یکی از بیسابقهترین نرخهای باروری میان کشورهای اروپایی، نرخ باروری کشور مجارستان است که از سال 1955 تاکنون از ۲.۶۹ به ۱.۳۴ رسیده و میانگین سنی مردم مجارستان را از ۳۰.۸ سال به ۴۲ سال افزایش داده است.
مسئله افزایش جمعیت ، امروزه برای خیلی از کشورها، دارای اهمیت است و باعث شده در جایگاه سیاست این کشورها، نقشی اساسی داشته باشد؛ چراکه میتواند ماهیت یک کشور را در ابعاد مختلف، دستخوش تغییرات متعددی کند و سرنوشت آن کشور را رقم بزند. بر همین اساس جوامع اروپایی نیز دستخوش تغییرات کاهش جمعیت شدهاند و به این فکر افتادهاند تا سیاستهایی تشویقی برای فرزنددار شدن انتخاب کنند.
یکی از این کشورها مجارستان است که از بیسابقهترین نرخهای باروری میان کشورهای اروپایی را دارد. نرخ باروری این کشور از سال 1955 تاکنون از ۲.۶۹ به ۱.۳۴ رسیده و میانگین سنی مردم مجارستان از ۳۰.۸ سال به ۴۲ سال افزایش یافته است. سیر کاهشی نرخ رشد جمعیت این کشور، به گونهای است که سایت worldometers پیشبینی میکند با روند فعلی، جمعیت این کشور در سال ۲۰۵۰ به کمتر از هشت میلیون و سیصد هزار نفر خواهد رسید و میانگین سنی آنها ۴۸.۵ سال خواهد بود.[1]
در این راستا، کشور مجارستان، سیاستهای متنوعی را برای حمایت از خانواده و فرزندآوری برای افزایش جمعیت در نظر گرفته که بعضی از آنها با سیاستهای دیگر کشورها متفاوت است. این سیاستها عبارتند از:
1. تسهیلات: یکی از این خدمات، وامهای متعدد و با عناوین مختلفی است که به عنوان تسهیلات به خانوادهها برای فرزندآوری تعلق میگیرد؛ به این صورت که زنان زیر 40 سال که برای اولین بار ازدواج میکنند، از وام کمبهرهای به ارزش ۱۰ میلیون فورینت (۳۱۵۰۰ یورو) بهرهمند میشوند. با تولد دومین فرزند، یکسوم اقساط وام، و با تولد سومین فرزند همه آن بخشیده خواهد شد. در واقع این وام برای مادران دارای سه فرزند، یک وام بلاعوض محسوب میشود.
علاوه بر آن پس از تولد دومین فرزند خانواده، دولت مبلغ۳۱۵۰ یورو به عنوان وام مسکن به خانوادهها خواهد داد. پس از تولد سومین فرزند نیز مبلغ ۱۲۵۸۰ یورو، و پس از آن به ازای هر فرزند، مبلغ ۳۱۵۰ یورو به هر خانواده اعطا خواهد شد.
همچنین به منظور تسهیل حمل و نقل خانوادههای پرجمعیت، یارانهای به مبلغ ۷۸۶۲ یورو به خانوادههای دارای سه کودک یا بیشتر برای خرید خودروی هفت نفره اعطا میکند.
2. معاف از مالیات: علاوه بر وام، مادران صاحب چهار فرزند به بالا، به صورت مادامالعمر از پرداخت مالیات معاف خواهند شد.
3. امکانات رفاهی هدفمند: در راستای افزایش جمعیت به منظور ارتقای رفاه، 21 هزار مرکز جدید به مراکز مهد کودک این کشور اضافه شد.
4. امتیازات خاص برای پدربزرگها و مادربزرگها: پدربزرگها ومادربزرگهایی که سرپرستی نوههایشان را برعهده بگیرند نیز به صورت مستقیم میتوانند از کمکهزینه فرزندآوری بهرهمند شوند. همچنین تا زمانی که نوههای آنان به سه سالگی برسند، میتوانند با شرایطی از مرخصی با حقوق، بهرهمند شوند.
5. امتیازات درمانی خاص: در زمینه درمانی نیز این دولت، تمامی خدمات تشخیص، معالجه و درمان ناباروری را رایگان کرده و اداره مراکز درمانی خصوصی را برعهده گرفته است.[2]
لازم به ذکر است برخلاف سیاست کشورهای اروپایی دیگر که مهاجرپذیری را نیز در سیاستهای خود آوردهاند، دولت مجارستان به مهاجرپذیری برای افزایش جمعیت و جبران کمبود جمعیت جوان و نیروی کار، اعتقادی ندارد؛ چراکه اصل مجارستانی بودن و عدم تغییر نژاد نسل و ایجاد امنیت، برای آنان بسیار مهم است. ازاینرو مرز مجارستان برای مهاجرت بسته است. در عمل نیز این سیاست در پی بحران پناهندگی از سال 2015 و با احداث دیوار در مرز جنوبی این کشور، اجرا شد.
نتایج سیاستهای جمعیتی اجرا شده در مجارستان، نشان میدهد تلاشهای این دولت برای بهبود وضعیت جمعیت، به طور غیرمستقیم بر نرخ بیکاری نیز موثر بوده است؛ چراکه براساس تسهیلات پرداختی این دولت و از طرفی عدم پذیرش نیروی مهاجر در تأمین نیروی انسانی، و تأمین نیروی انسانی از مردم و...، طبق نظرسنجی نیروی کار اتحادیه اروپا (EU-LFS)، بیکاری در مجارستان در طول دهه گذشته، حدوداً به نصف کاهش یافته است؛ چنانکه نرخ بیکاری این کشور در سال ۲۰۰۹، ۱۰ درصد بود و این رقم در سال ۲۰۱۷ به ۴.۲ درصد کاهش یافت که تقریباً معادل نرخ بیکاری در ایالات متحده آمریکاست.[3]
پینوشت:
[1]. خبرگزاری فارس، سیاست تشویقی مجارستان برای فرزندآوری: http://fna.ir/daplcs.
[2]. خبرگزاری یورونیوز، انگیزههای متفاوت مجارستان و ترکیه در تشویق خانوادهها به فرزندآوری: https://b2n.ir/uron.
[3]. خبرگزاری فارس، سیاست تشویقی مجارستان برای فرزندآوری: http://fna.ir/daplcs.