زندگی صحنه عبرتها و کسب تجربههاست. انسان باید موقعیتهای مختلف زندگی را با تامل و درنگ بنگرد و هرگز اجازه ندهد تا یک تجربه تلخ و یک شکست چند بار تکرار شود.
زندگی صحنه عبرتها و کسب تجربههاست. انسان باید موقعیتهای مختلف زندگی را با تامل و درنگ بنگرد و هرگز اجازه ندهد تا یک تجربه تلخ و یک شکست چند بار تکرار شود. انسانهای فریبکار معمولاً به سراغ کسانی میروند که از تجربه و آگاهی کمتری برخوردارند، و انسانهایی که تجربه بسیاری دارند از فریب دام گستران در امان میمانند. لازم نیست که انسان همه چیز را خودش تجربه کند، بلکه باید از حاصل تجربیات دیگران استفاده کند که این تجربهها از دانش نیز برتر و ارزندهتر است. اما امروزه جوانانی را میبینیم که در مسیر اشتباه قدم برمیدارند و در برابر هشدارهای دلسوزانه والدینشان میگویند (میخواهم خودم تجربه کنم) مانند کسی زیان و خطر قضای مسموم را میبیند ولی به سراغ خطر میرود. جوانان باید با عاقبتاندیشی و در نظر گرفتن تجربیات خوب و بد دیگر جوانان، مراقب رفتار و کردار و گفتار خود باشند، تا جاده زندگی را به سلامتی طی کنند. از این رو بزرگان دین و صاحب نظران رهنمودهای اخلاقی تربیتی آموزشی را ارائه نمودهاند تا با ملزم شدن به رعایت آن خطر انحرافات جوانان کم شود. برخی از آنها عبارتند از؛
۱.یاد خدا و تسلیم در برابر خداوند
اگر انسان باور کند که خداوند عالم داناست و از اعماق وجودش قبول داشته باشد که پروردگار قادر و دانایی است که از پدر و مادر مهربانتر است، در این صورت هیچ گاه انسان کار بیهوده نمیکند و همیشه دارای یک زندگی شاد و به دور از غم و اندوه است. واجبات الهی را عمل میکند و محرمات را ترک میکند و سعی میکند برای آرامش قلب و روان در هر فرصت مناسب از ذکر و راز و نیاز و نماز دعا و نیایش با پروردگار استفاده کند. چرا که قران کریم ذکر گفتن و یاد خداوند را موجب آرامش و اطمینان قلبها میداند.
۲.پرهیز از بیکاری
یکی از خطر هایی که نسل جوان را تهدید میکند بیکاری است. ارتکاب جرایم از طرف جوانان اغلب در زمان فراغت و بیکاری آنان صورت میگیرد. اشتغال به کار برای تامین زندگی، میتواند از آن مفاسد پیشگیری کند. اصولاً وقت انسان، محدود است و اگر به صورت مثبت از آن استفاده نشود، به صورت منفی استفاده خواهد شد. کسی که بیکار است، چون اشتغال به کار مفید و سازنده ندارد، در کوچه و خیابان پرسه میزند و اعمال و رفتارش دارای چهارچوب و قید و شرطی نیست.
۳.پرهیز از همنشینی با دوستان ناباب
نیاز به دوست یکی از نیازهایی است که در تمام مراحل زندگی انسان مطرح است، باید در انتخاب دوست توجه کرد. مخصوصاً در دوران حساس جوانی که جداً باید از همنشینی با افراد آلوده و بدنام پرهیز شود، زیرا رفت و آمد با افراد فاسد و معصیت کار چه بسا جوانان سالم صالح با فضیلت را به سقوط و انحطاط حتمی بکشد. جوانان برای بهرهمندی از بیشترین مصونیت روانی و فرهنگی و اجتماعی باید علاوه بر احترام به پدر و مادر، بهترین ارتباط صمیمی، کلامی، همنشینی، همراهی، همرازی را با والدین خود برقرار نمایند. در این صورت بالاترین احساس خود، ارزشمندی، اعتماد به نفس و صلابت شخصیت را خواهند داشت.
۴.دوری از خودنمایی
تمایل به خودنمایی و جلوهگری از نیازهای طبیعی دختران و زنان است، که اگر به صورت مثبت و صحیح از آن استفاده شود میتواند محیط خانواده را گرم کند. اما اگر بی حد و مرز باشد، نه تنها سازنده نیست بلکه آفتی است هم بر جامعه و هم بر شخصیت خود فرد. جلوههای خودنمایی بسیار هستند و ممکن است به شکلهای مختلف دیده شود، مثل بیرون گذاشتن قسمتی از مو، آرایشهای تند، پوشیدن لباسهای جذاب و محرک، لبخند و خندههای نامناسب در برابر نامحرمان.
۵.پرهیز از مدگرایی
مدگرایی بیماری خاصی است که برخی از دختران و پسران به آن مبتلا میشوند، و همواره چشم و گوش بسته با هر زحمت و قیمتی، به دنبال تازههای لباس و آرایش اند، تا که برای خود شخصیت کاذب بسازند یا غریزه تنوع طلبی خود را ارضا کنند. غافل از اینکه نه تنها به خواسته واقعی خود نمیرسند، بلکه همیشه گروهی برتر و بالاتر از آنها پیدا میشود که حسرت را برای آنها باقی میگذارد. جوانان مدگرا باید بدانند که مدگرایی دامی است که استعمارگران برای اسارت و به دام انداختن جوانان کشورهای اسلامی پهن کردهاند تا آنها را به سوی مصرف گرایی هدایت کنند و ارزشهای خود را به آنها تحمیل کنند و آنها را از ارزشهای واقعی و حیاتی خود دور کنند. زیرا هدف آنها تنها ارائه مدل لباس و زیبایی نیست بلکه هدف، اسارت فرهنگی و کشاندن جوانان به سوی ابتذال، پستیها و تبدیل شخصیت انها به عروسکی بیهیت و بیدرد است. یک جوان مسلمان هرگز در پی مدگرایی و تقلید کورکورانه از غرب نیست و با رفتار و کردار شایسته خود و با پیروی از فرهنگ غنی اسلامی سعی میکند الگوی مناسببی باشد و مایه سعادت و سلامت خود و جامعه شود.
۶.اجتناب از چشم و هم چشمی
رقابت سازنده از زمینههای رشد انسان است که در فرهنگ اسلامی جایگاه خاصی دارد. اما رقابت در مسائل مادی از نظر اسلامی مردود است. یک جوان شایسته همیشه خود را در امور علمی و معنوی با بزرگان و نیکان مقایسه میکند و در امور مالی با فقرا و ضعیفان و در مقابل نعمتهای الهی و سلامت جسم و روح خود شاکر خداوند است.
۷.پرهیز از اختلاط پسران و دختران
یکی از خطرهایی که برای دختران و پسران مطرح است، مسئله اختلاط است که موجب فساد اجتماعی میشود، که پیامدهایی همچون شیوع فساد و فحشا در جامعه، مزاحمتهای خیابانی و ناامنی برای دختران و زنان، متلاشی شدن نظام خانواده و بالا رفتن آمار طلاق، پایین آمدن رشد تحصیلی و بالعکس، در کلاسهای غیر مختلط میزان موفقیت بالا میرود امروزه بسیاری از کشورها به این نتیجه رسیدند که برای موفقیت بیشتر دانش آموزان دختران را از پسران جدا کنند.