شیفت رویکرد برجامی اروپا/ استراتژی جدید اما قدیمی

چندی پیش در تاریخ نوزدهم نوامبر (29 آبان) شاهد صدور یک بیانیه از جانب تروییکای اروپایی یا همان کشورهای آلمان، فرانسه و انگلستان در محکومیت اقدامات هسته‌ای انجام گرفته توسط جمهوری اسلامی پس از خروج ایالات متحده از توافق‌نامه برجام بودیم. در پیام این سه کشور اروپایی، اقدامات جمهوری اسلامی در جهت کاهش پلکانی تعهدات خود در زمینه محدودیت‌های ایجاد شده بر اساس توافق برجام که واکنشی به خروج ایالات متحده از برجام و وضع تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی بود محکوم و این اقدامات نقض برجام تلقی شد. البته این محکومیت ولحن تند این بیانیه از سوی این سه کشور اروپایی یادآور همان رفتارهای فرستاده این سه کشور درتهران در مهرماه 82 و بر میز کوبیدن وزیرخارجه آلمان برای فشار به تهران است و یادآور فشارهای وارد شده به جمهوری اسلامی توسط اجماع شکل داده شده جهانی برای فشار حداکثری بر تهران، توسط اوباما است، که همراه با تحریم‌های شدید بین المللی علیه تهران صورت پذیرفت.
این در حالی است که در طول دوره ریاست دونالد ترامپ بر کاخ سفید تروییکای اروپایی اگرچه نه در عمل، اما درگفتار و اعلام سعی می‌کرد تا برجام را حداقل درقالب یک اسم و پوسته زنده نگاه دارد، اما درست پس از اعلام نتایج انتخابات آمریکا و گزارش "رافائل گروسی" مدیرکل آژانس انرژی اتمی، تروییکای اروپایی نیز با یک شیفت تاکتیکی، رویکردی را پیش گرفتند که در زمان اوبامای دموکرات دنبال می‌کردند.
این رویکرد اروپایی‌ها را می‌توان استارتی برای همکاری اروپا و ایالات متحده برای فشار بر جمهوری اسلامی ارزیابی کرد. با آمدن جو بایدن و کم شدن تنش‌های بروکسل-واشنگتن شاهد شکل گیری رویکردی شبیه به آنچیزی هستیم که در دوران زمامداری اوباما رقم خورد. یعنی شکل گیری یک اجماع بین المللی برای تحت فشار قرار دادن کشورمان، البته باید منتظر تنش زدایی احتمالی میان واشنگتن و پکن توسط بایدن نیز بود و دید که این تنش زدایی تا چه اندازه می‌تواند پکن را در فشارهای احتمالی علیه تهران با واشنگتن همراه سازد.
در آخر باید گفت این موضع اروپا را می‌توان فصلی نو در شروع یک استراتژی جدید البته قدیمی، ضد جمهوری اسلامی قلمداد کرد. بیانیه‌ای که در آن تروییکای اروپایی به جای محکوم نمودن و پرداختن به اقدام واشنگتن در جهت خروج از برجام، که عامل مرگ روح برجام بود، تنها به ابراز تاسف از این اقدام ایالات متحده اقدام نمودند و در طرف دیگر اقدامات جمهوری اسلامی را که با خروج ایالات متحده از توافق عملا دیگر نفعی از برجام برایش باقی نمانده، محکوم می‌نماید و کانال اینستکسی را که حتی نتوانست مجرایی برای انتقال ارز به جهت تامین داروهای مورد نیاز جامعه ایرانی باشد را نماد ایستادگی اروپاییان و حمایت از برجام خواند. باتوجه به مسائل مطرح شده و اشراف بر زمین بازی و شناخت بازیگران و پیش بینی حرکت ایشان نه با تکرار اشتباهات گذشته بلکه با استراتژی جدید و پر کردن آن خلاءها باید در مسیری گام برداشت که موجب عزت و رفاه ایران و ایرانیان شود. یعنی همان نوع نگاهی که رهبر معظم انقلاب (19 اردیبهشت 97) در دانشگاه فرهنگیان بدان اشاره داشتند:
«من به این سه کشور (اروپایی) هم اعتماد ندارم. من می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] می‌خواهید قرارداد بگذارید، تضمین به‌دست بیاورید ــ تضمین واقعی، تضمین عملی ــ وَالّا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [امّا] به‌یک‌شیوه‌ی دیگر. روش‌های سیاسی و دیپلماسی، روش‌های ویژه‌ای است؛ گاهی لبخند می‌زنند و در حال لبخند، خنجر را تا دسته در سینه‌ی انسان فرو می‌کنند؛ دیپلماسی این است دیگر؛ با اخلاق خوش، با تعریف و تمجید که «بله، شما خیلی خوبید، شما آقایید، ما می‌دانیم شما قرارداد را به هم نمی‌زنید،»! اگر چنانچه توانستید تضمین از آنها بگیرید به‌طوری که بشود اعتماد کرد، خب، اشکالی ندارد، حرکتتان را ادامه بدهید؛ اگر نتوانید چنین تضمین قطعی‌ای را بگیرید ــ که بنده هم بسیار بعید می‌دانم که بتوانید تضمین بگیرید ــ آن‌وقت دیگر نمی‌شود این‌جوری حرکت کرد و این‌جوری ادامه داد».
نویسنده: یوسفی
منبع: https://www.tahlilgar57.ir/content/14409