انسانی که با بالابردن بصیرت دینی و رعایت تقوای الهی، خود را به مرحله‌ای رسانده است که توانایی نجات‌یافتن از تاریکی فتنه‌ها را دارد، می‌تواند از خداوند بخواهد که فتنه‌هایی را ایجاد کند تا مرز میان افراد باتقوا و فاسقان برای افراد جامعه مشخص‌تر شود.
پرسش: آیا در آخرالزمان باید از خداوند خواست تا فتنه‌هایی را به وجود آورد، و به وسیله‌ی آنها صف مؤمنان را از منافقان جدا کند؟!
پاسخ:
انسان همواره باید از گرفتار شدن به فتنه‌هایی که ممکن است او را از راه راست خارج کند، به خدا پناه برده و خود را از شکست خوردن در این آزمایش‌ها در امان نداند. طبق گزارشاتی که در منابع شیعی و اهل سنت آمده، رعایت تقوای الهی راهی برای خروج از فتنه‌ها بوده و این فتنه‌ها نابود کننده منافقان می‌باشد.
بر این اساس، انسانی که با بالابردن بصیرت دینی و رعایت تقوای الهی، خود را به مرحله‌ای رسانده است که توانایی نجات‌یافتن از تاریکی فتنه‌ها را دارد، می‌تواند از خداوند بخواهد که فتنه‌هایی را ایجاد کند تا مرز میان افراد باتقوا و فاسقان برای افراد جامعه مشخص‌تر شود.
انسان همواره باید از گرفتار شدن به فتنه‌هایی که ممکن است او را از راه راست خارج کند، به خدا پناه برده و خود را از شکست خوردن در این آزمایش‌ها در امان نداند؛ اما طبیعی است فردی که به خدا تکیه کند، خداوند نیز او را برای خروج از فتنه‌های یاری خواهد کرد.
رعایت تقوا راهی برای خروج از فتنه‌ها
امام علی (علیه‌السّلام): «... بدانید آن‌کسی که تقوای الهی را رعایت کند، خداوند راه خروج از فتنه‌ها را برای او باز می‌کند، و به او نوری نشان خواهد داد که او را از تاریکی‌ها برهاند...» [۱]
امام حسن (علیه‌السّلام): «ای بندگان خدا! پرهیزگاری کنید و بدانید هر کسی پرهیزگار باشد، خداوند راه نجات او را از میان (امواج) فتنه نشانش خواهد داد و گام او را در کارش استوار خواهد ساخت و (موجبات) رهیابی او را فراهم خواهد آورد...» [۲]
بر این اساس، انسانی که با بالابردن بصیرت دینی و رعایت تقوای الهی، خود را به مرحله‌ای رسانده است که توانایی نجات‌یافتن از تاریکی فتنه‌ها را دارد، می‌تواند از خداوند بخواهد که فتنه‌هایی را ایجاد کند تا مرز میان افراد باتقوا و فاسقان برای افراد جامعه مشخص‌تر شود.
روایت اهل سنت در مورد فتنه آخرالزمان
در منابع اهل سنت از پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده است: «لا تَکرَهُوا الفِتنَه فِی آخِرالزَّمانِ فَاِنَّها تُبیر المُنافِقین؛ [۳]
از فتنه‌های آخرالزمان اندوهی به دل نداشته باشید؛ زیرا این فتنه‌ها نابود کننده منافقان خواهد بود.»
روایت شیعی در مورد فتنه آخرالزمان
در منابع شیعی نیز کلامی از امام صادق (علیه‌السّلام) در همین زمینه وجود دارد: «تَمَنَّوُا الْفِتْنَةَ، فَفِیهَا هَلَاک الْجَبَابِرَةِ، وَ طَهَارَةُ الْاَرْضِ مِنَ الْفَسَقَةِ؛ در آرزوی فتنه باشید؛ زیرا در فتنه‌ها جبّاران نابود می‌شوند، و زمین از لوث وجود فاسقان پاک می‌گردد.» [۴]
روایت اخیر تنها ناظر به آخر الزمان نبوده و شامل تمام زمان‌ها می‌شود.
نتیجه نهایی و جمع‌بندی روایات بالا آن خواهد بود که انسان باید همواره از غرق شدن در امواج فتنه‌ها به خدا پناه ببرد و از خداوند بخواهد که همواره نوری را در اختیارش قرار دهد تا راه را از بی‌راهه بشناسد؛ اما با فراهم‌شدن این مقدمات، دیگر نباید از بروز فتنه‌ها نگران باشد، بلکه او حتی می‌تواند از خدا بخواهد تا فتنه‌هایی را به وجود آورد که موجب شناسایی بیشتر منافقان شده و باعث غربال شدن آنها از جامعه دین‌دار شود؛ زیرا هرگاه آزمونی سخت‌تر باشد، افرادی که توان همراهی را ندارند، از ادامه‌ی راه انصراف می‌دهند.
پی نوشت:
۱. ↑ سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، ص۲۶۶، محقق:صبحی صالح، بیروت، دار الکتاب اللبنانی، ۱۴۱۴ق.
۲. ↑ ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، ص۲۳۲، محقق:علی‌اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
۳. ↑ کورانی، احمد بن اسماعیل، کوثر الجاری الی ریاض احادیث البخاری، ج۱۱، ص۲۶، محقق: شیخ احمد عزو عنایه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۹ق.
۴. ↑ شیخ طوسی، محمد بن حسن، امالی، ص۷۰۰، قم، دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
منبع
اسلام کوئست، برگرفته از مقاله "فتنه‌های آخرالزمان راهی برای شناخته شدن منافقان"، تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۱/۰۶.