كه آن حضرت فرمود: «مَنْ زَارَنِي بَعْدَ مَوتِي فَكَانَّمَا زَارَنِي فِي حَيَاتِي ، وَمَنْ مَاتَ بِاَحَدِ الْحَرَمَيْنِ بُعِثَ مِنَ الآمِنِينَ يَوْمَ الْقِيَامَةُ؛12 كسي كه مرا بعد از مرگم زيارت كند، گويا در حياتم زيارت كرده است و كسي كه در يكي از حرمين (مكه و مدينه)، از دنيا برود، جزء امنيت داران روز قيامت خواهد بود.»
و به همين مضمون روايات ديگري نيز داريم.13
5. رهايي از گناهان
از ديگر آثار گران سنگ زيارت «گناه زدايي» است، كه مي توان اين اثر را مادر و سنگ زيرين همة آثار زيارت دانست.
از «معلّي بن شهاب» نقل شده است كه امام حسين علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله پرسيد:
«يَا أَبَتَاهْ مَا لِمَنْ زَارَكَ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: يَا بُنَيَّ مَنْ زَارَنِي حَيّاً أَوْ مَيِّتاً أَوْ زَارَ أَبَاكَ أَوْ زَارَ أَخَاكَ أَوْ زَارَكَ كَانَ حَقّاً عَلَيَّ أَنْ أَزُورَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ أُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ؛14
ای پدر! پاداش کسی که تو را زیارت کند چیست؟
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که مرا در حیات یا مماتم زیارت کند یا پدر تو [علی علیه السلام] را زیارت کند یا برادرت [حسن علیه السلام] را زیارت کند یا تو را زیرات کند، بر من لازم است که روز قیامت او را زیارت کنم و او را از گناهانش رها سازم.»
در منابع اهل سنت وجود دارد كه اعرابي به زيارت پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله آمد، سلام كرد و طلب استغفار نمود، آنگاه شنيده شد كه پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود: «يَا عُتْبي! الْحِقْ الاَعْرَابِِي فَبَشِّرْهُ اَنَّ اللهَ قَدْ غَفَرَ لَهُ؛15 به دنبال اعرابي برو و به او بشارت بده كه خداوند او را بخشيد.»
و در روايتي كه قبلاً نقل شد، آمده است كه: از گناه همچون روزي كه از مادر متولد شده است، پاك مي شود:
«مَنْ زَارَ قُبُورَكُمْ .... وَ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ حَتَّى يَرْجِعَ مِنْ زِيَارَتِكُمْ كَيَوْمٍ وَلَدَتْهُ أُمُّه ؛16
هر کس زیارت کند قبور شما را ... از گناهانش پاک شده باشد، همانند روزی که از مادر متولد شده بود.»
پی نوشت:
1)كامل الزيارات، ابن قولويه جرحاني، دارالفكر، بيروت، ج 1، باب 1، ح 1؛ وسائل الشيعة، ج 14، ص330، باب 2، ح 19.
2) بحار الانوار، علامه مجلسی، مؤسسة الوفاء، بيروت، 1403 ق، ج100، ص142، ح 24 ـ 22.
3)تلخيص الجبير، ابن حجر عسقلاني، دار معرفة، بيروت، 1384 ق، ج 2، ص 266، ش 1075.
4)حفه، الاحوذي، محمد عبد الرحمن مبارك كفوري، دار احياء التراث، بيروت، ج 1، ص331.
5) بحار الانوار، ج 100، ص 139، ح 2.
6) سنن دار قطني، علي بن عمر الدار قطني، دار الفكر، بيروت، 1414 ق، ج 2، ص 217، ش2669.
7) المعجم الكبير، سليمان طبراني، دار احياء التراث، بيروت، دوم، 1397 ق، ج 12، ص 225، ش 13149.
8) كامل الزيارات، ج 13، باب 2، ح 11.
9) شعب الايمان، ج 3، ص 490، ش 4158، و كنز العمال، ج 12، ص 272، ش 35007.
10) الغدير، علامه اميني، بنیاد بعثت، تهران، 1369ش، ج 5، ص 108، ح 22.
11)الكافي، کلینی، انتشارات اسلامیه، تهران، چاپ دوم، 1362 ش، ج 4، ص 579، ح 2.
12) ميزان الاعتدال، ج 4، ص 265، ش 9095، و موسوعه، ج 4، ص 88، و ج 1، ص 49.
13) شعب الايمان، ج 3، ص 490، ش 4158، و موسوعه، ج 4، ص 88.
14) الكافي، كليني، ج 4، ص 548، ح 4، ترجمه آن گذشت.
15) تفسير ابن كثير، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1419 ق، ج 1، ص 773.
16) كامل الزيارات، ص 156، باب 64، ح1.